КЫДЗИ СИКТЫН ЛӦСЬӦДӦНЫ ПӦЖАРНӦЙ ДРУЖИНА

Матысмӧ гожӧм, страдна пӧра. Горт овны кольӧны посни челядь. Ӧні быдлаын нин велалӧмаӧсь найӧ куритчыны. Он и тӧдлы, вермас лоны пӧжар. Вермас сотчыны дзонь сикт. Сы понда колӧ водзвыв лӧсьӧдчыны «гӧрд петуккӧд» водзсасьны, вермасьны.

Медъёна сиктын пӧжарысь вермас видзны добровольнӧй пӧжарнӧй дружина.

Медвойдӧр колӧ чукӧртлыны йӧзӧс (кодъяс кӧсйӧны пырны дружинаас) собранньӧ вылӧ. Сэні лыддьыны-тӧдмасьны уставӧн (тайӧ уставсӧ Госстрах утвердитліс юль 11-ӧд лунӧ колян во), сэсся урчитны, кутшӧм район дружина босьтас ас улас. Дружина бура на вермӧ ветлыны пӧжар кусӧдны вит верст сайӧдз.

Сы бӧрын сэсся гижсялӧны ас окотаысь дружинаас шленъясӧ, бӧрйӧны удж нуӧдысьясӧс. Сэні жӧ лӧсьӧдӧны, мыйта босьтны членскӧй взнос, артыштӧны, уна-ӧ сувтас медводдза рӧскодъясыс. Собранньӧ вылын колӧ непременнӧ нуны сёрнигижӧд (протокол). Протоколсӧ 7 лун тыртӧдз колӧ сетны волисполкомӧ. Волисполком сідзжӧ 7 лунся срокӧн ыстас сэсся Обисполкомса административнӧй юкӧдӧ пасйыны (регистрируйтны). Сэкисянь сэсся дружина кутас лыддьысьны воссьӧмӧн.

Коді вермӧ дружинаӧ пырны шленӧ.

Сэтчӧ шленӧ вермӧ пырны быд морт (мужик кӧть баба) 18 арӧссянь. Дружинаӧ оз вермыны пырны, кодъясӧс лишитӧмаӧсь закон серти бӧрйысян правасьыс: йӧз уджалӧм вылын олысьяс, попъяс, манакъяс, купечьяс, мукӧд пӧлӧс уджавтӧмъяс (нетрудовой элемент).

Колӧ ёнджыка зільны, мед дружинаӧ пырасны вежӧраджык йӧз крестьяна костысь, коммунистъяс, комсомолечьяс да Гӧрд армияын служитлысьяс — татшӧмъясыс сэтчӧ медколан йӧзыс.

Кытысь дружиналы лоӧ сьӧмыс.

Устав серти, дружиналы сьӧм воӧ со мыйясысь: 1) государство сетӧ пособйӧ; 2) местнӧй бюджет сельсӧветъяс да волисполкомъяс мыйкӧ мында вичмӧдыштасны; 3) членскӧй взносъясысь; 4) дружинаӧн уджалӧмысь дон босьтӧмысь; 5) сэсся лекцияас лыддьӧмысь, спектакъясысь, гажа рытъясысь, сідз водзӧ.

Дерт, уна сьӧм тайӧясысь оз воны: государство уна сетны оз вермы; местнӧй бюджет миян зэв вӧсньыдик; членскӧй взносысь ещӧ на этша пырас: шленыс кӧ дружинаын, шуам, 30 морт, взносыс 25−30 ур тӧлысь, уна вылӧ нин чукӧрмас 9 шайт — дерт, сы вылӧ нинӧм он вермы вӧчны. Унджык сьӧм воӧм позьӧ виччысьны дружинаӧн уджалӧмысь: трубаяс весалӧмысь, пачьяс справитӧмысь, керка гӧгӧр пуяс садитӧмысь, мукӧд пӧлӧс пӧжарысь видзчысян уджъясысь.

Медся ыджыд пӧльза вермас лоны (кӧть уставас та йылысь нинӧм абу шуӧма), крестьяна кӧ асьныс аслыныс сюясны мынтыны (самообложение) дружиналы мыйкӧ мындаӧн. Сиктын, шуам, 50 керка. Скод вылын крестьяна шуасны во джын чӧж мынтысьны 50 урӧн тӧлысь, сэки чукӧрмас 150 шайт. Сы вылӧ мыйсюрӧ позяс нин лӧсьӧдны.