ЛӦСЬӦДАМӦЙ «КОМИ МОРТ»

Юль 14-ӧд лунӧ тырӧ мӧд во лэбалан машинаяс лӧсьӧдан обществолӧн. Тайӧ обществосӧ лӧсьӧдӧма государстволы лэбалан машинаяс стрӧитны отсасьӧм вылӧ. Тайӧ обществоыслӧн став Сӧветъяс Союз пасьта эмӧсь аслас ячейкаяс. Ӧні неважӧн татшӧм ячейкаясыс ӧтувтчисны «Доброхим» ячейкаяскӧд, лӧсьӧдісны «Авиахим» нима ячейкаяс.

Кык воӧн лэбалан машинаяс лӧсьӧдан общество вӧчис ыджыд удж. Ӧти-кӧ, сійӧ висьтавліс дай висьтавлӧ йӧзлы лэбалан машинаяс йылысь, сылысь коланлунсӧ, кыдзи сійӧс вӧчӧны. Мӧд-кӧ, обществоыс уджалысь йӧзлысь сьӧм чукӧртӧмӧн вӧчис уна нин аэропланъяс, мукӧд сикас лэбалан машинаяс. Уджалысь йӧз тайӧ общество пыр вӧчисны лэбалан машинаястӧ вель уна нин. Миян Сӧвет Союзын лэбалан машинаяс содӧм кындзи ёна бурмисны. Сідз, миян асланым заводъяс вылын вӧчӧм аэропланъяс лысьтісны петны кузь туйӧ — Мӧскуасянь Пекинӧдз найӧ матӧ джын туйсӧ нин зэв бура лэбзисны.

Коми йӧз унаӧн на шуласны: аэропланыд пӧ ӧд сӧмын шогмӧ воюйтны, сэсся сылӧн некутшӧм коланлун абу. Дерт, лэбалан машинаясыд зэв ыджыд отсӧг сетӧны война вылын. Кутшӧм государстволӧн унджык да бурджык лэбалан машинаяс, сійӧ вермӧджык война вылын, сійӧ ёнджык мукӧд дорысь война боксянь. Сӧмын ӧд лэбалан машинаясыд абу куш воюйтантор, найӧ колӧны ёна тшӧтш войнатӧм кадӧ, войнатӧминын сетӧны ыджыд бур. Найӧ новлӧдлӧны йӧзӧс, новлӧдлӧны пошта. Найӧ вермасьӧны вӧрса пӧжаръяскӧд, нянь тшыкӧдысь гагъяскӧд, шуам — саранчакӧд. Найӧ отсалӧны йӧзлы мукӧдторйӧн. Помтӧм-дортӧм бурыс, помтӧм-дортӧм коланлуныс лэбалан машинаяслӧн.

Унджык обласьтъяслӧн, губерняяслӧн, пӧшти ставыслӧн эм нин асланыс ӧти лэбалан машина либӧ весиг унджык. Найӧ асьныс лӧсьӧдісны сійӧ лэбалан машинасӧ. Найӧ мӧда-мӧдныскӧд волысьӧны аэропланъясӧн. Миян Коми обласьтлӧн асланым аэропланным абу на. Сійӧ эськӧ миянлы зэв колантор. Миян омӧль туйясӧн, дженьыд гожӧмъясын омӧлик ва туйясӧн мукӧдъяскӧд, ас костаным регыдӧн волысьны огӧ вермӧй, ми юӧръяс асланым дай мукӧдлаын уджалӧм йылысь, олӧм йылысь зэв дыр мысти тӧдлам. Миян асланым аэроплан кӧ вӧлі, волысьны позис эськӧ зэв регыдӧн, тӧлысьяс пыдди ӧти-мӧд лунъясӧн, кокниджыка вермим бурмӧдны ассьыным олӧмнымӧс. Миянлы колӧ аэроплан, кӧть мед мый. Колӧ миян лӧсьӧдны «Коми морт» нима аэроплан. Быд коми мортлы колӧ тайӧс лӧсьӧдӧм вылӧ мыйӧнкӧ отсыштны.

Лэбалан машинаяс лӧсьӧдан обществолы кык во тыран лун гӧгӧр миян обласьтӧ волас гидроплан. Сійӧ лэбзьылас Эжва кузя, пуксьылас ӧткымын сиктъясӧ. Тайӧ обществолы кык во тыран лунсӧ сиктъясын, миян ногӧн, бурджык колльӧдны гидроплан волан лунас. Колӧ Авиахим ячейкаяслы сиктъясын лӧсьӧдчыны тайӧ лун кежлас. Колӧ паськыдджыка юӧртны йӧзлы гидроплан локтӧм йылысь, колӧ гажаа паныд петны (встречайтны) гидроплансӧ, колӧ висьтавлыны йӧзлы лэбалан машиналысь коланлунсӧ, пыртны унджык крестьянаӧс Авиахим ячейкаясӧ, разӧдны крестьяна пӧвстын лэбалан машинаяс йылысь литература, ӧктыны сьӧм аэроплан вылӧ.

Быд крестьянинлы колӧ отсавны аслыным «Коми морт» нима аэроплан лӧсьӧдӧм кузя. Унджык крестьянинлы колӧ пырны Авиахим ячейкаясӧ.