КОР БУРДЖЫК ПУКТЫНЫ ТУРУН
Матысмӧ турун пуктан кад. Крестьянаяс лэччасны видзьяс вылӧ лӧсьӧдны скӧтлы тӧвбыд кежлӧ турун. Видз пуктігӧн быд крестьянин зільӧ чукӧртны бурджык да унджык турун. Бурлуныс туруныдлӧн абу сӧмын видз сертиыд да мича поводдяӧн чукӧртӧмын. Бурлуныс турунлӧн эм ещӧ и ытшкӧм кадын. Ме тані сы йылысь и кӧсъя висьтыштны. Турунысь скӧтлы медъёна колӧ куимтор. Найӧ шусьӧны: белок, жир да углеводъяс. Медколаныс на пиысь белокъясыс. Кымын уна турунын белокъяс, сымын сійӧ пӧтӧс, сымын бур. Миян Коми обласьтын скӧттӧ сӧмын турунӧн вердӧны да, сы вӧсна зэв колӧ унджык белокыд турунын.
Кор нӧ колӧ ытшкыны турун, медым сэні вӧлі унджык белокъясыс? Видзӧдлыны кӧ таблича вылас, аддзанныд — кымын туруныд пӧрысь, сымын этша сэні белокъясыс.
100 пунт уль турунын, разнӧй кадын ытшкӧмын эм:
| белокъяс | жиръяс | углевод | |
| Дзоридзавтӧдзыс ытшкӧм том турунын. | 17,65 пунт. | 3,19 пунт. | 22,97 пунт. |
| Шӧр косаясӧн ытшкӧм турунын. | 11,16 — | 2,74 — | 34,88 — |
| Сёр кадын ытшкӧм турунын. | 8,46 — | 2,71 — | 38,19 — |
Сідзкӧ кымын турун том, сымын белокыс уна. Пӧрысьланьыс белокыс пыр чинӧ, а углеводыс содӧ. Сӧмын углеводыс абу сэтшӧм пӧтӧс. Сэсся бӧрвылас туруныд ёна чорзьӧ, скӧтыдлы сьӧкыдджык сійӧс сёйнысӧ.
Сёр ытшкӧм туруныслӧн пӧтӧсыс абу нин сымда. Мыйла нӧ сідзи? Турун дзоридзавтӧдзыс быдмӧ зэв ӧдйӧ. Дзоридзалігас быдмӧмыс надзмӧдӧ нин, бӧрыннас дзикӧдз дугдӧ. Дзоридзавтӧдзыс белокъясыс эм листъясас, кокъясас, а бӧрыннас сійӧ чукӧртчӧ дзоридзас да кӧйдысас. Турун косьтігӧн белокыс вошӧ, коръясас да кокъясас этшаджык нин кольӧ. Сэсся воӧм турунлӧн корйыс ёна чирйысьӧ да, бара уна вошӧ сылӧн пӧтӧслуныс. Воӧм турунӧн вердігӧн пыр кольӧ уна ӧбледь. Том турунад ӧбледьыс некор абу.
Мукӧдыс шуӧны, водз ытшкигӧн пӧ кӧйдысыс ставыс вошӧ да видзьясыс кушмӧны. Сійӧ абу сідз. Бур турунъяс кызыс быдмӧны вужсяньыс. Кӧйдысысь быдмӧны лёк, этша пӧтӧса турунъяс. Сійӧ лёк турунъяснас миян видзьясыд сӧмын тшыкӧны. Сэсся водз кӧ ытшкан, петас скӧтлы бур пӧтӧс, скӧтлы арын сёйны ӧтава; сёр ытшкӧмӧн ӧтаваыд оз нин быдмы.
Сідзкӧ ытшкыны колӧ мыйӧн кутасны гырысь турунъяс дзоридзавны. Посни турунлысь дзоридзсӧ оз ков виччысьны. Ытшкыны кӧ кутан посни турун дзордзалігӧн, сэки гырысь туруныслӧн кӧйдысыс воас нин. Сы вӧсна дырӧн, коркӧ кутас видз вылад быдмыны сӧмын гырысь чорыд турун. Сэки туруныд кутас воны этшаджык.
П—т.
