ВИДЗ БУРМӦДӦМ
КОЛӦ ВЕСАВНЫ ВИДЗЬЯС.
Бырӧдны видз шӧрысь пуяс да кустъяс. — Весавны видзьяс вутшкысь. — Компост лӧсьӧдӧм йылысь.
Медвойдӧр видз бурмӧдны заводитігӧн колӧ бурджыка сійӧс видзӧдлыны: абу-ӧ сы вылын кутшӧмкӧ мешайтчанторъяс турун быдмӧмлы. Мешайтчанторъяс овлӧны: изъяс, кустъяс, вутшъяс либӧ мыръяс. Ставсӧ найӧс колӧ бырӧдны. Ёна изйӧсь миян видзьяс оз овлы. Сы вӧсна ме тані ог кут висьтавны из бырӧдӧм йылысь.
Мукӧдторйыс овлӧ вель тшӧкыда. Аддзывлан: видз шӧрын быдмӧны пуяс да кустъяс, найӧс колӧ бырӧдны. Мыръяс бертны, посньыдик кустъяс керавны, вужъяссӧ налысь кокалавны. Кералӧм рас, оз кӧ сійӧ шогмы делӧ вылӧ, чукӧртӧны кӧстерӧ да сотӧны. Пӧимсӧ коялӧны видз вылӧ, сійӧ зэв бур вын турунлы.
Пуясысь да кустъясысь видз вылын сэтшӧм вред: кустъясыд займитӧны бура уна места видз вылын. Сэсся найӧ отсалӧны ёг турунассьыны. Турун кольӧ кустъяс костын ытшкӧм бӧрын. Кӧйдысыс налӧн воӧм мысти кӧдзсьӧ ачыс видз пасьта.
Вужъяс костын да мыръяс бердын зэв лӧсьыда овмӧдчӧны шыръяс. Найӧ мукӧддырйи вӧчӧны зэв ыджыд вред зорӧдъяслы.
Таысь ӧтдор, пуяс да кустъяс мешайтчӧны турун косьтысьӧмлы: на вӧсна туруныд ставыс ӧтпырйӧ оз косьмы, сайӧдсьӧ шондісьыс да сійӧн нюжалӧ идралӧмыд.
Вутшъяскӧд вермасьны неуна сьӧкыдджык. Та вӧсна колӧ мӧвпыштны водзвывджык: оз ков видзьяс вылӧ скӧттӧ лэдзны вывті водз тулысын, сёрӧн арын тшӧтш. Насянь ёна виддзыд вутшкӧссьӧ. Кор вутшкыд видз вылын абу уна, позьӧ сэк кокньыда весавны сійӧс кӧрт зырйӧн да тэчны чукӧрӧ. Ёна вутшкӧсь дырйи бырӧдӧны найӧс вӧлӧн уджалан кӧрт зыръясӧн (
Чукӧртӧм вутш косьтӧм мысти сотӧны, пӧимсӧ коялӧны видз вылӧ, либӧ катлӧны гортӧ куйӧд сэсь вӧчны, мукӧдторкӧд тшӧтш сорлалӧмӧн. Сэтшӧм выныс шусьӧ компостӧн. Компост вӧчсьӧ тадзи. Ӧтилаӧ чукӧртӧны кӧзяйствоысь быдсяма шыбитанторъяс: эжа пластъяс, важ известка, картупель кор, ёга турунъяс град вылысь, трунда, нитш, пӧтка куйӧд, пӧим, сэтчӧ жӧ видз вылысь вайӧм вутштӧ. Ставсӧ тайӧс сорлалӧны ӧтчыд либӧ унджыкысь ва пиын, мед ёнджыка сісьмас. Компостлӧн кучаыс (кутам сідз шуны тайӧ компосттӧ) вӧчсьӧ 1½ арш. кымын судта да 1 сажень пасьта, кузьтаыс — чукӧрмӧм серти. Во кык-куим мысти лоӧ гӧтов вын. Тайӧ выныс зэв бур видзьяс вылӧ да пуктаслы. Колӧ компосттӧ лӧсьӧдны быд крестьянинлы, миян омӧль муясыдлы сійӧ зэв колантор.
Агроном Щекин.
