КЫДЗИ КОЛӦ МӦСЪЯСӦС ВЕРДНЫ

Агрономъяс Зеленечын крестьяналы петкӧдлісны, кыдзи колӧ мӧсъясӧс вердны. Нарошнӧ крестьяналысь чукӧртлісны ӧти картаӧ нёль мӧс.

Мӧсъясӧс вердісны 23 лун. Воддза нёль лунсӧ вердісны важ мозыс, кыдзи крестьянаыс вердлісны. Сэсся ньӧжйӧникӧн вердӧмсӧ кутісны вежны.

Миян ӧд крестьяна турун сетӧны скӧтлы моздорӧн, мыйта сюрӧ, веситтӧг.

Агрономъяс налысь вердӧмсӧ тӧдмалісны. Найӧ со кыдзи сетавлӧмаӧсь турун лун чӧжӧн:

1-я мӧслы 1 пуд да 15 пунтсянь — 1 пуд да 03 пунтӧдз,

шӧркоддьӧмасӧ — 1 пуд 7½ пунт.

2-ӧд „ 1 пуд да 4 пунт — 31 пунтӧдз „ 33 пунт.

3-ӧд „ 37 пунт — 26½ пунтӧдз „ 32 пунт.

4-ӧд „ 1 пуд — 24 пунтӧдз „ — 34 пунт.

Турун ӧбледьыс тані оз лыддьыссьы.

Тадзи вердӧмнад абу шань. Турун мунӧ уна. Мӧс йӧвтӧ вайӧ этша. Тадзи вердӧмӧн мӧс видзӧмысь крестьянинлы пӧльза лоӧ этша, дай мӧслы кыдзисюрӧ вердӧмыд абу бур. Сійӧ турун сёяс уна. Сы вӧсна кынӧмсӧ зэвтас да лолавны сылы лоӧ сьӧкыд. Сэсся турунын пӧтӧсыс абу на став пӧлӧсыс, кутшӧмъяс колӧны, дай абу тырмымӧн. Турунын йӧвлы артмыны колан госыс абу. Куш турун вылын видзигӧн мӧслӧн йӧв артмӧм вылӧ госыс мунӧ аслас яйысь, гожся, луд вылын олӧм вынсьыс. Сы вӧсна мӧскыд тӧвнад омӧльтчӧ.

Агрономъяс торйӧдӧм нёль мӧсъясӧс кутісны вердны турунӧн, сю идзасӧн, чулльӧн (жмыхи) да турнепсӧн (мӧс вердан сёркниӧн).

Мӧсъяслӧн йӧлыс вочасӧн кутіс содны. Медбӧръя лысьтӧмысь со мый ми аддзам: 1-ӧд мӧскыс крестьянаӧн вердӧмӧн сетӧ вӧлі йӧвсӧ 12½ пунт, агрономъяс вердӧмӧн сетіс 18½ пунт. Сідзкӧ йӧлыс соді 48%. 2-ӧд мӧскыс кӧзяиныс вердӧмӧн йӧвсӧ сетӧ вӧлі 9 пунт, 3-ӧд мӧскыс 5¾ пунт, 4-ӧд мӧскыс 8 пунт. Агрономъяс вердӧмӧн кутісны лысьтыны: 2-ӧд мӧскыс 12½ пунт (соді 39%), 3-ӧд мӧскыс 11 пунт (соді 91%, матӧ кык мында), нёльӧдыс 10 пунт (соді 25%).

Медся ёна 2-ӧд да 4 мӧсъяс орӧдӧмаӧсь; справитчис да соді йӧлыс коймӧд мӧскыслӧн. Сылы гортас вӧлі луннас сетӧны 37 пунт турун. Агрономъяс сетавлісны ӧти лунӧн 24 пунт турун, 6 пунт идзас, 2½ пунт чуль да 20 пунт турнепс.

Тадзи вердны быд крестьянин вермас. Колӧ сӧмын сёркни вӧдитны. Уна турун вештас дай йӧвтӧ содтас.

Мӧсъясыдлы тадзи вердӧмыд кажитчӧ: 24 лун бӧрын агрономъяс мӧсъяссӧ сеталісны кӧзяинъяслы. Юктавны пӧ лэдзим найӧс, да юӧм бӧрын мунӧны агрономъясӧн видзан карта дінӧ — шуӧны кӧзяинъясыс.

Коми крестьяна пемыдлун вӧснаыс асьныс омӧляс пырӧны. Зеленечын ёна паныдалісны агрономъясӧс удж заводитігӧн. Полӧны вӧлі мӧсъясӧс урсалӧмысь. Омӧля пӧ кутанныд дӧзьӧритны, тшыгйӧдны веснад вердігӧн. Кынтанныд пӧ гырысь ӧшиньяснад, дай югыдінын мӧсъяс люкасьны кутасны. Лои агрономъяслы лӧсьӧдны да вердны мӧсъясӧс омӧлик, крестьяна кодь жӧ картаын.

Коми крестьяна, кывзӧй агрономъяслысь. Дӧзьӧритӧ да вердӧ скӧттӧ найӧ тшӧктӧм серти. Картанытӧ югыдӧс, шоныдӧс вӧчӧ. Югыдыд да шоныдыд быдӧнлы колӧ. Шоныдінын этшаджык сёян мунӧ. Тадзи радейтӧмӧн, дӧзьӧритӧмӧн лоас миян прамӧй скӧт.

Агроном Темноев.