АНЬКЫТШ


Анькытш зэв бур вӧдитантор. Быд вӧлӧсьтын таво крестьяна шуасьӧны заводитны вӧдитны сійӧс. Сӧмын уналаын на полӧны: киад пӧ нинӧм оз во, ставсӧ пӧ челядь таскайтасны. Уна вӧлӧсьтын: Паджгаын, Проньдорын, Айкатылаын сійӧ полӧмыд абу нин. Позьӧ, дерт, анькытштӧ быдлаын заводитны кӧдзны. Колӧ сӧмын унджык крестьяналы заводитны кӧдзны ӧтсӧгласӧн. Му-видз уджалан кружокъяслы колӧ медводз босьтчыны. Анькытш миян муяс вылын ёна воӧ. Паджгаын (Сыктыв уездын) кодсюрӧлӧн кольӧм во ӧти пудовня кӧдзаысь воалӧма 30−35 пудйӧдз.

Ас анькытш воӧ 13 вежонъясӧн, му серти. Бурджык, вынаджык му вылӧ кӧ анькытш веськалӧ — дырджык оз во. Роч анькытш быдмӧ дырджык ас анькытш дорысь (15−20 вежон гӧгӧр). Сы вӧсна кольӧм во миян обласьтын унджыкыслӧн сійӧ эз во.

Паль-Пожӧгъясын быдтӧны ещӧ аслыспӧлӧс посни анькытш. Нимыс сылӧн пелюшка. Быдмӧ сійӧ весиг лыа му вылын, вынтӧминын воӧ бура. Кӧйдыссӧ позьӧ судзӧдны Паль-Пожӧгысь.

Десятина му вылӧ анькытш кӧйдыс колӧ 10−12 пуд. Бурджык лоӧ, анькытшӧс кӧ кӧдзан зӧркӧд ӧтилаӧ. Зӧрсӧ босьтны колӧ этшаник — 2 пуд 10 пуд анькытш вылӧ. Кӧдзны анькытштӧ колӧ водз, кор муыс оз на удит косьмыны. Анькытш петаслы ӧд колӧ уна ва. Асъя кӧдзыдъясысь петасыс сылӧн оз пов. Сюрӧ кӧ гагйӧсь кӧйдыс, колӧ сэтшӧм кӧйдыссӧ сортируйтны. Ва пиӧ кӧ пуктылан анькытш кӧйдыстӧ, лёк кӧйдысыс сылӧн ставыс кыптӧ ва веркӧсӧ.

Воысь воӧ ӧти местаӧ анькытш кӧдзны оз позь. Ачыс дугдас быдмыны дай мусӧ тшыкӧдӧ. Кӧдзанінсӧ (муяс) сылы колӧ вежлавны быд во. Бурджык лоӧ анькытшӧс ӧти му вылӧ кӧдзӧм кост лӧсьӧдны 6 во кымын.

Кодлӧн оз тырмы куйӧд да муыс омӧль вына, сылы колӧ кӧдзны коськӧм вывъясӧ пелюшка. Мыйӧн пелюшка заводитас дзоридзавны, сюйны куйӧд пыдди муас (гӧрны мусӧ). Тадзи ёна вынсьӧ муыд дай ӧдйӧ справитчӧ мусинмыс. Анькытшлы куйӧд туйӧ ёна лӧсялӧ пӧим.

Воӧмӧдз кӧ пелюшкаӧс колӧ воштыны — сэки колӧ кӧдзны сю бӧрти. Пелюшка босьтӧм бӧрти сэсся кӧдзсьӧ ид либӧ картупель. Анькытш улӧ бурджык мутӧ пыдӧджык гӧрны. Гӧрны колӧ кыкысь: ӧтчыдсӧ арнас, мӧдысь тулыснас. Кӧдзӧм бӧрын пинёвтны ид кӧдза моз жӧ дзик.

Керны анькытшӧс колӧ улыс пуртӧсъяс воӧм мыстиыс. Анькытшӧс чарлаӧн вундыны лӧсьыдджык вужнас нетшкӧм дорысь, медым кольӧ вужйыс муас.


Агроном Темноев.


Гижӧд
Анькытш

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1