КОРСЯНЬ ЛОИ НЫВБАБАЯСЛӦН ПРАЗДНИК

1910-ӧд воын гожӧмнас Копенгаген карын (Данияын) чукӧртчыліс ставмувывса нывбабаяслӧн конференция. Медъёна сэні сёрни вӧлі нывбаба права йылысь, медым быд государствоын нывбабаяс вермисны мужикъяскӧд ӧткодя бӧрйыны депутатъясӧс. Сэки жӧ шуисны видзны мӧда-мӧд государствоса нывбаба костын кутӧд (связь). Сэсся, Клара Цеткин шуӧм кузя, тайӧ конференцияыс лӧсьӧдіс «Ставмувывса Уджалысь нывбабаяслӧн Лун» («Международный День Работниц») — март 19-ӧд лунӧ (1913ʼ воын вежисны март 8-ӧд лунӧ).

Медводдза «Нывбаба лун» вӧлі 1911ʼ воын (торъя бура муніс Германияын да Австрияын — быдса вежон).

Рочмувывса нывбабаяс празднуйтісны тайӧ лунсӧ первойсьыс толькӧ 1913ʼ воын, дай сійӧ на эз быдлаын — сар дырйи эз лэдзлыны водзмӧстчыны уджалысь йӧзлы, тшӧтш и нывбабаяслы.

1914ʼ воын «Нывбаба лун» ёнджыка нин празднуйтісны (торъя бура муніс Самараын, Саратовын, Иваново-Вознесенскын).

Сэсся война дырйи тайӧ лунсӧ празднуйтӧмыд быдлаын дзикӧдз куслі. Сӧмын Норвегияын да Швецияын удайтчис нуӧдны лунсӧ. Сэнъясын луныс муніс «Войналы война» лозунгӧн.

1917ʼ воын «Нывбаба лунӧ» Питерса уджалысь нывбабаяс петісны ывлаӧ горзӧмӧн: «Нянь, мир да вӧля!» Властуйтысьяс корисны салдатъясӧс дугӧдны демонстрациясӧ. Салдатъяс эз вӧрзьӧдны нывбабаясӧс: мамъяснымӧс да чойяснымӧс пӧ ми огӧ кутӧ лыйлыны.

Нывбабаяс дінӧ ӧтувтчисны мужик-рабочӧйяс. Татысянь и лои Февральса революция (нёль лун мысти).

Октябрса революция дзикӧдз мездіс рочмувывса нывбабаясӧс.

Мукӧд государствоясын ёна на сьӧкыда олӧны уджалысь нывбабаяс, некутшӧм права налӧн абу прамӧй, ставныс озыръяс кипод улын.

Сӧветса нывбабаяслӧн ӧні мог: кыпӧдны Сӧвет государство, отсавны мукӧд государствоса нывбабаяслы мездысьны миянлы моз жӧ.

С. В.