ВӦЛӦСЬТУВСА БЮДЖЕТӦ СЕЛЬХОЗНАЛОГЫСЬ СЕТӦМ ЙЫЛЫСЬ

Вӧлӧсьтъяслы ассьыс овмӧссӧ бурджыка сувтӧдны да паськӧдны медсьӧкыд доходъяс тырмытӧмла, ичӧт бюджет вӧсна. Сӧвет правительство воысь воӧ зільӧ сетны вӧлӧсьтъяслы ыджыдджык доход. Сэсся Сӧвет правительство зільӧ, мед эськӧ доход ыдждӧдӧмыс оз вод вӧлі крестьяна вылӧ.

Та вӧсна сельскокӧзяйственнӧй налогысь вӧлӧсьтувса бюджетлы сетӧмсӧ лӧсьӧдӧма дзик мӧд ногӧн.

Колян воӧ сельхозналогӧ лӧсьӧдӧма вӧлі содтӧд (надбавка). Сійӧ содтӧдыс вӧлі юксьӧ куим бюджетӧ: обласьтувсаӧ, уездувсаӧ, вӧлӧсьтувсаӧ.

Сельхозналог бердӧ содтӧдыс вӧлі пуктыссьӧ вӧлӧсьтувса бюджетлы колӧм серти: кутшӧм вӧлӧсьтлӧн бюджетыс ёнджык вӧлі, сэні и содтӧдыс сельхозналог бердӧ вӧлі этшаджык, кутшӧм вӧлӧсьтын бюджетыс ичӧтджык, сэні и содтӧдыс пуктыссьӧ вӧлі унджык.

Тадзикӧн содтӧд лӧсьӧдӧмын артмӧ вӧлі со мый: вӧлӧсьтлӧн кӧ бюджетыс ёнджык, сійӧ вӧлӧсьтас кӧть сэсся ещӧ бур овмӧса крестьяна олӧны, содтӧдсӧ сельхозналог бердӧ мынтӧны этша. Ичӧт кӧ вӧлӧсьтлӧн бюджетыс, сэні кӧть и олӧны ичӧт овмӧса крестьяна, содтӧдсӧ сельхозналог бердӧ лоӧ вӧлі мынтыны уна.

Тавося, 1925−26 вося, сельхозналогын татшӧм нелючкиа содтӧдсӧ абу нин лӧсьӧдӧма, эновтӧма дзикӧдз. Тавося сельхозналогын содтӧд пыдди лӧсьӧдӧма торйӧдӧм (отчисления) мыйкӧ мында став сельхозналогсьыс. Сідзкӧ таво вӧлӧсьтса бюджет ёнмӧдӧм сельхозналогысь воӧм сьӧмӧн лӧсьӧдӧма дзик мӧд ногӧн, таво став Сӧвет Республикаяс Союз пасьта сельхозналогсӧ лӧсьӧдӧма дзик нин крестьяна овмӧс серти.

Сельхозналогысь торйӧдӧмсӧ вӧлӧсьтъяслы кутасны сетны найӧ бюджетса ёнлун серти. Кутшӧм вӧлӧсьтъяслы асланыс бюджетӧ доходыс воӧ кыськӧ мӧдлаысь (вӧлӧсьтувса промышленносьтысь, вӧлӧсьтын кӧ мунӧ паськыда вузасьӧм да сійӧ вузасьӧмсьыс вӧлӧсьтса бюджетӧ воыштӧ мыйкӧ мында сьӧм, сідз водзӧ), сылы сельхозналогысь торйӧдӧмыс сетсьӧ этшаджык. Ичӧт бюджета вӧлӧсьтъяслы сельхозналогысь торйӧдӧмысь сетсьӧ унджык прӧчент.

Обласьтъяслы, губерняяслы сельхозналогысь торйӧдӧмсӧ сетас Центр; Обисполкомъяс, Губисполкомъяс асьныс сійӧ торйӧдӧмсӧ юкласны вӧлӧсьтъяслы, юкласны оз ӧтмында быд вӧлӧсьтлы, а найӧ бюджет ёнлун серти.

Колян вося сельхозналогын сы бердӧ содтӧмыс вӧлі 90 миллион шайт. Та пиысь вӧлӧсьтувса бюджетлы мунліс джынйыс кымын, 45 миллион шайт кымын.

Таво вӧлӧсьтувса бюджетлы сельхозналогысь торйӧдсьӧ колян вося серти кык мында дорысь унджык — 100 миллион шайт. Сідзкӧ колян вося серти вӧлӧсьтувса бюджетӧ сьӧмыс сельхозналогысь воас унджык, вӧлӧсьтъяслы позяс обществоса овмӧссӧ паськӧдыштны, ёнмӧдыштны.