КУТШӦМ БУР ВАЯС РАДИО УДЖАЛЫСЬЯСЛЫ ДА КРЕСТЬЯНАЛЫ

Ӧти-кӧ: радио лоӧ деревняын ловъя газетӧн. Радио кузя медылыса деревняыс пондас тӧдны быд лун, мый керсьӧ центрын, паськыдінын, кыдзи мунӧ олӧм нуӧдӧм, олӧмӧн веськӧдлӧм (общественнӧй да политика олӧм).

Бумага газетыд ӧд ещӧ кор на воас деревняад. Удайтчас да, аръясын тӧлысь кыссяс. А тӧлысьнас кутшӧма вермас вежсьыны олӧмыс? Мый тӧлысь сайын вӧлі ёна колантор, ӧні сійӧ оз нин ков, либӧ мӧд ногджык нин колӧ вӧчны. Радионад сэтшӧм дивӧясыд оз кутны лоны. Быдлунъяӧс сійӧ жӧ лунас кутан тӧдны.

Мӧд-кӧ: радиоӧн пондан вермыны кывзыны докладъяс, бур висьтъяс олӧмӧн веськӧдлыны, политика удж нуӧдӧм. Верман кывзыны сёрни съезд советовлысь, уна пӧлӧс конференция вылысь да мукӧдӧс.

Ӧтчыд-мӧдысь кывзасны сэтшӧм докладъястӧ, сёрниястӧ, лӧсьыд кажитчас, кыскыны пондас мӧдысь кывзыны. Тӧдлытӧг ачыд велалан уджавнысӧ, тӧдны пондан, мый вӧсна кутшӧмтор сідзи вӧчсьӧ.

Сідзкӧ радиоыд ловзьӧдас тэнӧ политика удж вылӧ, ышӧдас тэнӧ сійӧ удж вылӧ мукӧд войтыркӧд, велӧдас нуӧдны сійӧ уджсӧ.

Коймӧд-кӧ: радиоӧн пондан кывзыны лекцияяс видз-му, скӧт, овмӧс бурмӧдӧм йылысь. Тӧдмӧдан, кыдзи муыс да олӧмыс му вылас лоӧма, кыдзи мортыс ӧнія выйӧдзыс воӧма, кӧні мый эм да уна на мукӧдтор. Радио висьталас, вежӧралас тэныд выль законъяс видз-му йывсьыд, вотъясысь да мукӧдӧс. Велӧдас асьтӧ, скӧттӧ бурдӧдны. Висьталас поводдя йылысь. Сэки крестьяниныд пондас тӧдны, кор сылы ытшкыны-куртны, кор нӧрӧвитыштлыны.

Радиоыд отсалас крестьянинлы тыр донӧн ньӧбасьны, вузасьны. Унаысь ӧд крестьяниныд оз тӧд тӧвар донтӧ, сетӧ лишнӧй няньсӧ да град выв пуктасъяссӧ ассьыс донтӧм донысь. Кулакъяс да спекулянтъяс пӧльзуйтчӧны сійӧ тӧдтӧмнас, грабитӧны крестьянатӧ. Радионад быдлунъя карса дон тӧвар вылад пондан тӧдны, кужны пондан вузасьны. Вузасигад асьтӧ ачыд он нин ӧбӧдит: донтӧм донсьыд тӧвартӧ он сет. Тыр донӧн вузасигӧн регыдӧн верман вештыны радиокуталысьтӧ (радиоприёмник).

Тӧвся рытъясын радиоыд крестьяниныдлы лоӧ бур школаӧн. Кикост уджтӧ вӧчигӧн пондан кывзыны сы пыр висьтъяс, кыдзи олӧны мукӧд государствоын крестьянаыд да уджалысьясыд, мыйла налӧн няньыс бура чужӧ, кыдзи му-видзсӧ найӧ уджалӧны, мыйла гожӧмын гымалӧ-чардалӧ, зэрӧ, тӧлын лым усьӧ, кыдзи уджалысьяс да крестьяна власьтсӧ ас киас босьтісны да уна на мукӧдтор. Ставсӧ урчитны тані он вермы.

Нёльӧд-кӧ: радиоӧн пондамӧ кывзыны бур сьылӧм-ворсӧмъяс (музыка), лӧсьыда лыддьысьӧмъяс. Долыдапырысь эськӧ шойччигмозыд кывзан найӧс сьӧкыда уджалӧм бӧрад. Велалан янсӧдны бур сьылӧм-ворсӧмъяс омӧль сьылӧм-ворсӧмъясысь.

Витӧд-кӧ: бур юӧръястӧ разӧдалӧм кындзи, унаторйӧн тӧдмӧдалӧм кындзи, радиоыд отсалас вежны важ оласногъяс.

Став бурсӧ, кутшӧмӧс вермас вайны радио, урчитны тані он вермы. Сійӧ абу чача, абу ворсантор. Бур сыысь зэв ыджыд вермас лоны.

Бур эськӧ вӧлі регыдджык сувтӧдавны радиотӧ школаясӧ, лыддьысян керкаясӧ, сельсӧветъясӧ. Крестьяниныд сэки казялас бурсӧ да гортас лӧсьӧдас. Сувтӧдӧмыс абу зэв дона, позьӧ.