ПЕМЫД ГУРАНЫН

«Раб божӧй Ион» пемыд йӧзӧс ылӧдлӧ, мучитӧ, овмӧссӧ налысь мырддялӧ.

Кулӧмдін уездын Мылдінсянь (Троицко-Печорск) нелямын верст сайын эм Ылыдздін сикт. Сэні олӧ ӧти старӧвер-поп, шусьӧ: «раб божӧй Ион Васильевичӧн». Тайӧ попыс зэв ёна быд ногыс ылӧдлӧ йӧзсӧ. Сэсся тшӧктӧ сы ногӧн эскысь йӧзлы ёна юрбитны. Сэтшӧм йӧзыс сиктас зэв уна. Поплӧн лӧсьӧдӧма аслыссяма закон: кодікӧ кӧ висьмас, поп тӧв шӧрын лэччӧдас Печӧра юӧ да юкмӧсын пыртас (купайтӧдӧ), сэсся сы бӧрти куим лун видзӧ ывла вылын. Оз кӧ мортыс кув, попыс недыр кежлӧ босьтӧ ас дінас видзны, сэсся ыстӧ овны мӧд сиктӧ. Купайтӧм бӧрас кӧ мортыс кулӧ, став эмбурыс сылӧн кольӧ поплы, оз кӧ кув, мӧд сиктӧ мӧдӧдігӧн бара жӧ овмӧссӧ мортлысь поп кольӧдӧ ас киас. Дерт, шоч висьысь морт татшӧм «лечитӧмнад» кувтӧгыд мынлӧ.

Ӧні «раб божӧй Ион Васильевич» поп ас дінас видзӧ кык мортӧс. Ӧтиыс — пӧрысь старука. Попыд сійӧс пыртӧма эськӧ, да кыдзкӧ абу кулӧма. Сэсся попыд став эмбурнас и босьтӧма сійӧс ас ордас. Старукаыслӧн вӧлӧма весиг кык керка. Кыкнаныс лои «раб божӧй» ылӧдчысьлы, вир юысьлы. Мӧд мортыс — пузчужӧм (муртса на чужӧм) кага. Сійӧс попыд пыртӧма жӧ висьӧм вӧсна, чайтӧма куліг да, бать-мамыслысь овмӧсӧн жӧ мырддьӧма. Кагаыд абу кулӧма да ӧні поп ордын мучитчӧ. Бать-мамыс эськӧ корӧны да, этша босьтан. Со кыдзи ислалӧ старӧвер-поп йӧз сьылі вылын найӧ пемыдлун вӧсна.

Татшӧм эскӧмыс (вераыс) гӧль пемыд крестьяна костын Печӧраын тшак моз содӧ. Эмӧсь ещӧ «гырысь» попъяс: Еварест, Геласей да Пиларет. Найӧ кӧнкӧ Печӧра йылас олӧны. Ветлӧдлӧны гусьӧникӧн грездъясӧд да ылӧдлӧны йӧзӧс — чукӧртӧны аслыныс эмбур. Йӧз водзын кулитӧны Сӧвет власьтӧс, висьтавлӧны: ми пӧ ветлывлам Мӧскуаӧдз, сэні пӧ гырысь собранньӧяс вылын вензьывлам да, став йӧзыс пӧ миян дор сувтіс. Быдторйӧн ещӧ на ылӧдлӧны найӧ йӧзӧс.

Колӧ видзӧдлыны татшӧм «попъяс» вылӧ да чорыда судитны найӧс, йӧзсӧ ылӧдлӧмысь, мучитӧмысь.

А. Микушев.