1925−26 ВОСЯ ВОТ ЙЫЛЫСЬ
Май 7-ӧд лунӧ кырымалісны декрет 1925−26 вося сельскокӧзяйственнӧй налог йылысь. Тайӧ декрет сертиыс ещӧ нин ёна тӧдчӧ партиялӧн лозунгыс «чужӧмӧн деревнялань».
Налог ёна чинтӧма.
Локтан вося налог ёна чинтӧма. Тайӧ чинтӧмыс петкӧдлас быд крестьянинлы, кутшӧм ёна на вӧсна, налы кокньӧд сетӧм вӧсна тӧждысьӧ партия.
Кольӧм воӧ сельхозналогӧн кӧсйӧ вӧлі государство босьтны 470 миллион шайт. Сӧвет Республика Союзса Центральнӧй Исполнительнӧй Комитет аслас 3-ӧд сессия вылын локтан во кежлӧ налогсӧ лӧсьӧдіс 300 миллион шайт. Ӧні налогсӧ лӧсьӧдӧма 280 миллион шайт.
Сідзкӧ кольӧм налог серти локтан вося налог чині 190 миллион шайт мында.
Тайӧ став налогсьыс ещӧ мыйкӧ мында чинӧ на. Зэв нин локтан воӧ крестьяна мынтасны 250 миллион шайт гӧгӧр, сыысь унасӧ оз — колян во закон серти, льготаяс сеталӧм мысти налогыс лои 340 миллион шайт.
Сідзкӧ локтан вося налогсӧ кольӧм вося серти крестьяна мынтасны 90 миллион шайтӧн этшаджык.
Вӧлӧсьтлы колӧ 100 миллион шайт.
Колян воӧ сельхозналогысь вӧлӧсьтъясӧ сетлісны 45 миллион шайт. Локтан воӧ сельхозналогысь вӧлӧсьтъясӧ сетасны 100 миллион шайт. Содӧ кык мындаӧн унджык.
Тайӧ сьӧмнас вӧлӧсьтъяслы кокньыдджыка позяс нуӧдны став гырысь колан уджсӧ.
Налог йылысь крестьяна тӧдасны войдӧр.
Локтан вося сельхозналог положенньӧын шуӧма: быд крестьянин май тӧлысь помын либӧ юнь тӧлысьын первой вежонас кутас нин тӧдны сэтшӧм — уна-ӧ сылы ковмас мынтыны налог. Сійӧ налогсӧ сэсся во гӧгӧр чӧж оз нин позь содтыны ньӧти.
Срокъяс вештавны оз позь.
Налог йылысь законас тшӧтш шуӧма: налог мынтӧм срокъяс йылысь крестьяналы колӧ юӧртны налог мынтан кадӧдзыс кык-куим тӧлысь войдӧр. Сэсся тайӧ срокъяссӧ некутшӧма нин оз позь вештавны.
Налогӧвӧй комиссияяс лоӧны вӧлӧсьтын.
Лӧсьӧдалӧны быд вӧлӧсьтын налогӧвӧй комиссияяс. Сэтшӧм комиссияясыс кутасны видлавны став жалӧбаяссӧ не веськыда налог пуктӧм йылысь. Найӧ кутасны видлавны став ходатайствояссӧ крестьянаяслысь налог чинтыштӧм йылысь, льготаяс (кокньӧдъяс) сеталӧм йылысь.
Колӧ висьтавлыны налог закон йылысь.
Деревняын быд коммунистлы, быд сӧветъясын уджалысьяслы, быд гӧгӧрвоысь мортлы колӧ висьтавлыны крестьяналы тайӧ выль закон йылысь, висьтавлыны законыслысь сямсӧ, отсавны нуӧдны олӧмӧ тайӧ законсӧ, некутшӧм ногӧн оз позь сюйсьыны крестьянаӧс увтыртӧмлань налог босьтігӧн, босьтны налогсӧ дзик декрет серти.
