КӦКЪЯМЫС ЧАСА УДЖАЛАН ЛУН

Мыйла капиталистъяс оз сетны рабочӧйяслы 8 часа уджалан лун.

Май 1-ой лун — уджалысьяслӧн праздник. Сійӧ лунас рабочӧйяс тӧдмалӧны ассьыныс вынсӧ, позьӧ оз на налы петны косясьны капиталистъяскӧд да помещикъяскӧд.

Косясьны важ оланногыскӧд рабочӧйяс вермасны, тӧдны кӧ кутасны, кодкӧд косясьныс, кыдзи косясьныс да кор налӧн лоӧ ас костаныс чорыда ӧтувтчӧм.

Сы вӧсна рабочӧйяс корӧны аслыныс суткиӧн: 8 час удж, 8 час шойччӧг да 8 час асьнысӧ югдӧдны, ӧтувтчыны ас костаныс, лӧсьӧдчыны косясьны капиталистъяскӧд да помещикъяскӧд.

Сэтшӧм оласногсӧ рабочӧйяс унджык капиталист государствоын на эз вермыны аслыныс лӧсьӧдны. Кыз капиталист государствоын на май 1-ой лунӧ уличаӧ петӧмысь рабочӧйясӧс арестуйталӧны, лыйлӧны. Кытӧн капиталистъяс чорыда кутӧны аслас киас власьтсӧ, найӧ зільӧны уджӧдны рабочӧйясӧс 8 час дорысь дырджык.

Мыйла нӧ буржуазияыс оз чинты уджалан лунсӧ 8 часӧдзыс? Дзоньвидза рабочӧй ӧд, бура шойччӧм бӧрын, 8 часнас сы мындасӧ вермас жӧ уджавныс, мыйта уджалӧ висьысь, шойччытӧм рабочӧй дырджыкӧн.

Дерт, капиталист оз сэтшӧма пов барыш воштӧмысь. Медъёнасӧ сійӧ тӧждысьӧ со мый вӧсна. Буржуазия оз кӧсйы сетны рабочӧйлы прӧст кад. Дыр уджалӧм бӧрын рабочӧй мудзас да оз нин мун собранньӧ вылӧ, оз нин босьт лыддьыны газет либӧ нига. Сійӧ пемыд, ӧтувтчытӧм мукӧд рабочӧйкӧд, оз нин вермы велӧдчыны капиталистъяскӧд косясьны. Капиталистъяслы сійӧ и колӧ.

Юр вежӧра, чорыда мӧда-мӧдыскӧд ӧтувтчӧм рабочӧй венас капиталистъясӧс. Сійӧс ми асьным аддзылім Октябрса революция дырйи.

Крестьяналы нӧ рабочӧйясыслӧн вермӧмыс бур абу?

Дерт, бур. Помещикъяс да капиталистъяс сідз жӧ дзескӧдӧны крестьянаӧс. Рабочӧйяслӧн капиталистъясӧс венӧм — лоӧ крестьяналӧн тшӧтш найӧс венӧм.

Сідзкӧ крестьяналы тшӧтш колӧ отсавны капиталист государствоса рабочӧйяслы корсьны 8 часа уджалан лун.

Кӧні нӧ власьтыс рабочӧй да крестьяна киас нин, сэні колӧ оз 8 часа уджалан луныс? Гашкӧ, 8 чассӧ уджалігӧн оз вермыны лэптыны государствоыслысь овмӧссӧ? Сідзи крестьянаыдлы и вашкӧдӧны кулакъяс, попъяс да мукӧд рабочӧй да крестьяна власьтлы паныд мунысьяс. Сӧмын найӧ абу правӧсь.

8 час уджалігӧн уджсӧ ёна позьӧ лэптыны.

Миян эськӧ первойсӧ, война бӧрад, пабрик-заводъясын уджыс эз жӧ зэв бура мун да, сэки уджыслы вӧлі унатор мешайтӧ. Оз вӧлі судзсьы ломтантор, вӧчныс вӧлі нинӧмысь, пабрик-заводыс вӧлі ставыс киссьӧма. Сэсся рабочӧйясыс тшыг нисьӧ пӧтӧсь, эз вермыны бура уджавны. Ӧні удж пыр ӧтарӧ бурмӧ. Унатор нин вӧчӧны мыйта войнаӧдз вӧчлісны.

Ломтантор быдлаын жӧ судзсьӧ, сӧмын пабрик-заводъясыс киссьӧмаӧсь. Сы вӧсна найӧ ӧдйӧ уна донтӧм тӧвар оз вермыны вӧчны. Омӧлик важ машинаяснад кӧть 10 час уджав — унатӧ зэв он вӧч.

Сідзкӧ ӧні медъёнасӧ колӧ миянлы зільны лӧсьӧдны пабрик-заводъяс, выльмӧдны сэтысь машинаяс. Кыдз вермӧ, миян правительство сійӧ уджас и кутчысьӧ.

Колӧ рабочӧя-крестьяналы ӧтвылысь кокньӧдны уджнысӧ.

Октябрса революция вӧчисны рабочӧй да крестьяна асьнысӧ кокньӧдӧм вылӧ, вывті сьӧкыд уджсьыс мездӧм вылӧ. Рабочӧйяс мыйсюрӧ аслыныс корсисны нин, кокньӧдыштісны нин уджнысӧ. Ӧні колӧ крестьяналы зільны кокньӧдны ассьыныс сьӧкыд уджнысӧ, кӧть мыйкӧ мында ассьыныс уджсӧ вежлавны машинаясӧн. Зільны вӧчны выль олӧм, велӧдчыны, кыпӧдны овмӧс выль ногӧн уджалӧмӧн. Сэки крестьяналы оз ков быд лун уджавны 14 да 18 час; сэки оз ков повны нянь косьмӧмысь, неурожайысь. Крестьяна овмӧс кыпӧдӧм йылысь индалӧма нин, сӧмын колӧ мунны сійӧ туйӧдыс. Оз ков мӧвпавны рабочӧйӧс важ сьӧкыд уджас индӧм йылысь, а аслыныс колӧ зільны выль олӧмӧ, кокньӧдны ассьыныс уджсӧ.

Со мый колӧ мӧвпавны крестьяналы Май 1-ӧд лунӧ.