«МЕ БАРА АДДЗИ ТШАК!»

Аслыспӧлӧс шутьлялан шыладсӧ да пытшкӧстӧ шензьӧдан мичлунсӧ сылысь позьӧ аддзывны сӧмын сэті подӧн ветлігӧн. Кор аслад киӧн радпырысь инмӧдчылан емалысь лыска лапъясӧ, ки пыдӧснад тапкӧдышталан нитш-яласӧ, пукалыштан кодзувкоткар бокын да видзӧдан вӧсни коскаяслысь жуӧмсӧ. Кор радейтана нылӧс моз кыкнан кинад сывйыштлан пожӧмсӧ да чатӧртлан юртӧ лӧз енэжлань, кывзан морӧс бердад топӧдӧм пуыслысь тӧв улын шувгӧмсӧ. Чӧскыд, пожӧм лыс кӧра, нюр бокын да сы вӧсна неуна васӧд сӧстӧм сынӧдыс сетӧ морӧсыдлы кыпыда лолавны...

Тайӧс ставсӧ дзик мӧд синмӧн аддзан да кылан вӧрыслысь шыяссӧ, кор ӧтвылысь пыран-мунан пуяс костті зонпосникӧд.

Гижа-петкӧдла тшакӧн-вотӧсӧн озыр пожӧма ягӧ ӧти лунся ветлӧм йылысь неыджыд кыпыд серпас.

Дерт, быдӧн ветлӧ «аслас» вӧрӧ тшакасьны-вотчыны да ставсӧ тайӧс ачыс нин тӧдӧ, но мед видзӧдлас парма вылӧ тшӧтш и миян синмӧн, миян кодь лов шы кылӧмӧн. Сэтшӧм гажа да шондіа, и номтӧм тавося гожӧмыс, синтӧ кунян да быттьӧ лунвывса саридз бокын шойччан — сэтшӧма шондіыс малалӧ ки-коктӧ да чужӧмбантӧ вӧрад.

Ми ветлім ӧтар-мӧдарсяньыс васӧд нюръясӧн топӧдӧм пожӧма ягӧ.

Мунны сэтчӧ миянӧс ышӧдіс Даниил внукным, кодлы Прокопей лунӧ — тшӧтш и менам чужан лунӧ — тырис нёль арӧс. Воддза рытсяньыс ноп чукӧртігмоз ӧтарӧ дзайгис: «Зэв ёна кӧсъя ветлыны матіса вӧрӧ пикник вылӧ. Сэтчӧ, кӧні вӧлім кольӧм во — пӧрӧм пу дорӧ».

Даниил чольӧб да варов, быдтор кӧсйӧ тӧдмавны, вомыс оз тупкысьлы, пыр мыйкӧ висьталӧ вӧрын аддзылӧмторъяс йылысь, юасьӧ миянлысь — дед-баблысь...

То ме бокын, то пуяс сайсянь гораа радпырысь юӧртӧ: «Дедӧ, ме бара аддзи тшак!». Кутшӧм долыд миянлы кывны дзоля мортнымлысь сёрни-горсӧ, сылӧн кывъясыс дедлы да баблы медся донаӧсь!

Гашкӧ, внуклӧн дзользьӧм вӧсна эз кыв орчча нюрысь тури гозъялӧн мича сьылӧмыс — гоз-мӧд лун сайын асывнас гораа сійӧ кыліс.

Сэки ас кежысь мӧвпыштлі: турияс лунвывлань юрӧн лӧсьӧдчӧны кыпӧдчыны сынӧдӧ да нуӧдны сэтчӧ тӧвйыны войвывса турипувъя нюръясын чужӧм пиянсӧ.

Пуяс костті мунігас гӧгӧрбок видзӧдалігмоз Даниил шензьӧ, мыйла орччӧн кӧчьяс оз котравны, небӧгъясын тай гижӧны та йылысь?.. Мыйла пӧ еджыд чутъяса югыдгӧрд рӧма тшаксӧ оз позь сёйны?.. Мыйла пӧ ӧти нитшъяс дедлӧн юрси моз дзормӧмаӧсь-едждӧмаӧсь, а орччӧн мӧдъяс — мича турунвижӧсь?..

Гуг и бан видзӧдаліс гуткулан тшакъяс...

Гӧрд гоб, уртшак, еджыд гоб чуманӧ пукталӧ да миянлысь юасигмоз шуалӧ: «Быд тшаклӧн, вӧлӧмкӧ, аслас рӧма шапка: гӧрд, кольквиж, мугӧм». Быдмысь детинкалӧн став юалӧм вылас коліс сетны вочакыв.

То сійӧ котӧрӧн ки тырыс мӧймуся пожӧм кольяс ӧктас, то ув-вож бипурӧ ваяс. Ӧд бипуртӧгыд кутшӧм нӧ вӧрӧ ветлӧм вермас лоны? Дерт, ми тӧдам, мый кос поводдя дырйи биӧн вӧдитчӧмысь чиршӧдласны. Та вӧсна неминучаысь видзчысигмоз кос ялааинысь бокынджык, нюрбокса ді вылын, ӧзтылім дзоляник бипур.

Куим чашка чай пуӧм могысь... Ӧд, ок, и чӧскыд карса кӧлачнад бипурвывса юмов чайыд!

Гажа ягын шойччыштӧм бӧрын сылысь мичлун йылысь водзӧ варовитім машинаын нин гортлань локтігмоз.

А бать-мамсӧ аддзис да Данечка пыр жӧ пондіс висьтавны налы, мый талун тӧдмалӧма.

Медъёна шензьӧдӧмаӧсь сійӧс кодзувкотъяс: «Ме талун ичӧт кодзувкотъяс моз вӧлі «трудягаӧн», отсаси корсьны мича гобъяс».

Дзоля морткӧд тшакасьӧм бӧрын мӧд лунас нин сісьмысь мыр вылын шойччигӧн колана кывъясыс воисны юрӧ. Быттьӧ гожся зэр бӧрын войтва моз виялісны найӧ да, и артмис со тайӧ серпаса гижӧдыс.

Видзӧдлан вӧрын пидзӧсчанясьӧмӧн вӧчӧм фотояссӧ, да сьӧлӧм вылад долыд лоӧ.

Сідзи и окота шуны — гораа, челядь моз: «Ок, и ёна жӧ мича миян коми парманым! Вайӧ ставӧн ми, Коми муын олысьяс, дӧзьӧритам-видзам сылысь мичлунсӧ да уна рӧма озырлунсӧ!»