КУТШӦМ ДОН КОЛӦ СУВТӦДНЫ НЯНЬЛЫ
Государство и кооператив ньӧбӧ нянь крестьяналысь 70−80 урӧн пуд сю — дерт, абу быдлаын ӧткодь: овлӧ донаджык няньтӧм местаын, донтӧмджык — няня местаын. Тайӧ шӧркоддьӧм дон.
Колян воясӧ нянь вӧлі зэв донтӧм — эз вӧв барышыс крестьяналы. Государство, мый вермис, тӧждысис лэптыны нянь дон. Сэсся сэки жӧ чинтіс дон вузӧс вылӧ (тӧвар вылӧ).
Таысь вывті государство оз вермы содтыны дон нянь вылӧ. Мыйла оз вермы?
Со мыйла. Нянь ньӧбӧны сэтшӧм жӧ уджалысь йӧз — рабочӧйяс, кодъяс вӧчӧны крестьяналы ситеч, кӧрт, мукӧд кӧлуй, мыйястӧг найӧ овны оз вермыны.
Крестьянин нянь вузалӧмысь босьтӧ ӧні пӧшти сы мында жӧ, мыйта босьтліс войдӧр — войнаӧдз. Пабрикаын уджалысь босьтӧ ӧні шӧр пӧденщина сӧмын 38 ур, войнаӧдз босьтліс сійӧ 1 шайт.
Пабрикаын уджалысь гӧгӧрвоӧ: унджыксӧ корны оз шогмы. Корасны кӧ унджык, донӧнджык сувтас вузӧс крестьяналы, а донаджык кӧ лоӧ тӧвар — донӧнджык и кутас крестьянин нянь вузавны, — сэки рабочӧйлы сьӧмыс оз кут тырмыны, кутас корны содтӧд; а дон кӧ содтасны, содас и вузӧс вылӧ дон, сідз водзӧ, — содтысьӧмлы пом оз кут воны. Пыр кӧ тадзи содтавны, государстволӧн сьӧмыс некытчӧ оз судзсьы, сэки бара лоӧ лэдзны бумага сьӧм. А бара воас сійӧ кадыд, кодысь ми дыр мынтӧдчим да мынім.
Пабрикаын уджалысьяс тайӧ ставсӧ гӧгӧрвоисны, дон содтӧм пыдди — кор нянь дон содіс — чинтісны лунся уджалӧм донсӧ, мед вузӧсыс вӧлі донтӧмджык. Кор вузӧс донтӧм, сэк сійӧс ёнджыка и ньӧбалӧны. Ньӧбалӧны кӧ тӧвар, сэк унджык вӧчӧны да и ёнджыка. Со кутшӧм бур вӧчӧны пабрикса уджалысьяс крестьяналы, сідз жӧ колӧ крестьяналы уджавны.
Кодъяс арнас дзебӧны ассьыныс няньсӧ амбаръясӧ, медым тулыснас вермас донӧнджык вузавны тшыгъялысь йӧзлы — сійӧ вӧчӧ зэв омӧльтор. Сӧвет власьт мырсьӧ кыдз вермӧ дон пуктыны сэтшӧмӧс, мед ӧтарӧ и мӧдарӧ вӧлі бур.
Мед донтӧгджык сувтас тӧвар, колӧ лишнӧй няньтӧ вузавны кооперативӧ. Кооператив донтӧгджык вузалас сійӧс пабрикса уджалысьяслы да донтӧгджык босьтас налысь вузӧс.
Гӧль йӧз, энӧ кывзӧй озыръяслысь! Тӧдӧмысь, найӧ кутасны дугӧдны кооператив пыр вузавны няньнытӧ. Сӧмын кооператив пыр верман донтӧм донысь босьтны вузӧс!
