СКВОРЕЧЬЯС
Таво тулысыс нюжаліс. Заводитіс сывны коркӧ март помын, а прамӧй тулысыс локтіс сӧмын апрель помланьыс. Муяс вылысь лымйыс сыліс, юяс лӧзӧдісны. Кыдз пуяс вылын гаръясыс туктісны, бадьяс вылын бербаяс дзикӧдз вижӧдісны.
Ми виччысим, кор воасны миянӧ важ тӧдсаяс — скворечьяс. Таво амбар бокӧ сувтӧді налы выль керка, выль оланін. Коді сэтчӧ овмӧдчас?
Ӧтчыд асывнас Юля горӧдіс: «Гӧстьяс войнас воӧмаӧсь! Скворечьяс!»
Ме петі кильчӧ вылӧ, видзӧда, збыльысь воӧмаӧсь. Вӧліны унаӧн. Ми Юлякӧд заводитім лыддьыны, торксим да бӧр эновтчим. Лэбачьяс чӧла пукалісны тополь увъяс вылын, шойччӧны: оз сьывны, оз пинясьны, оз косясьны пышкайяскӧд. Да ӧд тадзи и век овлӧ кузь туй бӧрын.
Аски рытнас лэбачьяс разӧдчисны сикт пасьтала, кӧні вӧліны скворечникъяс, асланыс позъясӧ. А менам тополь вылӧ колины куим пара. Найӧ мыйкӧ сёрнитісны ӧта-мӧдыскӧд, буракӧ, «юклісны» квартираяс. Найӧ ставныс, ӧти бӧрся мӧд, лэблісны выль скворечник дорӧ, пуксьылісны тас вылас, видзӧдлісны пытшкас, сэсся нырнас тотшкӧдлісны доръясас, видлалісны, зумыд-ӧ... Сэсся бара чукӧртчывлісны ӧтлаӧ, «сӧвещайтчисны» да шуисны, буракӧ, сетны выль квартирасӧ том паралы. Том гозъя пыр жӧ лэбисны сэтчӧ и заводитчис налӧн удж — ваялісны кос турун, кос нитш, ваташой, рузумторъяс. Мӧд гозъяыс сідз жӧ шумтӧг пырисны асланыс важ керкаас да заводитісны уджавны...
Но коймӧд параыс?.. Налӧн эз пыр артмы! Делӧыс сыын, мый на позйӧ вӧлі овмӧдчӧмаӧсь пышкай пара. Правда, скворечьяс локтӧм бӧрын ӧтиыс эновтіс «постсӧ», пышйис, гӧграліс ыліті. Но мӧдыс пукаліс скворечник пытшкас. Сылы ӧтнаслы сэні, буракӧ, абу зэв лӧсьыд. Сійӧ частӧ чургӧдлывлӧ юрсӧ да сьӧд моль синъяснас видзӧдлывлӧ гӧгӧр. А скворечьяс пукалісны да кыйӧдчисны вылынджык. Кор аддзисны найӧ пышкайлысь чургӧдӧм юрсӧ, найӧ из моз тювӧны увлань, скворечник дорӧ, но пышкай удитӧ дзебсьыны. Скворечьяс бӧр лэбӧны важ местаас да бара кыйӧдчӧны. Тадзи коли ещӧ кык лун. Сэсся пышкай, буракӧ, дӧзмис шырӧн-каньӧн ворсны, эз терпит «блокадасӧ», а гашкӧ, и кынӧмыс кутіс сюмавны, — ӧти кывйӧн кӧ — петіс позйысь. А миян скворечьяслы тайӧ и колӧ: пышкай муртса на петіс, а найӧ быттьӧ сэні и вӧлӧмаӧсь. Вӧлисти веськалісны асланыс гортӧ.
Сквореч — тӧлка лэбач, а абу пышкай кодь кокни мывкыда. Ӧтиыс — уджалӧ, мӧдыс пукалӧ тас вылас, дӧзьӧритӧ. Первой найӧ весалісны позсӧ (сэні жӧ пышкай вӧлі!), сэсся вӧлисти заводитісны выльысь поздысьны. Тадзи найӧ овмӧдчисны ас чужан муын. Воис и налы быдтысян кад.