ВЕЖОНЧӦЖСЯ ВӦЛӦМТОРЪЯС
ГЕРМАНИЯЫН.
Президентӧ бӧрйӧмаӧсь Гинденбургӧс.
Апрель 26-ӧд лунӧ став Германия пасьтаыс муніс выль президентӧс бӧрйӧм. Гинденбург дор сулалӧма бӧрйысигӧн 14 миллион дорысь уна морт, Маркс дор — 13 миллион саяс да Тельман дор — кык миллион гӧгӧр. Медся уна йӧз шыӧдчӧма Гинденбург дор, сы понда сійӧ воас Германияса президентӧ (правительствоын юралысь).
Рабочӧйясӧс бӧрйысигӧн пӧлича кыдз-мый вермис дзескӧдіс, разӧдаліс налысь собранньӧяссӧ. Дас морт кӧ ӧтилаӧ чукӧрмас — пӧличейскӧйяс пырысь-пыр жӧ тшӧктасны разӧдчыны.
Коді нӧ сійӧ Гинденбургыс?
Гинденбург — генерал. Гырысь войнаяс дырйи вӧлі веськыд ки германияса сар Вильгельмлӧн. Коді ветліс война вылӧ — кывліс сы йылысь. СССР-ын олысь йӧз эз на вунӧдны, мый ӧдйӧ миян войскаыд кутліс мунны Восточнӧй Пруссияӧдыд. Сёрнитӧны нин вӧлі Берлин кар босьтӧм йылысь да война помасьӧм йылысь. Друг кыськӧ кыпӧдчис Гинденбург. Миян генералъясыд сулалӧны вӧлӧм немечьяс дор — да Мазурскӧй озерояс гӧгӧрын став роч войскасӧ и сетісны пленӧ. Дзонь армияяс сэки миянлысь пазӧдлісны. Гинденбурглӧн нимыс быдлаын лои тӧдса. Немечьяс сійӧ кутісны шуны спасительӧн. Ӧти во джынйӧн Гинденбурглӧн армияясыс и пазӧдісны роч войскатӧ.
Унаӧн сэки вӧлі думайтӧны, Гинденбург пӧ ыджыд юр вежӧра сюсь генерал, сійӧс пӧ некодлы не вермыны.
Вӧлӧмакӧ, абу сідзи. Сійӧ ыджыд юр вежӧра вӧлӧма сӧмын роч фронт вылын, некытчӧ шогмытӧм оружйӧӧн воюйтысьяс вылын. Кор англичана да французъяс кутісны Франция гранича дорысь немечьясӧс зырны — Вильгельм сэтчӧ ыстіс Гинденбургӧс да роч фронт вылысь зэв уна войска (рочысь нинӧм нин вӧлі повны). Ёна и шырисны сэки морт яйтӧ! Сё сюрсъясӧн вӧлі виӧны лун-мӧдӧн. Оръявлытӧг вӧлі мунӧ гым лыйсьӧм понда.
Вермис эз сэні Гинденбургыд? Эз. Союзникъяслӧн оружйӧныс абу вӧлӧма роч оружйӧ кодь. Некутшӧм юр вежӧр эз отсав.
Ньӧжйӧникӧн немечьяслӧн вын кутіс бырны, оружйӧ омӧльтчыны. Союзникъяс пондісны зырны. Гинденбург повзис, Вильгельм пышйис аслас государствоысь, Германияын ӧзйис революция.
Выль германияса правительство, Гинденбург тшӧктӧм серти, кырымаліс союзникъяскӧд зэв сьӧкыд мирнӧй договор (Версальскӧй).
Сы бӧрын Гинденбург вошліс ӧнӧдз син водзысь. Ӧні капиталистъяс да сар дор сулалысьяс бара кыпӧдісны сійӧс.
Видзӧдлам, дыр-ӧ кежлӧ.
БОЛГАРИЯЫН.
Уджалысь йӧзлысь босьтӧны водзӧс.
Уджалысь йӧзлы Болгарияын пуксис зэв сьӧкыд олӧм. Быд лун пуксьӧдӧны тюрмаясӧ сюрс мортъясӧн. Лыйлӧны сё мортъясӧн. Мукӧд государствояссянь кывсьӧ: арестуйтӧмаӧсь нин пӧ 20 сюрс морт гӧгӧр да кымынкӧ сюрсӧс лыйлӧмаӧсь.
Болгарияса правительство мыждӧ СССР-ӧс.
Болгарияса министръяс вылын юралысь Цанков ыстӧма Америкалы письмӧ, шуӧма, собор пӧ взорвитісны Мӧскуаысь воӧм агентъяс. Быттьӧ пӧ сюрӧмаӧсь сы йылысь кутшӧмкӧ документъяс.
Чичеринлӧн вочакыв.
Нинӧм пӧ болгарияса правительстволы кавъясьны мукӧд вылӧ. Мед пӧ видзӧдлас, кутшӧм олӧмыс аслас йӧзыслӧн. Пикӧ воӧм мыстиыд йӧзыд, дерт, сувтасны татшӧм чорыд режимыд вылӧ. Колӧ пӧ корсьны, кутшӧм причина понда взорвитісны соборсӧ ас пӧвстсьыныс, а нинӧм воны СССР-вылӧ.
Капиталистъяс шызьӧмаӧсь.
Англияса правительство дыр сёрнитӧма Болгария йылысь. Коммунистъясысь видзчысьӧм понда кӧсйӧны выльысь кыпӧдлыны сёрни да заводитлыны накӧд водзсасьны. Румынияын ёна жӧ повзьӧмаӧсь.
ФРАНЦИЯЫН.
Выль правительство дор сулалысь этша жӧ.
Депутатъяс собранньӧ вылын кыв висьталіс выль премьер (министръяс вылын юралысь) Пенлеве. Сійӧ шуис: правительство пӧ пондас мырсьыны видзны шы ни тӧв олӧм государствоын, пыдди кутас пуктыны
Выль правительство дор ки лэптылысь вӧлі 304 морт, мӧдарӧ (
