СУДӦ СЕТНЫ!

Ставреспубликаса главнӧй прокурорлӧн эм тшӧктӧм (циркуляр): селькоръясӧс да рабкоръясӧс топӧдӧмысь чорыда судитны.

Сэсся Ставреспубликаса учительяс 1-й съезд вылын Луначарскӧй ёрт шуис: «Ми ӧні кыдз вермам зілям бурмӧдны учительяслысь оласногнысӧ. Сӧвет власьт мырсьӧ быд ногӧн отсавны налы, видзны найӧс бурджыка. Унаысь на овлывлӧ татшӧмторъяс: волисполкомын либӧ сельсӧветын уджалысьяс, учительяслы отсалӧм пыдди, быд ногыс найӧс жмитӧны. Тадзи водзӧ оз позь вӧчны. Учительяс вылӧ быд лёкалӧм йылысь колӧ юӧртны центральнӧй власьтлы. Кытчӧ оз судз киныс уездувса либӧ обласьтувса власьтлӧн, сэтчӧ судзсяс Центральнӧй Сӧвет власьтлӧн».

Гӧгӧрвоанныд, Одыбса (Нившера) волисполкомын уджалысьяс?

Дерт, унаӧн татчӧ сувтласны: мыйла друг Одыбсасӧ татчӧ гижам?

Со мыйла.

«Югыд туй» газетын коркӧ (№252, 1924 во) вӧлі гижӧма: Одыбса кулакъяс сельхозналогӧ овмӧс лыддигӧн абу вӧлі висьталӧмаӧсь став скӧтсӧ. Сы вӧсна сэсся налы сюйӧмаӧсь вӧлі налогсӧ этшаджык.

Мыйӧн воас тайӧ газетыд Одыбад, волисполком дай кулакъяс шызясны. Сӧмын вӧчны нинӧм, лоӧ корсьны. Збыльысь аддзасны: унаӧн абу висьтавлӧмаӧсь скӧтсӧ, соссьӧмаӧсь. Та йылысь Одыбса волисполкомыд эськӧ сэсся гижліс жӧ газетӧ (№ 7, 1925 во), ас вывсьыс вӧлі мынтӧ мыжсӧ да, вӧлӧмкӧ волисполкомас уджалысьясыс асьныс тшӧтш дзеблӧмаӧсь скӧтнысӧ. Со кыдзи уджалӧны!

Тайӧн ӧд оз на помась делӧыд. Водзӧ со мый сэсся лоӧма.

Чукӧртасны скод. Кулакъяслӧн скод вылын медыджыд гӧлӧсныс:

— Коді гижис, коді миян вылӧ ябедничайтӧ?

Арталісны — сюрис мыжа:

— Наставнича (велӧдысь) кындзи некодлы сэсся гижны!

Сы бӧрын велӧдысьӧс кутісны быд ногӧн ӧтдортны, жмитны (эськӧ ми бура тӧдам, эз велӧдысь гижлы сы йылысь):

— Со кыдзи сійӧ уджалӧ! Кытчӧ оз ков — нырсӧ сюйӧ! Миянлы татшӧм наставничаыд оз ков! Мед выльӧс мӧдӧдасны, тайӧ мед весасяс кытчӧ гажыс!

Ӧтчыд скод вылын вӧлі шуӧмаӧсь кывзыны доклад велӧдчӧм йылысь. Велӧдысь кутіс висьтавны эськӧ, сӧмын сылы кыв оз лэдзны шуны: торкӧны, дугӧдӧны, шумитӧны:

— Убирайтчы татысь!.. Мӧдӧс корам!

Быд собранньӧ вылын кор аддзасны велӧдысьӧс, кулакъяс ӧтитор ызгӧны: «Весасьны, вежны!».

Бӧрвылас и дзикӧдз вермисны. Лои велӧдысьлы тӧв шӧрын Одыбысь мӧдлаӧ мунны. Эз видзӧдлыны, кутшӧм ущерб лоӧ школалы ни, эз видзӧдлыны Одыбса челядьӧс дас во чӧж велӧдӧмыс вылӧ ни.

Со на кыдзи миян уджалӧны-бергӧдлӧны кулакъяс! Волисполкомыс, тыдалӧ, Одыбад на дор жӧ олӧ.

Та йылысь миянлы юӧрыс воис йӧз ки пыр, поштаӧн весиг абу лысьтӧма мӧдӧдны: поштаыс пӧ волисполкомас да, тӧдасны, коді гижӧ, кутасны менӧ топӧдны.

Судӧ, непременнӧ судӧ сетны колӧ татшӧм уджалысьяссӧ!

Селькоръясӧс энӧ вӧрзьӧдӧй! Велӧдысьясӧс энӧ топӧдӧй! Со — миян висьт Одыбса кодьяслы.