НИМӦДНЫ ЧУЖАН СИКТСӦ
Велӧдысь уджӧ босьтчан воясыс вежӧрас медбура да нэм кежлас кольӧны, ӧд тайӧ и медводдза урок нуӧдӧм, медводдза велӧдчысьяс, да и радейтчӧм тшӧтш. Гырысь классысь ныв-зон некымын арӧсӧн и торъялӧны том велӧдыссьыд, коді вуз бӧрын локтіс сиктӧ коми йӧз пӧвстӧ. Одыбса школаысь учительяс йылысь и кӧсъя висьтавны аслам гижӧдын.
Долыд лоӧмтор
Ньывсер юбокса Одыбысь велӧдчанін йылысь медводдза юӧрсӧ историкъяс пасйӧны 1861 воӧ (кӧнсюрӧ индӧны и 1885 во). Ылі сиктса челядьлысь сям-вежӧрсӧ сӧвмӧдлӧмаӧсь вичкобердса, сэсся начальнӧй тшупӧда, кӧкъямыс класса школаын. 1972 восянь сійӧ лоӧма шӧр школаӧн.
Велӧдчанінлы дыр виччысяна выль стрӧйбасӧ кыпӧдӧмаӧсь Одыб сикт да Тист грездкостса Чуклем джуджыд кыр йылӧ 1970-ӧд воясын. Сійӧ ылісянь тыдаліс, медводз шыбитчыліс синмас и самолётӧн сиктса аэропортӧ воысьяслы. Ӧзынса да Тистса челядьлы школаыс орчча лоис, и ми — тистсаяс — ыджыд перемена дырйи удитлім гортӧдз нуръясьны котӧртлыны. 1973 вося тӧвшӧр 25 лунӧ выль школалысь ӧдзӧс восьтігӧн пуысь вӧчӧм ыджыд ключ сетісны шӧр школаса медводдза директор Николай Вячеславович Ложкинлы. Найӧ гӧтырыскӧд, Людмила Андреевнакӧд, велӧдлісны математика.
Комистатысь лыдпасъяс серти, 1970–1979 воясӧ сиктын вӧлӧма 1.162–1.323 морт. Олӧмыс налӧн тырвыйӧ «пуӧма», лесопунктын вӧр пӧрӧдан-кыскалан кадӧ зільӧмаӧсь Молдавияысь, Украинаысь вахтаӧн уджавны воӧмаяс. Одыб сэки нималӧма видз-му овмӧсӧн да пармаын кыйсьысь-вӧралысьяслӧн госпромхозӧн. Та кындзи вӧлӧмаӧсь лесничество, пошта, КБО, ОРС-лӧн да сельпо пекарняяс, аэропорт, больнича, кино петкӧдлан жыръя да библиотекаа культура керка, некымын лавка да детсад, школабердса интернат, сиктсӧвет.
Одыбса шӧр школаын велӧдчӧмаӧсь Тист, Рочсикт, Педеёль, Сывъюдор грездъясысь, да тшӧтш и Мельнича Ӧзынысь, Ягвылысь, Лымваысь, Емельысь, кӧні вӧлӧмаӧсь начальнӧй школаяс, челядь. Сиктын кызвыннас олӧмаӧсь комияс, и мукӧд кывъя войтыр — татара, украинеч, немеч — Одыбӧ воӧм бӧрын пыр и велавлӧмаӧсь варовитны комиӧн. Быдӧн олӧма бурджык аскиа лунӧ эскӧмӧн.
Выль да мича, уна жыръя, да нӧшта на и шӧр тшупӧда тӧдӧмлун сетан школа лоӧма одыбсалы зэв долыдторйӧн. Ӧд эз нин ков 8 класс помалысь челядьӧс мӧдӧдны водзӧ велӧдчыны мукӧдлаӧ. Унаӧн ветлӧмаӧсь Висерӧ, а менам медыджыд Маша чойӧй, Мария Валентиновна Ветошкина (Габова), 9 да 10 классъясас велӧдчӧма Шойнатыын, олӧма школабердса интернатас. 1973 восянь менам квайт чоя-вока Одыбын шӧр школасӧ помавлісны, а сэсся мукӧд выпускникыс моз, босьтісны колана специальносьт, «быдмисны» пыдди пуктана йӧзӧдз. Со Галина Ивановна Габушева Одыбын жӧ велӧдчыліс да уна во нин зільӧ Коми Республикаса правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысьӧн.
Радейтана велӧдысьяс
Быд нывкалӧн да детинкалӧн эм радейтана велӧдысь. А менам вежӧрысь некор оз вушйы медводдза велӧдысьлӧн, Эмилия Васильевна Жижевалӧн, нимыс. Гырысьджык классъясын быд предмет нуӧдіс нин торъя велӧдысь. География да биология велӧдіс Нина Михайловна Саморукова, сы кок туйӧд сэсся и пыри пединститутса география факультетӧ. Коми кыв да литература велӧдысь Антонина Петровна Михайлова зэв небыда, серамбанӧнмоз туйдіс варовитны-гижны мам кывйӧн. Сыӧн сетӧм тӧдӧмлун отсӧгӧн ӧні со повтӧг гижа коми газетъясӧ. Ог сорсьы, шуа кӧ, мый «Коми войтыр» ӧтмунӧмын чужан кыв да коми культура сӧвмӧдӧмыс вайӧдісны менӧ и регионса национальнӧй политика министерствоӧ, кӧні зіли дас вит во. Тайӧ кывкутана уджыс сетіс меным ыджыд сям сёрнитны да воӧдчыны ӧти кывйӧ уна сикас йӧзкӧд. 2008 воын «Коми национальная школа: этапы развития. ХХ век» кандидат ним шедӧдан диссертация гижигӧн ошкана кывъясӧн пасйи и чужан сиктса школаӧс.
Казьтывтӧг ог коль и Ладанов гозъяӧс. Ангелина Михайловна Одыбын учитель семьяын быдмӧма, мунӧма мамыслӧн, Мария Селевкиевна Макаровалӧн, коді дыр кад директоравліс школаын, кок туйӧд. Шойнатыысь том морт Александр Васильевич локтіс Одыбса школаӧ да чужтіс велӧдчысьясын лыжиӧн котралӧм дорӧ муслун. Тӧдмалім сэки и камашиа (ботинкиа) лыжитӧ. Помнита, ветлім кык командаӧн — школьникъяслӧн да верстьӧлӧн, лесопунктын уджалысьяслӧн — ордйысьны Шойнатыӧ. Медводз чепӧсйисны котӧртны нывбабаяс. Менсьым камашиа лыжиӧс сетісны Соня Плетцерлы (лыжиыс кык котырыдлы эз тырмы), а сійӧ мыччис меным ассьыс гын сапӧгсӧ. Кокӧ эз тӧр, да сідзи и сулалі гӧлень вылас. Дерт, ёна кынмалі, и ӧдйӧ котӧртны эз артмы. Ладановъяслӧн быдтасъясысь унаӧн лоины лыжникӧн, тренерӧн, водзӧ нуӧдісны да ӧнӧдз нуӧдӧны сылысь туйвизьсӧ Кӧрткерӧсын, Пӧдтыбокын, Нёбдінын, и кывсьӧны республикаын буръяс лыдын. Кыдзи шулісны Сӧвет кадӧ: «Кадры решают всё!», и тайӧ шуӧмыс лӧсяліс налы, ӧд районын да республикаын Одыбса школа нималіс буретш лыжиӧн котралӧмын.
Школаын велӧдлісны Зоя Григорьевна Королёва (история), Геновайте Александровна да Валентин Фёдорович Михайловъяс, Валентина Вячеславовна Жижева (Сурнина) да Лымваысь петӧм морт, миян класса руководитель Василий Алексеевич Попов (физика), Валентина Ивановна Михайлова (Латкина), Мария Елизаровна Михайлова (Попова), Лидия Яковлевна Ларукова (Ветошкина) (математика), Валентин Владимирович Михайлов, Нина Ивановна Михайлова, Татьяна Николаевна Ларукова, Вера Ивановна Ларукова (роч кыв да литература).
Муслимка
Соссьытӧг висьтала, мый медрадейтанаӧн ӧнӧдз лыддя роч кыв да литература велӧдысь Нина Гавриловна Пундиковаӧс, кӧть эськӧ сысянь «5»-ыд меным ёнасӧ эз вичмыв. Сійӧ, том на велӧдысь, пыр вӧлі миянкӧд орччӧн. Бокиысь воӧм мича да авъя аньӧс Одыбса том молодечьяс ыдждӧдлісны «Муслимкаӧн».
Пединститутын студенталігӧн пандасьлывлі жӧ Нина Гавриловнакӧд, а уджалігӧн нин ми тшӧкыда варовитлім сыкӧд телефон пыр. А бӧръя аддзысьлігӧн дыр сёрнитім Одыбса школа йылысь, казьтылім 8–10-ӧд классъясын менсьым долыд велӧдчан кадӧс, нюмсорӧн видзӧдалім сылӧн фотоальбомъясысь сьӧда-еджыда снимокъяс. Сёрнитігӧн уна интереснӧйтор да гусятор мыччысис, мый ми, школьникъяс, сэки эг тӧдлӧй сиктӧ воӧм учительяслысь быдлунъя олӧмсьыс.
Тыдовтчис, мый Кӧрткерӧсса РОНО-ын Нина Гавриловналы шуӧмаӧсь, Коми пединститутысь лючки-бур комсомольскӧй характеристикаӧн тӧдмасьӧм бӧрын пӧ том специалистӧс корӧ уджавны ас дорас омӧля кылысьясӧс велӧдан Шойнатыса школа-интернатын директор. «Шоныд» места пӧ тэныд вичмӧ.
— Тайӧс кылӧм бӧрын ме понді пыксьыны, стрӧга шуи: мися, ме абу сэтшӧм шань да «мольыд» морт, кыдзи пасйӧмаӧсь кабалаас, и тайӧ школаас менам уджыс оз артмы, — нюмъялӧмӧн висьтасис меным Нина Гавриловна.
Чинаяслы ассьыс ӧбичасӧ петкӧдлӧмӧн 1973 вося август помын сійӧ веськалӧма Кӧрткерӧс районысь медылі пельӧсса Одыб сиктӧ, кыдзи роносаыс шуӧмаӧсь — «в такую глухомань». Том ныв абу повзьӧма, юрсӧ вылын кутӧмӧн ыджыд ноп-чоботанъясӧн комсомолка мӧдӧдчӧма тӧдтӧм сиктӧ. Кӧм-паськӧм, тетрадь-книга, узьлан кӧлуй, сёян-дозмук — ставыс пӧ 107 кило. Сыкӧд ӧтвылысь Одыбса школаӧ мӧдӧдӧмаӧсь нывъёртсӧ, Антонина Николаевна Стрельниковаӧс (Габоваӧс), француз кыв велӧдысьӧс.
Нина Гавриловна ӧнӧдз на бура помнитӧ, кыдзи аслас олӧмын медводдзаысь лэбӧма самолётӧн. Юркарсянь Одыбӧ лэбысь Ан–2-лысь груз сӧвтан ӧдзӧссӧ сутугаӧн домалӧмаӧсь.
Лэбигчӧжыс тірзьӧма-полӧма ӧдзӧс воссьӧмысь да самолётысь усьӧмысь. Аэропортӧ воӧм мысти том мортлысь сьӧлӧмсӧ шонтӧма одыбсалӧн шаньлуныс. Сыкӧд ӧтлаын лэбысь нывбабалӧн верӧсыс отсалӧма автобусӧн нуны том велӧдысьяслысь сьӧкыд нопъяссӧ школаӧдз. Сэні и тӧдмасьӧмаӧсь школаӧн да выль уджъёртъяскӧд — Н. М. Саморуковакӧд, В. В. Роговакӧд, Е. П. Сидоровакӧд.
— Рытланьыс школаса директор нуӧдіс миянӧс оланінӧ, — казьтыліс Нина Гавриловна. — Мунігӧн вочаасьысь сиктсаяс быдӧн чолӧмасьлісны миянкӧд. Николай Вячеславович Ложкин шуис, ставныс нин пӧ тӧдӧны том учительяслӧн локтӧм йылысь. Тайӧ бур боксянь шензьӧдіс миянӧс. Овмӧдісны интернатса кык жыръя вӧвлӧм столӧвӧйӧ, сиктса клубкӧд орччӧн, — тӧдчӧдіс на тайӧс Нина Гавриловна.
Шӧр школа воссян воӧ Одыбӧ воӧмаӧсь и мукӧд том специалист. На пӧвстын география да биология велӧдысь Нина Михайловна Саморукова. И кык Нина сэсся ӧтув олӧмаӧсь-уджалӧмаӧсь-ёртасьӧмаӧсь. Сиктын том интеллигенциялы паныдасьӧмаӧсь, дерт, мытшӧдъяс. Но шань сьӧлӧма суседъяс отсалӧмаӧсь налы разьны гӧрӧдъяссӧ. И регыдӧн нин том аньяс асьныс велалӧмаӧсь ломтыны-ваймӧдны пач, ваявны ва. А пывсьыны-мыссьыны субӧта рытъясӧ нуӧдлӧма найӧс ас пывсянас Мария Селевкиевна Макарова.
— Меным медсьӧкыд вӧлі пес поткӧдлыны, — важсӧ казьтылӧмӧн мӧвпалігмоз висьтасис Нина Гавриловна. — Ме овлі Сыктывкар бердса посёлокын, и поткӧдчылісны век бать да вокъяс, менӧ тайӧ удж дорас эз сибӧдлыны. Но Одыбын меным пыр жӧ ковмис пестӧ дасьтыны. Вачкала-кучкала, а чуркаыд век оз пот... Сэсся бӧрыньтчылі да котӧрӧн матыстчӧмӧн колскӧбті сьӧкыд колун-черӧн. Но чуркаыс эз и вӧрзьыв. Тайӧс аддзӧма туй кузя мунысь. Шома юра мужичӧй сувтіс да шатласьӧмӧн кутіс видзӧдны поткӧдчӧмӧс. Дӧзмӧмпырысь шуи сылы, мися, мун, кытчӧ мунан. А сійӧ мырддис киысь колунӧс да ӧдйӧ-й поткӧдліс став чуркасӧ, сэсся шатлалігмоз водзӧ муніс.
Дырджык ковмӧма мӧд мытшӧд венны. Коми сикт-грездад быдӧн — гырысь и посни — варовитӧны чужан кывнас. Том велӧдысьяслы ковмис велавны гӧгӧрвоны налысь сёрнисӧ. И таын налы медъёна отсалӧмаӧсь школаын велӧдчысьяс, медводз ичӧтъяс. Найӧ повтӧг шыасьлӧмаӧсь роч велӧдысьяс дорӧ комиӧн, быдторсӧ юасьӧмаӧсь-висьтасьӧмаӧсь, и быть ковмылӧма вочавидзны налы, сёрнитны накӧд.
— Классъясыд вӧліны ыджыдӧсь, и ӧти классын велӧдчылісны ӧткодь ним-ова челядь: Поповъяс, Габовъяс, Михайловъяс, — серамсорӧн казьтылӧ Нина Гавриловна. — Класса журналын найӧс пасъялісны тадзи: Михайлов Иван І, Михайлов Иван ІІ, Михайлов Иван ІІІ... И кыдзи он сорась найӧс торйӧдігӧн? Бара жӧ челядь отсалісны, висьталісны, кыдзи найӧс сиктсаясыс шуӧны: Кузь Вась Иван, Габе Степан Иван... А ме найӧс сэсся дӧска дорӧ корлі тадзи: Иван, Ваня, Иван Попов, Иван Васильевич — быдӧнлы аслас ним вичмыліс месянь.
Мӧд велӧдчан воас кык Нинаӧс овмӧдӧмаӧсь школа горувса Оль бокын сулалысь керкаӧ. Бара жӧ челядь налы отсасьӧмаӧсь.
— Тшӧкыда волывліс миян ордӧ шань, сёрниа Степан Абдулганиев. Мыйлакӧ сійӧс мӧд во кежлӧ кольӧдлӧмаӧсь 6 классӧ. Ӧтчыд, кор сійӧ бара вӧлі миян дорын, ме вала мӧдӧдчи. А сійӧ корис ведраясӧс да шуис, ачым пӧ вая. Ме жӧ пыкси. Степан сэки и швачкис-шуис: «Но, мужик пукалӧ, а баба мунӧ ва вайны?». Шензьӧмӧйла ведрасӧ муртса эг уськӧд да сеті отсасьысьлы, — висьталіс Нина Гавриловна. — Ми сэки кык сменаӧн велӧдлім, и Тистса лавкаысь нянь да сакар миянлы ньӧбавлісны витӧд классын велӧдчысьяс. Алексей Мишаринлӧн мамыс сиктса пекарняын уджаліс, и еджыд няньыд пӧсьӧн на «воліс» миянӧдз. Нина Михайловна сьӧлӧмсяньыс ошкигмоз шулывліс меным: «Тэнад посни шпанаыд (радейтӧмӧн «шпанюшкиӧн» на нимтас найӧс) бара вайӧмаӧсь лавкаысь нянь да вый да гижӧдтор кольӧмаӧсь: «Нина Гавриловна, сёй выя нянь да юмов тшай, сдачаыс пызан дӧра улын».
Учительяс кывзылӧмаӧсь ӧта-мӧдлысь урокъяс, опыта велӧдысьяс юксьылӧмаӧсь томджыкъяскӧд сям-кужӧмнас. Корсюрӧ ветлывлӧмаӧсь челядь ордӧ гортаныс видзӧдлыны, кыдзи найӧ олӧны, тӧдмасьны бать-мамыскӧд. Велӧдчысьяс пӧвстын вӧлӧмаӧсь и куритчысьяс. Ӧлӧдӧм могысь найӧс дивитлӧмаӧсь классын нуӧдӧм собрание дырйи, сёрнитлӧмаӧсь бать-мамкӧд, педсӧвет вылӧ корлӧмаӧсь. И мӧрччылӧма дивитӧмыс. Коркӧ пӧ ме дорӧ матыстчисны витӧд классысь детинкаяс да юрсӧ лэдзӧмӧн шуисны: «Нина Гавриловна, эн шогсьы, тэныд кыв сетам, мый школа дорын сэсся огӧ кутӧй куритчыны!». Кыдз тай шуласны, хоть пӧ стой, хоть падай после таких признаний, — висьталіс меным велӧдысь.
Нина Гавриловна Пундикова дорӧ гортас 5 классысь ныв-зон пыравлӧмаӧсь циркӧ моз. Сылӧн вӧлӧма кузь сьӧд гӧна, еджыд сьыліа кань, коді керкаӧ быд пырысьлы пельпом вылас чеччыштлӧма. Челядьлы тайӧ зэв ёна кажитчӧма да, тшӧтш и та вӧсна тшӧкыда волывлӧмаӧсь учительницаыс дорӧ.
Юалі Нина Гавриловналысь, мыйла сӧмын велӧдчысьясӧс казьтылӧ, ӧд пединститут помалысь том да мича аньӧн сиктӧ локтӧма? Карысь воӧм том ань-велӧдысьяс пиысь ӧд унаӧн сиктса зонъяс сайӧ петісны да сиктсаясӧн лоисны. Эз али мый сылы кавалерыс сюр?
— Кыдзи нӧ кавалеръястӧг?! Шома юра том мужичӧйяс тшӧкыда торкӧдчывлісны ӧдзӧсӧ, ӧд медводдза восӧ олім сиктса клуб бокын. Быд кино, концерт, йӧктан рыт бӧрын вӧзйысьлісны миян ордӧ. Ноябрь 7 лунся концертын петалі сцена вылӧ армияысь зонсӧ виччысьысь ныв йылысь мича сьыланкывйӧн. Та бӧрын ӧдзӧс сайсянь сӧмын и кыліс: «Муслимка, выходи!». Ме накӧд зэв стрӧга варовиті. Мӧд вонас Антонина Стрельникова петіс Олег Габов сайӧ, а ми Нина Михайловнакӧд куим во мысти сідзи и мунім Одыбысь ӧтнаным, — вочавидзис вомъёртӧй.
А сэсся петкӧдліс альбомсьыс важся фотояс. Бура помнитӧ, кор да кӧні снимайтчылӧмаӧсь. Бура помнитӧ Нина Гавриловна и мекӧд ӧти классын велӧдчысьясӧс: медыджыд тушаа Василий Габовӧс, Юрий Коляӧс, Лымваысь Николай Поповӧс, Иван Мишаринӧс, Надя Подороваӧс, Анна Габоваӧс, Тоня Габоваӧс. Казьтыштіс и гуся записка йылысь, кӧні гижӧмаӧсь сылы: «Уходи со своим русским языком». Некымын во мысти сэсся гижысьыс каитчӧма велӧдысьыслы да прӧща корӧма.
— А тайӧ фотоас ми, том велӧдысьяс, хорӧн сьылӧм репетируйтам. Ме дирижёрала да эг веськав снимок вылас, — альбом листалігӧн висьтасис ань. — А тані витӧд классын велӧдчысьяскӧд походынӧсь. Мунім ю бокті вӧрса ордымӧд. Челядь петкӧдлӧны ичӧтик керка вылӧ да шуӧны: «Тайӧ Степан керка», водзӧ мунам — «Тайӧ Иван керка», водзӧ восьлалам — «Тайӧ Педӧр керка». Юася налысь: «Мыйла меным тайӧс висьтавланныд?». Вочавидзӧны: «Медым гортӧ мунігӧн энӧ ылалӧй, Нина Гавриловна, да керкаяс сертиыс аддзинныд туйсӧ», — вашъялӧ вомъёртӧй да водзӧ висьталӧ-петкӧдлӧ. — Со тайӧ снимоксӧ митинг дырйи вӧчӧма, велӧдысь котыр сэні. А тайӧ менам классысь нывъяс, а тані нин бӧръя звӧнок. Глобус дорас Нина Михайловна снимайтчӧма.
Менам эм жӧ Одыб шӧр школаса кык выпускниклӧн снимок. 1977 вося январын бур ёрткӧд снимайтчылім: ме — КГПИ-ысь естгеофакса ІІ курсын велӧдчысь да Коля Хабаров — Ригаса авиационнӧй училищеысь І курсса студент. Николай Владимирович школаын ӧти парта сайын пукалысь Рита Макаровакӧд ӧтлаасьліс, гозъя олісны-уджалісны сэсся Казахстанын.
Нина Гавриловналӧн фотоальбомын Одыбса школаысь уджалан кадся снимокыс уна, мукӧдлаын зілигас жӧ абу ёна радейтлӧма фотографируйтчыны, и паметяс бура кольӧмаӧсь «глухӧй деревняса» шань да лёк вӧчтӧм «вильыш» челядь.
Долыд сыысь, мый Нина Гавриловна Пундикова пыр на педагогалӧ, И. А. Куратов нима колледжын роч кыв да литература велӧдӧ. Студентъясыс миян моз жӧ радейтӧны Россияысь образованиеса отличникӧс да шӧр профессиональнӧй тӧдӧмлун сетан юкӧнын почёта работникӧс, Коми Республикаса заслуженнӧй уджалысьӧс.
Ӧти классысь нёль семья
Валентина Владимировна Михайлова (Рогова) 1973 воын миян школаын вӧлі старшӧй пионервожатӧйӧн, медводдза лунсяньыс петкӧдліс асьсӧ збойӧн да водзмӧстчысьӧн. Дас сизим арӧса нывлӧн бура артмылӧма челядькӧд ӧти кыв аддзыны, кӧть эськӧ ӧні и шуӧ, сэки пӧ ёна полі сы мында ныв-зонкӧд уджавны. Сійӧс абу сӧмын гӧрд галстукаяс, но и 9–10 классъясысь комсомолеч-зонъяс радейтлӧмаӧсь, ӧтпырйӧ и отсасьысьясӧн, и удж падмӧдысьясӧн вӧлӧмаӧсь. И ме помнита, мый переменаяс дырйи Валентина Владимировналӧн горн-барабана жыр ӧдзӧсыс эз и тупкысьлы, челядь лыддисны сэні «Пионерская правда» газет, пионер сборъяс кежлӧ дасьтысисны.
И Одыбын шӧр школа восьтӧмсянь 50 во тыригкежлӧ гижӧдӧс вӧвлӧм пионервожатӧйным жӧ ышӧдіс гижны. Кывсьӧма та йылысь Нина Владимировна Михайловалы (Хабаровалы), да телефон пыр сійӧ корис пасйыны тшӧтш и со тайӧс:
— 1974 воас шӧр школасӧ медводдза помалысьнас лоис миян классным. Ми велӧдчим-олім зэв дружнӧя, пыр вӧлім ӧтлаын. Тшӧтш и та вӧсна нёль семья артмис. Ми верӧскӧд, Густя Лёшкакӧд — Алексей Валентинович Михайловкӧд, ӧні олам Кӧрткерӧсын. Дяк гозъя — Анна Андреевна Михайлова (Габова) да Владимир Иванович Михайлов — велӧдчисны да ас кадӧ олісны Санкт-Петербургын. Гозйӧдчисны и Опонь Вась Маше — Мария Васильевна Абдулганиева (Габова) да Иван Павлович Абдулганиев. Кинур гозъя — Евдокия Александровна Михайлова (Габова) да Михаил Кириллович Михайлов — олӧны Пӧдтыбокын. Та кындзи миян классысь жӧ петіс «Лётчик» — Василий Александрович Михайлов. Ригаын сійӧ помавліс авиационнӧй училище да сэтчӧ и овмӧдчис. Сійӧ миян «кодзув», одыбсалы зэв ыджыд козин вӧчис: сьӧмӧн могмӧдіс да кыпӧдіс Райын, кыпыд местаын, джуджыд звӧнняа Василий Великий нимӧн вежӧдӧм православнӧй храм.
Нина Владимировналӧн Алексей Валентинович верӧсыс гижӧд дасьтігӧн отсаліс меным стӧчмӧдны ӧти классын велӧдчысьяслысь ним-вичсӧ да класснӧй руководительсӧ — Александра Егоровна Панковаӧс — казьтыштіс.
* * *
Аттьӧала муса школаӧс, пыдди пуктана учительясӧс миянӧс бура велӧдӧмысь, ыджыд олӧмӧ паськыд туй восьтӧмысь! Медым и водзӧ сӧвмас Одыбса шӧр школаным, да ӧнія велӧдчысьяс водзӧ нимӧдасны чужан сиктнымӧс!
