ВОСЬТАЛӦЙ «ГАЗЕТЛЫ ОТСАСЯН» КРУЖОКЪЯС

Газетӧ гижысьяс пӧвстын колӧ сувтӧдны бурджыка став пӧлӧс на пӧвстын колан уджсӧ. Колӧ медым эськӧ унджык вӧліны рабочӧй да крестьяна пӧвстысь газетӧ гижысьяс. Сэсся колӧ унджык газет сюйны йӧз пӧвстӧ, колӧ велӧдны найӧс лыддьыны да радейтны газет.

Ми огӧ тані кутӧй гижны, кутшӧм ыджыд бур сетӧны коммунист партиялы дай сӧвет власьтлы газет пыр омӧльтор, нелючкилун уджын, олӧмын югдӧдӧм, буртор ошкыштӧм деревнясянь, пабрик-заводъяссянь, учрежденньӧяссянь дай мукӧдласянь газетӧ гижысьяс. Ми огӧ кутӧй висьтавны ёна видзӧдлӧмсӧ, тшӧктӧмсӧ коммунист партияӧн, сӧвет власьтӧн газетӧ гижысьяс пиын удж нуӧдӧм йылысь. Ми та йылысь гижлім нин. Та йылысь колӧ нин тӧдны быдӧнлы.

Медым ёнджыка позяс сувтӧдны удж газетӧ гижысьяс пиын, колӧ налӧн кутшӧмкӧ ӧтувтчӧм. Дерт, газетӧ гижысь кӧ оз кӧсйы пырны сэтшӧм ӧтувтчӧмас, сійӧс мырдӧн тшӧктыны оз позь. Ӧтувтчӧминас пырӧны сӧмын ас вӧляысь, мырдӧн тшӧктытӧг. Сэсся кӧть и пырас сэтшӧм ӧтувтчӧминас газетӧ гижысь, сійӧс бара жӧ оз позь мырдӧн, не ас вӧляысь уджавны тшӧктыны.

Кутшӧм ӧтувтчӧм позьӧ миян лӧсьӧдны деревняясын, кодъяс сэтшӧм ӧтувтчӧмас вермасны пырны? Миян обласьтын деревняясын, вӧлӧсьтъясын газетӧ гижысьяс этшаӧнӧсь, медунаыс нин куим-нёль морт вӧлӧсьт вылӧ. Та мындаыс сӧмын ӧткымын гырысь вӧлӧсьтын, мукӧдлаын этшаджык, унджыкас ӧти морт. Сідзи кӧ, медбур деревняясын лӧсьӧдны «Газетлы Отсасян» кружокъяс (кружки «Друзей газеты»).

Татшӧм кружокас пырны позьӧ оз сӧмын гырысь газетӧ («Югыд Туйӧ», «Крестьянскӧй газетаӧ», «Беднотаӧ», мукӧдӧ) гижысьяслы, пырӧны тшӧтш стенӧ ӧшӧдан газетӧ гижысьяс. Сэсся кружокӧ позьӧ пырны быд мортлы, кӧть найӧ оз гижны газетӧ, медым сӧмын газет удж налы сьӧлӧм вылас воӧ, медым сійӧ кӧсйӧ тӧдмасьны газет уджӧн. Газетлы отсасян кружоклы, дерт, медбур дай медлӧсьыд ассьыс уджсӧ нуӧдны лыддьысян керкаын. Лыддьысян керкаын уджнас веськӧдлысьлы (избачу) оз позь босьтны ас кипод улас тайӧ кружоксӧ, сӧмын сылӧн мог лэдзны кружоклы лыддьысян керкаын уджавны.

Газетлы отсасян кружоклӧн ӧні кежлӧ вермас лоны со кутшӧм уджъяс: 1) лыддьыны чукӧртчӧминын крестьяналы газетъяс, 2) зільны унджык газет крестьянаӧн судзӧдӧм вылӧ, 3) лэдзны стенӧ ӧшӧдан газет, 4) ас костаныс чукӧрын лыддявны газетъяс, журналъяс, книгаяс, сёрнитны, гӧгӧрбок видлавны да тӧдмавны лыддьӧм йылысь.

Кружоклы колӧ ёна матыстчыны, уджавны ӧтвыв партия, комсомол ячейкаяскӧд. Ячейкаяслы быд ногӧн колӧ отсавны кружоклы, сӧмын мед ячейкаяслӧн отсасьӧмыс эз вудж мырдӧн уджавны тшӧктӧмӧ, личкӧмӧ кружоксӧ. Ячейкаяслы колӧ босьтны газетӧ гижысьясӧс аслас политграмота велӧдан кружокӧ. Кружокын удж нуӧдны лӧсьыдджык стенӧ ӧшӧдан газет редакциялы, торъя удж нуӧдысьясӧс (бюро) кружокын лӧсьӧдӧмысь нинӧм.

Карса газетӧ гижысьяс ӧтувтчӧны газетӧ гижысь кружокъясӧ (кружки корреспондентов). Кружокъясыс колӧ лоны быд стенӧ ӧшӧдан газетъяс бердын.

Ми чайтам, дай надейтчам — газетӧ гижысьяс асьныс, партия да комсомол ячейкаяс, быд гӧгӧрвоысь да водзмӧстчысь уджалысь морт босьтчас газетлы отсасян кружокъяс восьталӧм вылӧ. Деревня вылын карса шефъяслы тшӧтш мог отсавны тайӧ уджыслы.