СЕЛЬСӦВЕТЛӦН МЕДЫДЖЫД МОГ — ТӦЖДЫСЬНЫ ГӦЛЬЯС ВӦСНА

Закон серти сельсӧветлы колӧ тӧждысьны быд ас деревняса уджалысь морт вӧсна. Медся нин ёна тӧждысьӧм колӧ лоны гӧль йӧз вӧсна: отсавны бурмӧдны налысь овмӧснысӧ, дорйыны найӧс кулакъясысь. Та йылысь законын — «Сельсӧветъяс йылысь положенньӧын» — урчитӧма.

Мый колӧ вӧчны сельсӧветлы тайӧ уджын?

Медводзын, сӧветлы колӧ индыны туй, код ногӧн бурмӧдны гӧль крестьянинлы кӧзяйствосӧ, отсавны сылы овмӧдчыны бурджыка. Сэтшӧм туйыс — ӧти, кооперация пыр. Сӧветлы колӧ лӧсьӧдны ас бердас комиссия нуӧдны кооперация удж. Комиссияӧ бӧрйыны чиг гӧль крестьянаӧс.

Сійӧ комиссияыс сёрнитны кутас, корсьны кутас туй, кыдзи восьтыны тӧвариществояс: удждысяна (кредитнӧй), машинаяс ньӧбавны, бурджык кӧйдысъяс, бурджык скӧт, видз-му уджавны, кӧртмавны видз дай мукӧд пӧлӧс удж нуӧдны. Сӧветбердса кооперативнӧй комиссия тшӧтш нуӧдас бӧрйысяна удж общественнӧй лавкаӧ, медым сэтчӧ бур уджалысьяс веськалӧны. Комиссия пондас зільны судзӧдавны коланджык тӧваръяс, донтӧгджык. Пондас тӧждысьны унджык мортӧс ӧтувтны кооперативӧ, кыдзи кокньӧдны пырны сэтчӧ шленӧ гӧль йӧзлы. Кӧнкӧ кӧ кооператив правленньӧын эмӧсь кулакъяс либӧ лёка уджалысьяс, сӧветбердса кооперативнӧй комиссия весалас найӧс. На пыдди пуктас веськыда (честно) уджалысьӧс гӧль либӧ шӧркоддьӧма крестьяна пиысь.

Сельсӧветлы ещӧ колӧ тӧждысьны крестьянаӧн мӧда-мӧдлы отсасьӧм йылысь, чуйдӧдны нуӧдны удж мӧда-мӧдлы отсасян комитетын. Сельсӧветлы колӧ зільны, медым комитетӧ пырасны шленӧн став крестьянаыс. Колӧ зільны сійӧ комитетсӧ ёнмӧдны: сетны сылы му ӧтувйӧн уджалӧм вылӧ, лэптыны мельнича. Видзӧдны, медым мӧда-мӧдлы отсасян комитет бура уджалас, оз узь, медым отсӧгсӧ сӧмын гӧльяслы да пикӧ воӧм йӧзлы сеталас.

Сельсӧветлы колӧ кыйӧдны, медым эськӧ гӧль крестьянин кулак кабырӧ оз шед. Гӧль крестьянин кӧ йӧрмӧм кузя босьтас кулаклысь уджӧн сьӧм, либӧ кӧйдыс, либӧ уджавны вӧвсӧ, да матайтчанінад кӧсйысяс мынтыны ыджыд прӧчент либӧ лишнӧй уджалӧмӧн — сэки сельсӧветлы волисполком пыр колӧ разьны налысь артмӧдчӧмсӧ, кулакӧс сетны судӧ гӧльӧс ылӧдлӧмысь да увтыртӧмысь.

Закон серти, сельсӧветлы оз ков виччысьны шыӧдчӧм крестьянинлысь, колӧ аслыс кыйӧдны, медым пыр сетсисны законъясын индӧм кокньӧдъяс гӧль йӧзлы, инвалидъяслы, гӧрдармееч семьялы. Сэтшӧм кокньӧдъясыс овлӧны налогъясысь, кер босьтігӧн да мукӧдысь.

Сӧветлы колӧ видзӧдны, мед уджалысьяс сӧветас оз горзыны, оз увгыны крестьяна вылӧ, мед лючки сёрнитасны накӧд; сэсся мед оз нюжйӧдлыны уджъяссӧ, мед калымъяс оз лысьтны босьтавны.

Мед оз вунлы тӧд вылысь, вошлы син водзысь гӧль крестьянин! — сельсӧветлӧн медыджыд могыс.