ВЕЖОНЧӦЖСЯ ВӦВЛӦМТОРЪЯС

АНГЛИЯЫН.

Ӧтвылысь буржуйяскӧд вермасьны.

Ставсоюзса профсоюзъяс Сӧветлӧн делегация воис Англияӧ (Лондон карӧ). Рабочӧйяс быдлаын паныд петӧны (встречайтӧны) нимкодясьӧмӧн.

Буржуйяс да важ права дор кутчысьысьяс кыдз-мый вермӧны омӧльтӧны.

Пырысь-пыр жӧ делегация паніс сёрни англияса профсоюзъясын юралысьяскӧд водзӧ ӧтвылысь профессиональнӧй удж нуӧдӧм йылысь. Рабочӧйяс зэв сьӧлӧмсянь кутчысьӧны ӧтвылысь буржуйяскӧд вермасян уджӧ. Быд газетын гижӧны роч делегация йылысь. Буржуйяслӧн газетъяс омӧльтӧ делегацияӧс, рабочӧйяслӧн газетъяс — ошкӧны да шуӧны: буржуйяс пӧ асланыс газетъяс пыр сӧмын ылӧдлӧны уджалысь йӧзӧс.

Роч делегацияын юралысь, Томскӧй ёрт, заседанньӧ вылын висьталіс: кыдзи уджалысь йӧз вермасны мездысьны озыр йӧз кабыр улысь, кыдзи позьӧ ёнмӧдны профсоюзъяс став му вылын, кыдзи колӧ вермасьны озыр йӧз дор сулалысь профсоюзъяскӧд. Сӧмын пӧ гӧгӧр быдлаын бура тӧлкуйтӧмӧн уджалысь йӧзлӧн воссяс син, аддзасны, кодарын збыльыс.

Конференция шуис чорыдджыка ӧтувтчыны да ӧтвылысь тшӧктыны, мед Амстердамса Интернационал регыдджык чукӧртас ставмувывса профессиональнӧй конференция водзӧ кежлӧ ӧтвылысь капиталистъяскӧд вермасьӧм йылысь сёрнитны.

Конференция помасьӧм бӧрын роч делегация петӧма бӧр гортӧ.

ФРАНЦИЯЫН.

Садульлӧн некутшӧм мыж эз сюр.

Март 31 лунсянь Орлеан карын муніс суд Садуль вылын. Апрель 9 лунӧ суд помасис. Некутшӧм мыж Садульлысь эз аддзыны.

Судӧ Садульӧс кыскыліс Францияса правительство война вылысь пышъялӧмысь, враг дор сулалӧмысь, салдатъясӧс армияысь пышйыны тшӧктӧмысь да начальствоӧс кывзытӧмысь.

Садуль ёрт — Францияса офицер, коммунист. Октябрса революция дырйи дай революция бӧрас оліс Россияын, сулаліс Сӧвет власьт дор. Войдӧр воясӧ францияса военнӧй суд судитлӧма нин син сайсянь лыйлыны сійӧс. Мыйӧн францияса правительство шуис пыдди пуктыны СССР-ӧс, Садуль сэки локтіс гортас да пырысь-пыр жӧ сюрис сыщикъяс киӧ.

Эррио петіс отставкаӧ. Выль правительство лӧсьӧдны босьтчис Пенлеве.

Унджык бӧрйӧм йӧзыс францияса сенатын шуисны дугдыны Эррио правительстволы эскӧмысь. Эррио став министръясыскӧд шыӧдчисны Республикаса президент Думерг дорӧдз отставкаӧ петӧм йылысь. Думерг отставка сетіс (чӧвтіс).

Эррио — францияса радикал-социалистъяслӧн^Радикал-социалистъяс сулалӧны вӧсниджык зепта буржуйяс дор да крестьяна дор. Ышнясьӧны буржуйяскӧд и социалистъяскӧд. Дзик жӧ роч эсеръяс кодьӧсь./^ юралысь. 1922 воын воліс Россияӧ. Важысянь нин сулаліс СССР-кӧд тӧдмасьӧм дор. Мыйӧн пуктісны министръяс вылын юралысьӧ, регыд жӧ и паніс сёрни миянлысь правительство пыдди пуктӧм йылысь. Ӧні Франция миян правительствокӧд сёрнитӧ мукӧд правительствояскӧд моз жӧ. Выль правительство лӧсьӧдны Думерг тшӧктыліс Брианлы (унаысь нин вӧвлі министрын, сулалӧ озыр йӧз дор). Бриан шыӧдчылӧма социалист партияяс дорӧдз ӧтвылысь правительство лӧсьӧдӧм йылысь — социалистъяс ӧткажитчӧмаӧсь. Сэсся босьтчӧма выль правительство лӧсьӧдны Францияса Государственнӧй Думаын (Палата Депутатов) юралысь — Пенлеве. Социалистъяс сылы кӧсйысьӧмаӧсь отсавны.

ГЕРМАНИЯЫН.

Оз сюр президент.

Президент — Эберт — кулӧм бӧрын век на оз тӧдны, кодӧс сы местаӧ пуктыны.

Буржуйяс дор сулалысь партияяс кӧсйӧны пуктыны президентӧ Гинденбургӧс (важ генерал). Гинденбург ӧткажитчӧ. Меньшевикъяс индӧны Марксӧс (шӧрті кывтысь социалист. 1923 воын юралысь министръяс вылын. Рабочӧйяс вылӧ видзӧдӧ букышӧн).

Сӧмын рабочӧйяс да крестьяна ӧтвылысь вермасны лӧсьӧдны выль президент пыдди Сӧвет власьтӧс.