КЫДЗИ УДЖАВНЫ ДЕРЕВНЯЯСЫН

Мӧскуаын ӧні мунӧ конференция политпросвет удж нуӧдысьяслӧн, крестьяна костын уджалӧм йылысь.

Политпросвет удж ёнмӧдӧм-паськӧдӧм йылысь висьталіс Рыков ёрт (СССР Совнаркомын юралысь). Сійӧ шуис: деревня пӧ кык пельӧ юксьӧ. Кулакъяс кыскӧны ас уланыс гӧльджык крестьянаӧс. Миянлы колӧ зільны гӧль крестьянасӧ нетшыштны кулакъяс улысь да ёнджыка матыстны Сӧветъяс дорӧ. Сёрмам кӧ ми тадзи вӧчны — кулакъяс удитасны водзджык гартыштны крестьянаӧс асланьныс, паныд Сӧвет власьтлы, паныд рабочӧя-крестьянаа ӧтувтчӧмлы. Колӧ помӧн тӧдны, коді деревняын кулакӧн лыддьыссьӧ. Кулакӧн оз позь шуны сэтшӧм крестьянаӧс, коді аслас зільлунӧн да бурджык ногӧн уджалӧм помысь озырджыка олӧ. Кулакӧн лыддьыссьӧ сэтшӧм морт, коді мукӧдӧс нартитӧ, озырмӧ йӧз удж помысь.

Главполитпросветса деревня отделын юралысь — Кравченко ёрт — висьталіс, кутшӧм ногӧн бурджык уджавны деревняын. Сійӧ шуӧ: колӧ пӧ политпросвет уджсӧ дзикӧдз матыстны крестьяна дінас, тӧдмавны налысь став могсӧ, зільджыка бырӧдны пемыдлунсӧ на костысь; кесйӧдны тшӧкыдджыка волывны лыддьысян керкаясӧ; индыны, медым велаласны ёнджыка лыддьыны газетъяс да овмӧс (кӧзяйство) кыпӧдӧм йылысь книгаяс.