КОМИ ЙӦЗЛӦН УДЖАЛӦМ

Стеклӧ кодь шыльыд, ньӧжйӧник шургӧ Эжва ю. Кузя нюжӧдчӧма сійӧ Коми муын. Ӧтар кыръясас джуджыда-джуджыда нюжӧдчӧмаӧсь пожӧм пуяс. Веськыдӧсь. Сулалӧны лӧня, кияссӧ нюжӧдӧмаӧсь. Юрнысӧ вылын кутӧны. Мӧдарладор кырйыс — лыа. Еджыд, шонді водзын югъялӧ. Водзынджык тшӧкыда-тшӧкыда, топӧдчӧмӧн мӧда-мӧдныскӧд, быттьӧ повзьӧм ыж стада, нориника кыпӧдчӧмаӧсь бадьяс.

— Гбурс!.. Гбурс!.. Гбурс!..

Шлывгӧны Эжва ю кузя пуръяс. Уна пур. Ӧти... кык... нёль... квайт...

Тшӧкмис «гбурскӧм». Эжвалы нимкодь лоӧма, дурыштны кӧсйӧ пуркӧд. Чукыльтӧма ассьыс сьылісӧ. Визувнас заводитіс пурйӧс лабутнӧя кучкыны кырлань.

— Гбурс!.. Гбурс!.. — кылӧ ылӧдз. Дас морт лэпталӧны ва веркӧсын кузь сынанъяс, быттьӧ ён кияс. Куснясьӧны. Мый вынсьыныс веськӧдӧны пурйӧс Эжва шӧрӧ. Дӧрӧм кежысьӧсь. Пӧсялӧмаӧсь. Чужӧм вывсьыныс киссьӧ пӧсь, кольӧ гожъялӧм чужӧмӧ посньыдик, шор кодь, визьяс.

Эжва кыскӧ да кыскӧ пурйӧс. Матын нин кырйыс. Регыд пур, лёк мӧс моз, люкалас кырсӧ. Вежыньтчас. Асныра вӧв моз оз кывзы. Со, со... ещӧ неуна — дай пур зурасяс.

— Сыныштӧ-ӧ-ӧй!... Сыныштӧ-ӧ-ӧ-ӧй!

Ещӧ на ёна ӧддзис «гбурскӧм». Тшӧкмис. Ылӧдз пожӧмъяс нуӧны шысӧ, йӧлаӧ пӧртӧны. Дас морт вермасьӧны Эжвакӧд, мырддьӧны сійӧ «дурлунлысь» пурйӧс.

...Калькавны кутіс кырсяньыд пурйыс. Ылысмис. Петіс ва шӧрӧ. Шлывгыны кутіс.

Эз кӧсйыны пурвывса дурыштны Эжвакӧд. Некор налы. Венісны Эжваӧс. «Гбурскӧм» шы лӧняліс. Сынанъяс дугдісны копрасьӧмысь. Гуль-голь — муніны. Ланьтісны. Кынмисны.

— Но, ӧні неуна бара лолыштам, — кылӧ пур вывсянь кокньыда пыдісянь лолыштӧм шы.

— Вайӧ, зонмӧ, пусямӧй!

— Ивӧ, пӧрттӧ мыськав!

— Эй, Микул, лолыд тэнад эз пет?

— Эз вермы. Вомӧй тупкӧса вӧлі.

Бара лӧньыштіс Эжвакӧд вермасьӧм, бара гажаа сёрнитӧм.

Ломтысьӧны бипуръяс. Ӧшалӧны би вылын пӧртъяс. Пусьӧ сёян. Мыччыштчӧмаӧсь шалашъяс. Сюмӧд керка. Вольпасьыс сэні — небыдик ньыв лысъяс. Тайӧ коми мортлӧн тувсов керкаыс зэрысь дзебсьывны да суркмунлыны‐узьыштны.

Шыасис таллянка. Дӧзмӧма ланьтӧмӧн овны. Гораа кисьтны кутіс. Дзользьӧ, шургӧ, сьылӧ. Гажӧдӧ Эжваӧс. Гажӧдӧ вӧрӧс. Гажӧдӧ вӧр пӧвстын уджалысь коми мортӧс.

— Гбурс!.. Гбурс!.. Гбурс!..

Бӧръя пурйыс кутіс кырйӧ кежны. Видзӧны сійӧс, кыскӧны Эжва шӧрӧ. Гудӧк шы ӧтсорӧн гбурскӧмкӧд кылӧ.

Тайӧ кырйыс быд во кылӧ гбурскӧм. Тайӧ кырйыс уна пур нин ас нэмнас аддзыліс, уна йӧзӧс ас син пырыс нуӧдліс.

Тадзи коми йӧз быд во кывтлӧны, быд во кылӧдӧны уна вӧр. Тадзи найӧ отсалӧны асланыс власьтлы ёнмыны, кыпӧдны, кокньӧдны олӧмсӧ. Тадзи найӧ асланыс овмӧсыслы сетӧны кутӧд, содтӧд.

Жугыль.