КЛЮЧ

Важ мельничаысь неуна улынджык, Мизин ю дорын, важысянь нин сулалӧ пашкыр кыдз пу. Пу гӧгӧрыс кодкӧ коркӧ вӧчавлӧма пуклӧсъяс, и мӧдлапӧлӧ вотчыны ветлысьяс пуксьылісны татчӧ, и мудзсӧ вештыны, и горштӧ веськӧдны.

Кыдз пу дорсянь уліас лэччӧ чорыдӧдз тальӧм трӧпа. Тані, берег дорас, ӧмидз да сэтӧр кустъяс пиын, дзебсьӧма ключ. Кодлӧнкӧ шань да зіль киясыс доръяссӧ эжӧмаӧсь пӧвъясӧн, а пӧвъяссӧ пыклӧмаӧсь кыдз пу увъясӧн.

Лун и вой дугдывтӧг ключ ваыс пуӧ, булькйӧдлӧ да лыа чиръясӧн ворсіг, лишнӧй васӧ мӧдӧдӧ юас. Лун и вой, пыр ӧтмоза. Коді тӧдӧ, кор тэ артмылін? Но артмин ачыд, некод тэныд эз отсав, ачыд петін лун югыдас да чӧс-мӧдан-юктӧдан аслад сӧстӧм-сӧстӧм, дзоридзьяс кӧра чӧскыд кӧдзыд ванад и йӧзӧс, и пӧтка-лэбачьясӧс, зверьясӧс.

Аслад мича сёльган гӧлӧснад сьылан йӧзыслы, вӧр-ваыслы, коран ас дорад. Тэнад рӧмпӧштан веркӧсын сӧстӧм ваас ворсӧдчӧны и шонді, и кымӧръяс, и кодзувъяс... Аттьӧ тэныд ставсьыс. Артавлін эн тэ, кымын мортлысь тэ веськӧдлін мудзсӧ, бурмӧдлін сьӧлӧмсӧ? Ветлысь-мунысь, пуксьы шойччы, ю ключ васӧ пӧттӧдзыд, мыйта тэныд колӧ. Эн пов, некод тэнӧ оз торк, оз мешайт. Ключӧй, ичӧт тэ, да тэнад помыд абу, лун и вой пессян-мырсян. А ӧд тэнад весиг нимыд абу?.. А мыйла?