КОМИ ОЛАНІН ТӦДМАЛАН ЙӦЗ ЧУКӦР
(«
16-V-22 во — 16-V-25 во
Ёна нин 8 во уджалім Коми оланінын, выль олӧм дорӧм вылын, чорыда 4 во уджалім коми ногӧн. Талун тырӧ 3 во, кыдзик коми олӧмын чужис коми оланіннымӧс тӧдмалан йӧз чукӧр. Коми Институт восьтім 1921 воын. Коми олӧм тӧдмалӧм ёна велӧдчӧм ногӧн пыр чорыда мӧдӧдчис, чукӧрталіс велӧдысьясӧс, велӧдчысьясӧс Сыктывдінкарысь. Колӧ вӧлі ёнджыка паськӧдчыны. Быд гожӧмын велӧдысьяс чукӧръясын ёна сы йылысь лои сёрнитлӧма. Йӧз пыр содіс.
Медводдза воыс ставыс муніс чукӧртана удж вылын. Миян коми гижысь чукӧр арнас 1923 воын чорыда ачыс йӧткыштчис, ставсӧ йӧткыштіс комиӧдчӧм туй вылӧ. Сетіс «Парма ёль», ёна уджаліс коми кыв вылын, коми гижӧд чукӧр вылын, унаысь чукӧртчыліс.
Коймӧд воыс муніс музей вӧчӧм вылын — кӧлуйяс чукӧртӧм вылын, журнал «Коми му» лэдзӧм вылын, метеорология станция кыпӧдӧм вылын, гӧгӧр ӧтлаасьӧм вылын коми олӧм тӧдмалысьяслӧн Мӧскуаын, Ленинкарын (Питерын), Яткаын, Перымын, асланым Коми обласьтса сиктъясын, грездъясын; гижӧд чукӧръяс чукӧртӧм вылын, выльторъяс корсьӧм вылын, важсӧ видзӧм вылын, медъёна на сьӧм-деньга удж нуӧдны корсьӧмын.
Удж паськӧдӧм пыр на мунӧ, 35 чукӧр саяс нин Коми обласьт кузя уджалӧ, коми олӧмлысь эмсӧ кыпӧдӧ, тӧдмалӧ. Мӧскуаса чукӧр ӧнӧдз медъёна на пыр уджаліс. Сюрс морт саяс нин лыддьысьӧ уджалысь Коми оланін тӧдмалана йӧз чукӧрын.
Ёна уджалӧ Сыктывдінкарын музей. 250 морт видлаліс май 3-ӧд лунын, 100 саяс аскинас, сюрсъясӧн видлалісны колян вося ноябр 4-ӧд лунсянь, кор музей восьтӧма лои став уджалысь йӧзлы.
Зэв уна удж йӧз чукӧрлӧн, ставӧн куш вермам нуӧдны, ёна нин уджалӧма, колӧ пыр на чорзьӧдчыны уджъяснымӧн, бура чукӧртчыны, став коми олӧмсӧ пыдӧссяньыс выль туйӧ пуктыны. Став 70−100 сюрс коми уджалысьясӧс чуксалам удж вылӧ, ставнысӧ, кӧн эськӧ мед эз вӧвны. Гоз-мӧд морт кулісны нин: Федоров, Чисталёв, Покровскӧй, Зиновьев. Во нин сылы, кулі почётнӧй Председатель Коми оланін тӧдмалана йӧз чукӧрлӧн Владимир Ильич Ленин.
Талун пондам став уджалысь чукӧръяснымӧн юралысьяскӧд казьтывны: 1) мый вӧчим бурсӧ куим вонас; 2) мый колӧ вӧчны, кыдзи, мед эськӧ долыдджыка, ӧдйӧджык пондас овны миян коми войтыр, коми йӧз, пыр водзӧ мунас воысь воӧ.
Энӧ вунӧдӧй, Коми муын, коми йӧз пиын уджалысьяс: олӧм тӧдмалӧм йылысь чорзьӧдӧй став уджнымӧс.
Коми уджалысь йӧзлы ӧнӧдз пыр на сійӧ олӧм йывсьыс тӧдӧмыс эз тырмыв. Ӧні кадыс бур. Чорыда босьтчис коми войтыр дорны олӧмсӧ кужӧмӧн, тӧдӧмӧн, лысьтӧмӧн повтӧг.
Мед олас Коми оланін, коми йӧз, мед олас Коми оланінӧс тӧдмалана йӧз чукӧр!
