АЛАДДИН ДА ШЕМӦС ЛАМПА
Араб йӧзкостса мойд
Персияса ӧти карын овліс коркӧ гӧль вурсьысь. Сылӧн вӧлі гӧтыр да пи: писӧ шулісны Аладдинӧн. Кор Аладдинлы тыри дас арӧс, батьыс лӧсьӧдчис велӧдны сійӧс кипод уджӧ. Но сьӧмыс велӧдӧмсьыс мынтысьны сылӧн эз вӧв, и сійӧ кутіс ачыс велӧдны Аладдинӧс вурны паськӧмъяс.
Тайӧ Аладдиныс вӧлі зэв дыш, нем уджтӧм детинка. Сійӧ эз кӧсйы немторйӧ велӧдчыны, да, мыйӧн толькӧ батьыс мунас вӧлі вурӧдысь ордӧ, Аладдин пышъяс ывлаӧ ворсны зонпоснияскӧд, ас кодьыс жӧ дурысь детинаяскӧд. Асывсянь рытӧдз найӧ котраласны вӧлі кар кузя да лыйласны пышкайясӧс самострелысь либӧ пырасны йӧз садъясӧ да тыртӧны рушкунысӧ виноградӧн да персикъясӧн. Но медъёна налы кажитчис дӧзмӧдны кутшӧмкӧ йӧй либӧ стрӧймӧм мортӧс; чеччавны пондасны сы гӧгӧр да горзыны: «Йӧй мӧмӧт, йӧй мӧмӧт!» — да лыйлӧны сійӧс изйӧн да сісь яблӧгъясӧн.
Батьсӧ Аладдинлысь сэтшӧма дӧзмӧдліс пиыслӧн дурӧмыс, мый сійӧ шогысла висьмис да кулі. Сэки гӧтырыс сылӧн вузаліс ставсӧ, мый кольлі сы кулӧм бӧрын, кутіс печкыны хлопок да вузавны шӧртсӧ, медым пӧткӧдны кынӧмсӧ ассьыс да нем уджтӧм пиыслысь. А мӧдыс эз и думыштлы сы йылысь, медым отсыштны мамыслы, и волывліс гортас куш сёйны да узьны.
Тадзи коли уна кад. Аладдинлы тыри дас вит арӧс. И со ӧтчыд, кор сійӧ, кыдзи и быд лун, ворсӧ вӧлі ывлаын зонпоснияскӧд, на дінӧ локтіс дервиш — ветлысь-мунысь манак. Видзӧдліс сійӧ Аладдин вылӧ да шуис аслыс:
— Со сійӧ, кодӧс ме корся. Уна шог ме вывті муніс, кытчӧдз ме эг аддзы тайӧс!
А тайӧ дервишыс вӧлі Магрибса^Магриб — араб кыв вылын рытыввыв. Рытыввылӧн шулісны арабъяс рытыв-войвыв юкӧн Африкалысь./^ олысь.
Сійӧ чуньнас корис ӧти зонкаӧс ас дінас да юасис сылысь, коді сійӧ Аладдиныс да коді сылӧн батьыс, а сэсся муніс Аладдин дінӧ да юаліс сылысь:
— Абу-ӧ тэ Хасанлӧн пи, вурсьысьлӧн?
— Ме, — вочавидзис Аладдин, — но менам батьӧй важӧн кулі.
Магрибса кыліс тайӧс да кутліс Аладдинӧс и пондіс ыджыд гӧлӧсӧн бӧрдны, кучкавны аслыс морӧсас да горзыны:
— Тӧд, о, кагукӧй, мый тэнад батьыд — менам вок! Ме вои тайӧ карас дыр ветлӧм бӧрын да радла вӧлі, мися, аддзыла ассьым вокӧс, Хасанӧс, а сійӧ со кувсьӧма... Ме пыр жӧ тӧді тэнӧ: тэ зэв мунан бать вылад!
Сэсся магрибса сетіс Аладдинлы кык динар^Динар — зарни сьӧм, вит шайт гӧгӧр./^ да шуис:
— О, кагукӧй, тэысь ӧтдор эз коль меным некутшӧм долыдлун! Сет тайӧ сьӧмсӧ мамыдлы да висьтав сылы, мый дядьыд тэнад воис да аски локтас тіян ордӧ рытъя сёйны. Мед сійӧ лӧсьӧдас бур ужын.
Аладдин котӧртіс мамыс дінӧ да висьталіс сылы ставсӧ, мый тшӧктіс магрибса, но мамыс скӧрмис:
— Тэ толькӧ и кужан серавны ме вылын! Тэнад батьыдлӧн эз вӧвлы некутшӧм вок. Кытысь нӧ тэныд друг босьтчис дядьыс?
— Кыдз нӧ тэ шуан, мый менам абу дядь! — горӧдіс Аладдин. — Тайӧ мортыс — менам дядь! Сійӧ кутліс менӧ да бӧрддзис и сетіс меным этійӧ динаръяссӧ; сійӧ аски локтас миянӧ ужнайтны!
Мӧд лунас Аладдинлӧн мамыс корис суседъясыслысь дозмук, ньӧбис базарысь яй, градвыв пуктасъяс, плодъяс да лӧсьӧдіс бур ужын.
Аладдин тайӧ пӧрйӧ лунтыр пукаліс гортас, виччысис дядьсӧ.
Рытнас дзиръяас йирк-йирккерисны. Аладдин уськӧдчис восьтыны. Тайӧ вӧлі магрибса да сыкӧд слугаыс сылӧн; слугаыс вайис дивӧкодь магрибса плодъяс да чӧскыдторъяс. Сійӧ пуктіс ассьыс вайӧмторъяссӧ муас да муніс, а магрибса пырис керкаас, чолӧмасис Аладдин мамкӧд да шуис:
— Кевмыся тэныд, петкӧдлы меным, кӧні пукавліс рытъя сёйӧм дырйи менам вокӧй.
Сылы индісны места, и магрибса мӧдіс сэтшӧм ыджыд гӧлӧсӧн горзыны да бӧрдны, и мамыс Аладдинлӧн эскис, мый тайӧ мортыс збыль верӧсыслӧн вок. Сійӧ кутіс бурӧдны магрибсаӧс, и мӧдыс регыд ӧвсис да шуис:
— О, менам воклӧн гӧтырӧй! Эн чуймы, мый тэ менӧ некор эн аддзывлы. Ме мунлі тайӧ карсьыс нелямын во сайын. Ме вӧлі Индияын, Араб муясын, Ылі Рытыввыв муясын да Египетын и ветлі-муні комын во. А кор ме лӧсьӧдчи локны ас чужан муӧ, ме шуи аслым:
— О, мортӧй, тэнад эм вок, и сійӧ, гашкӧ, тужа-нужаын, а тэ ӧнӧдз нинӧм эн отсав сылы. Мун жӧ аслад вок ордӧ да видзӧдлы, кыдзи сійӧ олӧ.
Ме мӧдӧдчи туйӧ и муні уна лун да вой, и, медбӧрти, ме аддзи тіянӧс. И со ме аддза, кӧть вокӧй менам и кувсис, но сы бӧрын коли пи, коді пондас уджавны сы пыдди да вердас асьсӧ и мамсӧ.
— Дерт кӧнкӧ! — шуис Аладдинлӧн мамыс. — Ме некор эг аддзывлы татшӧм нем уджтӧмсӧ, кыдзи тайӧ лёк зонкаыс. Кузь лун сійӧ котралӧ кар кузя, лыйлӧ ракаясӧс, кыскалӧ суседъяслысь виноград да яблӧг. Кӧть мед эськӧ тэ сійӧс чуйдӧдін отсавны мамыслы.
— Эн шогсьы, о, менам вокӧйлӧн гӧтыр! — вочавидзис магрибса. — Аски ми Аладдинкӧд мунам базарӧ, и ме ньӧба сылы мича паськӧм. Мед сійӧ видзӧдлас, кыдзи йӧзыс вузасьӧны да ньӧбасьӧны, — гашкӧ, сылы аслыс окота лоӧ вузасьны. Сэки ме сета сійӧс велӧдны купеч ордӧ, а кор сійӧ велалас, ме восьта сылы лавка, и сійӧ ачыс лоӧ купечӧн да озырмас. Бур, Аладдин?
Аладдин пукаліс гӧрдӧдӧмӧн радысла и эз вермы кыв шуны, а толькӧ катлӧдліс юрсӧ: «Да, да!» А кор магрибса муніс гортас, Аладдин пыр жӧ водіс узьны, медым регыдджык воас асыв, но эз вермы унмовсьны да войбыд бергаліс бок вывсьыс бок вылӧ. Муртса на югдыштіс, а сійӧ чеччыштіс нин вольпассьыс да котӧртіс ворота сайӧ дядьыслы паныд. Мӧдсӧ эз ковмы дыр виччысьны.
Медвойдӧр найӧ Аладдинкӧд мунісны пывсянӧ. Сэні Аладдинӧс мыськисны да небзьӧдісны сылысь став йӧзвисӧ сэтшӧмӧдз, весиг быд йӧзви мӧдіс гораа дзуртны. Сэсся сылысь шырисны юрсӧ, душитісны сійӧс да юкталісны сакара алӧй ваӧн. Сы бӧрын магрибса нуӧдіс Аладдинӧс лавкаӧ, и Аладдин бӧрйис аслыс став меддонасӧ да медмичасӧ: турунвиж визя виж шӧвк халат, зарниӧн серӧдӧм гӧрд шапка да эзысь подкова джуджыд сафьян сапӧг. Дерт, кокыслы вӧлі сэні дзескыд: Аладдин первойысь нэмнас кӧмаліс сапӧг, но сійӧ нинӧм вылӧ эськӧ эз пӧрччы сапӧгсӧ. Юрыс сылӧн шапка улас вӧлі сулик ва, пӧсьыс киссис рожабан кузяыс, но сы пыдди быдӧн аддзылісны, кутшӧм мича шӧвк чышъянӧн Аладдин чышкалӧ ассьыс плешсӧ.
Найӧ магрибсакӧд кытшовтісны став базарсӧ да веськӧдчисны ыджыд раскӧ, коді вӧлі сулалӧ пыр жӧ кар саяс. Рас помас кыпӧдчӧ вӧлі джуджыд гӧра.
Магрибса кутіс киӧдыс Аладдинӧс да нуӧдіс тайӧ гӧраланьыс; гӧраыс муртса вӧлі тыдалӧ ыліын — шондіыс лэччис нин и вӧлі пӧшти пемыд. Найӧ мунісны зэв дыр и коркӧ воисны гӧра дорӧ, сук вӧраинӧ. Аладдин ӧдва кок йылас сулаліс мудзӧмысла. Сылы вӧлі шуштӧм тайӧ тӧдтӧм местаас и окота мунны гортас. Сійӧ тӧкӧтьӧ оз бӧрд.
— О, Аладдин, — шуис магрибса, — чукӧрт туй вывсьыс вӧсньыдик кос увъяс. Меным колӧ пестыны бипур. Кор сійӧ ӧзъяс, ме петкӧдла тэныд сэтшӧмтор, мый некод некор эз аддзывлы.
Аладдинлы сэтшӧм окота лои видзӧдлыны сэтшӧмтор вылӧ, мый некод эз аддзывлы, и сійӧ вунӧдіс мудзӧмсӧ да муніс чукӧртны лӧп. Сійӧ вайис моздор тырыс кос ув, и магрибса пестіс ыджыд бипур. Кор биыс ыдждіс, магрибса кыскис питшӧгсьыс ичӧтик пу кӧрӧбка да кык пӧвтор, кытчӧ гижӧма вӧлі посньыдик шыпасъяс, быттьӧ кодзувкотъяс ветлӧмаӧсь.
— О, Аладдин, — шуис сійӧ, — ме кӧсъя вӧчны тэнӧ мортӧн да отсавны аслыд да мамыдлы. Вӧч ставсӧ, мый ме тэныд шуа. А ӧні — видзӧд!
Сійӧ восьтіс кӧрӧбкасӧ да кисьтіс сэтысь бипурас вижоват порошки! И пырысьтӧм-пыр жӧ бипурсьыс ыпнитісны зэв гырысь би сюръяяс, вижъяс, гӧрдъяс, турунвижъяс.
— Кывзы, Аладдин, кывзы бура! — шуис магрибса. — Ӧні ме кута лыддьыны би вылас нимкыв, а кор ме помала, муыс тэ водзын воссяс, и тэ аддзан ыджыд из, ыргӧн кольчаа. Кутчысь кольчаас да вешты изсӧ. Тэ аддзан пос; сійӧ лэччӧдӧ улӧ, му пытшкас. Лэччы пос кузяыс, и тэ аддзан ӧдзӧс. Восьты ӧдзӧссӧ да мун водзӧ, и кӧть тэ мый он аддзы, эн пов. Тэ аддзан лёк зверъясӧс да гундыръясӧс, но мун повтӧг, веськыда на вылӧ. Муртса на найӧ инмӧдчасны тэ бердӧ, пыр жӧ усьӧны да кулӧны. Тадзи тэ мунан куим жыр пыр, а нёльӧдсьыс тэ аддзан пӧрысь старукаӧс. Сійӧ меліа мӧдас сёрнитны тэкӧд да кӧсъяс кутлыны тэнӧ. Эн лэдз сійӧс ас дінад инмӧдчыны, либӧ тэ пӧран сьӧд изйӧ. Нёльӧд жыр бӧрас тэ аддзан ыджыд сад. Мун садйӧдыс да восьты ӧдзӧссӧ сад мӧдар помсьыс. Сійӧ ӧдзӧс саяс лоӧ ыджыд жыр, сэні тырыс зарни, дона изъяс, оружйӧ да паськӧм. Босьт аслыд, мый колӧ, а меным вай сӧмын важ ыргӧн лампа, коді ӧшалӧ стенмас, веськыд пельӧсас. Тэ кутан тӧдны туйсӧ тайӧ озырлун дорас да лоан медозыр мортӧн му югыдас. Жырсьыс бӧрсӧ локтігӧн тэнӧ пондас видзны быдсяма лёкысь со тайӧ чунькытшыс, кодӧс ме козьнала тэныд, ваян кӧ тэ меным сійӧ лампасӧ.
И сійӧ сюйис чуняс Аладдинлы югыд ичӧтик чунькытш.
Аладдин кынмис повзьӧмысла, кор сійӧ кыліс лёк зверъяс да гундыръяс йылысь.
— Дядьӧ, — юаліс сійӧ магрибсалысь, — мыйла тэ ачыд он кӧсйы лэччывны му пытшкас? Мун ачыд аслад лампала, а менӧ нуӧд гортӧ.
— Чӧв, Аладдин, — шуис магрибса, — некод, тэысь кындзи, оз вермы пырны тайӧ клад дінас. Кладыс тайӧ куйлӧ му пытшкын уна сё во нин, и сюрӧ сійӧ сӧмын Аладдин нима зонкалы, вурсьысь Хасан пилы. Дыр ме корси тэнӧ став му пасьтасьыс, и ӧні, кор тэ сюрин меным, тэ он пышйы меысь. Эн ыръянит меным, либӧ тэныд лоӧ лёк!
«Мый меным вӧчны? — думыштіс Аладдин. — Ог кӧ мун, тайӧ лёк туныс, колӧкӧ, виас менӧ. Бурджык нин лэчча клад дорас да вая сылы лампасӧ. Гашкӧ, сійӧ и збыль сэки козьналас меным чунькытшсӧ. Вот эськӧ мамлы рад лоӧ!»
— Кӧлдуйт водзӧ! — шуис сійӧ магрибсалы. — Ме вая тэныд лампа, но толькӧ, видзӧд, козьнав меным чунькытштӧ!
Магрибса шыбитіс би вылӧ нӧшта порошки да кутіс лыддьыны нимкыв кутшӧмкӧ гӧгӧрвотӧм кыв вылын. Лыддис сійӧ пыр ӧтарӧ гораджык да гораджык, и, кор сійӧ став гӧлӧс тырнас горӧдіс медбӧръя кывсӧ, кыліс ыджыд гым, и муыс воссис сы водзын.
— Лэпты изсӧ! — Лёк гӧлӧсӧн горӧдіс магрибса.
Аладдин аддзис ас кок увсьыс ыргӧн кольчаа ыджыд из; кольчаыс дзирдыштіс бипур югӧрын. Сійӧ кыкнан кинас кутчысис кольчаас да кыскыштіс асланьыс изсӧ; но изйыс вӧлӧма зэв кокньыдик, и Аладдин кокниа лэптіс сійӧс. Из улас вӧлі ыджыд гӧгрӧс гу, а гуас векньыдик пос, лэччӧ улӧ, му пытшкас. Аладдин пуксис гу дорас да чеччыштіс первойя тшупӧд вылас поскас.
— Но, мун да регыдджык бӧр лок! — горӧдіс магрибса.
Аладдин лэччис увлань пос кузяыс. Кымын водзӧ сійӧ лэччис, сымын пемыд лои гӧгӧр. Аладдин сувтлытӧг муніс водзӧ, да, кор сылы лоӧ вӧлі вывті шуштӧм, мӧвпаліс чунькытш йылысь.
Воис медбӧръя тшупӧдӧдзыс и сійӧ аддзис паськыд кӧрт ӧдзӧс да йӧткыштіс сійӧс. Ӧдзӧс надзӧник воссис, и Аладдин пырис ыджыд жырйӧ, кытчӧ локтыштӧ вӧлі кысянькӧ югыд.
Жыр шӧрас сулаліс тигр кучика шуштӧм негр. Аддзис Аладдинӧс да, негрыд уськӧдчис сы вылӧ, но Аладдин бура помнитӧ вӧлі, мый шуис сылы магрибса: сійӧ нюжӧдіс негрлы кисӧ, да мыйӧн негр инмӧдчис Аладдин бердӧ, уси муас и дугдіс лолавны.
Аладдин мӧдіс водзӧ, кӧть сылӧн и тіралісны кокъясыс полӧмысла. Сійӧ йӧткыштіс мӧд ӧдзӧс да кынмис места вылас: веськыда сы водзын сулалӧ да эралӧ ыджыд ёсь пиньяса лёк лев. Левыд лэччысис став туша тырнас му бердӧ да чеччыштіс веськыда Аладдин вылӧ. Но муртса водз лапаыс сылӧн инмыштіс зонка юрӧ, кыдзи сійӧ уси му вылӧ шойӧн.
Аладдин повзьӧмысла ставнас пӧсяліс, но век жӧ муніс водзӧ. Сійӧ восьтіс коймӧд ӧдзӧс да кыліс кутшӧмкӧ весьӧпӧртан дзужгӧм: жыр шӧрас, тупыльӧн гартчӧмӧн, куйлӧны зэв гырысь кык змей. Найӧ лэптісны юрнысӧ, нюжӧдісны кык вожа кузь кывъяссӧ да надзӧник кутісны кыссьыны Аладдин дінӧ, дзужгигтыр да веглясигтыр. Аладдин тӧкӧтьӧ эз пышйы, но сылы ас кадӧ тӧд вылас усины магрибсалӧн кывъясыс, и сійӧ повтӧг муніс веськыда змейяс вылӧ. И мыйӧн толькӧ змейяс инмӧдчисны Аладдин киӧ кывъяснаныс, налӧн дзирдалан синъясныс пемдісны, и змейяс нюжӧдчисны му вылӧ кулӧмаясӧн.
Аладдин мӧдіс водзӧ. Воис нёльӧд ӧдзӧс дорас да сійӧ надзӧник восьтыштіс ӧдзӧссӧ. Сэсся сюйис ӧдзӧсас юрсӧ да кокниа лолыштіс. Жырас некод эз вӧв, ичӧтик старукаысь кындзи; пӧрысь аньыс вӧлі юрсяньыс да кок улӧдзыс гартчӧма вевттьӧдӧн. Аддзис Аладдинӧс да сійӧ уськӧдчис сы дінӧ и горӧдіс:
— Медбӧрти тэ воин жӧ, Аладдин, пиӧй менам! Кутшӧм дыр ме виччыси тэнӧ тайӧ пемыд муас!
Аладдин нюжӧдіс сылы кияссӧ — сылы кажитчис, мый сы водзын мамыс сылӧн, — да кӧсйис нин кутлыны сійӧс, сэк друг жырас лои югыдджык и став пельӧсъясас тыдовтчисны кутшӧмкӧ лёк зверъяс: левъяс, змейяс, яйвыв лэбачьяс да гундыръяс, кодъяслы абу нимыс. Найӧ быттьӧкӧ виччысисны, медым Аладдин ылалас да лэдзас старукалы инмӧдчывны ас дінас; сэки сійӧ пӧрӧ, эськӧ, сьӧд изйӧ, и кладыс кольӧ му пытшкӧ век кежӧ: ӧд некод, Аладдинысь кындзи, оз вермы сійӧс босьтны.
Аладдин садьтӧгыс чеччыштіс бӧрвыв да камгис ас бӧрсяыс ӧдзӧссӧ. Кор сійӧ палялыштіс, сэк бара восьтіс ӧдзӧссӧ да аддзис, мый жырйыс тыртӧм.
Аладдин муніс жыр пырыс да восьтіс витӧд ӧдзӧс.
Сы водзын вӧлі зэв мича, зэв югыд сад; сэні быдмисны паськыд пуяс, чӧскыд дука дзоридзьяс, и фонтанъяс ёна сёльгисны бассейнъяс весьтын.
Пуяс вылын гора тивзісны дзоляник мича лэбачьяс. Найӧ эз вермыны ылӧ лэбны — сад весьтса вӧсньыдик зарни казьысла. Став туйяс вылас вӧлі киськалӧма быдсяма рӧма мича гӧгрӧс изъяс. Изъясыс яръюгыда дзирдалісны сисьяс да пӧнаръяс улын, кодъясӧс ӧшлӧма вӧлі пу увъясас.
Аладдин уськӧдчис ӧктыны изъяссӧ. Сійӧ сюяліс найӧс быдлаӧ, кытчӧ вермис: вӧнь костас, питшӧгас, шапкаас, халат пӧлаясас. Сійӧ зэв радейтліс ворсны изъясӧн зонкаяскӧд да радлігтыр мӧвпаліс, кутшӧм лоӧ лӧсьыд ошйысьыштны татшӧм мича изъясӧн челядьяс дінын.
Изъясыс сэтшӧма воисны сьӧлӧм вылас Аладдинлы, сійӧ муртса эз вунӧд лампа йывсьыд. Но кор изъяссӧ некытчӧ лои сэсся воштыны, сылы тӧд вылас уси лампаыд, и сійӧ пырис клад видзан жырйӧ. Тайӧ вӧлі медбӧръя вежӧс му улас, медыджыдыс. Тані куйлісны вӧрӧкӧн да чукӧръясӧн зарни, дона дӧра помаяс, дона мечьяс да кубокъяс, но Аладдин весиг эз видзӧдлы на вылӧ: сійӧ оз тӧд вӧлі донсӧ зарнилы да донаторъяслы: ӧд сійӧ некор найӧс эз аддзывлы, да и зепъясыс сылӧн вӧліны тырӧсь изъясӧн, а сійӧ эз сет эськӧ и ӧти изтор сюрс зарни динар вылӧ. Сійӧ босьтіс толькӧ лампа, код йылысь висьталіс сылы магрибса, — важ, сімӧм ыргӧн лампа, — да кӧсйис сюйны сійӧс питшӧгас, медкузь зептас. Но сэні эз вӧв местаыс: тыртӧма вӧлі изъясӧн. Сэки Аладдин кисьтіс изъяссӧ, сюйис лампасӧ зептас, а вылысас бара тэчис изъяс, мый тӧрис. Коляс изъяссӧ кыдзкӧ сюяліс мукӧд зепъясас.
Сэсся сійӧ бергӧдчис бӧр да ӧдва вермис кайны поскӧдыс. Воис медбӧръя тшупӧдас да аддзис: вылӧдзыс ылын на.
— Дядьӧ, — горӧдіс сійӧ, — нюжӧд меным китӧ да босьт шапкаӧс, менам сійӧ киын! А сэсся кыскы менӧ выліас. Меным аслым не петны: менам зэв ыджыд груз.
— Вай меным регыдджык лампасӧ, — шуис магрибса.
— Ме ог вермы сійӧс перйыны, сійӧ изъяс улын, — вочавидзис Аладдин. — Отсав меным петны, и ме сета тэныд сійӧс.
Но магрибса эз кӧсйы отсавны Аладдинлы. Сійӧ кӧсйис босьтны лампасӧ, а сэсся кольны Аладдинӧс му пытшкас, медым некод эз тӧдлы туйсӧ клад дінас да эз йӧзӧд сылысь гусяторсӧ. Сійӧ кутіс корны Аладдинлысь, медым сійӧ пыр жӧ сетіс сылы лампасӧ, но Аладдин нинӧм вылӧ эз сетчы кывйӧ: сійӧ полӧ вӧлі воштавны изъяссӧ пемыдінас да кӧсйис регыдджык петны му вылас. Кор магрибса аддзис, мый Аладдин оз сет сылы лампа, сійӧ зэв ёна скӧрмис.
— Сідзкӧ тэ он сет меным лампасӧ?! — горӧдіс сійӧ. — Кольччы жӧ му пытшкас да кув тшыгла, и мед весиг ас мамыд оз тӧдлы тэнад кулӧм йылысь!
Сійӧ шыбитіс биас коляс порошкисӧ кӧрӧбкасьыс да шуис кутшӧмкӧ гӧгӧрвотӧм кывъяс — и друг изйыс ачыс тупкис розьсӧ, и муыс тупкысис Аладдин весьтын.
А тайӧ магрибсаыс эз вӧв некутшӧм дядь Аладдинлы: сійӧ вӧлі лёк тун да мудер кӧлдун. Сійӧ овліс Ифрикия карын, Африка рытыввылын, и сійӧ тӧдліс, мый кӧнкӧ Персияын куйлӧ му пытшкын клад, и кладыс видзсьӧ Аладдин нимӧн, вурсьысь Хасан пи нимӧн. А меддонаторйыс тайӧ кладас — шемӧс лампа. Тайӧ лампаыс сетӧ сійӧ мортыслы, код киӧ сійӧ сюрӧ, сэтшӧм вынйӧр да озырлун, кутшӧм оз овлы ни ӧти сарлӧн. Некод Аладдинысь кындзи оз вермы судзӧдны тайӧ лампасӧ. Быд мортӧс, коді окотитас босьтны лампасӧ, лоӧ виӧма клад видзысь стӧрӧжъясӧн либӧ пӧртӧма изйӧ.
Дыр туналіс магрибса лыа вылын, кытчӧдз эз тӧдмав, кӧні олӧ Аладдин. Уна сьӧкыдлун лои сылы вуджны Ифрикиясянь Персияӧдз мунігӧн, и со ӧні, кор лампа вӧлі сэтшӧм матын, тайӧ лёк детинаыс оз кӧсйы сетны сійӧс! Ӧд петас кӧ сійӧ му вылӧ, вермас вайӧдны татчӧ мукӧд йӧзӧс! Эз та вылӧ магрибса виччысь сэтшӧм дыр клад асалӧмсӧ, медым юксьыны кладнас мукӧдъяскӧд. Мед жӧ кладыс оз сюр некодлы! Мед кулӧ Аладдин му пытшкас! Сійӧ ӧд оз тӧд, мый тайӧ лампаыс шемӧс.
И магрибса муніс бӧр аслас Ифрикияӧ, ёна скӧрмӧмӧн.
А Аладдин, кор муыс тупкысис сы весьтын, ыджыд гӧлӧсӧн бӧрддзис да горӧдіс:
— О, дядьӧ, отсав меным! О, дядьӧ, петкӧд менӧ татысь! Ме тані кула!
Но некод сійӧс эз кыв и немтор эз шу сылы воча. Сэки Аладдин гӧгӧрвоис, мый тайӧ мортыс, коді висьтасис сылы дядьӧн, пӧръясьысь да ылӧдчысь. Аладдин бӧрдіс сэтшӧм ёна, да синванас кӧтӧдіс став паськӧмсӧ ассьыс. Сійӧ уськӧдчис пос кузяыс увлань, видзӧдлыны, абу-ӧ мӧд петан туй му увсьыс, но став ӧдзӧсыс воши, и садйӧ петан туй вӧлі тупкӧса.
Аладдин пуксис пос тшупӧд вылас, лэдзис юрсӧ пидзӧс вылас да шогысла кутіс пеславны кияссӧ. Немилучаӧн сійӧ зыртыштіс чунькытшсӧ, кодӧс магрибса сюйис сылы чуняс, кор лэдзис сійӧс му улӧ.
Друг муыс сыркмуні, и Аладдин водзӧ сувтіс шуштӧм джинн, зэв ыджыд тушаа. Юрыс сылӧн вӧлі вичко юр кодь, киясыс — вила кодьӧсь, кокъясыс — туй бокса сюръяяс кодьӧсь, а вомыс — кыдзи му горс. Синсьыс сылӧн киньяс петӧны; а плеш шӧрас чурвидзӧ зэв ыджыд сюр.
— Мый тэныд колӧ? — юаліс джинн сэтшӧм гӧлӧсӧн, быттьӧ гымыштіс. — Тшӧкты да лоӧ вӧчӧма!
— Коді тэ? Коді тэ? — горӧдіс Аладдин, и тупкис чужӧмсӧ кияснас, медым не аддзыны шуштӧм джиннсӧ. — Жалит менӧ, эн ви менӧ!
— Ме Дахнаш, Кашкашлӧн пи, став джиннъяс вылын ыджыд, — вочавидзис джинн. — Ме чунькытшлӧн раб да раб сылӧн, код киын чунькытшыс. Ме вӧча быдтор, мый тшӧктас меным кӧзяинӧй.
Аладдинлы тӧд вылас уси чунькытшыс да мый шуліс сылы магрибса тайӧ чунькытшсӧ сетігӧн. Сійӧ смелмӧдчис да шуис:
— Меным колӧ, медым тэ лэптін менӧ му вылӧ.
И эз на вевъяв сійӧ шуны тайӧ кывъяссӧ, кыдзи лои кусӧм бипур дорын, кӧні найӧ магрибсакӧд вӧліны войнас.
Вӧлі нин лун, и шонді яръюгыда дзирдаліс. Аладдинлы кажитчис, мый ставыс, мый сыкӧд вӧлі, вӧлі толькӧ вӧт. Мый вынсьыс сійӧ котӧртіс гортас да, лов тырӧмӧн, пырис мам дінас. Мамыс пукалӧ джодж шӧрас, юрсисӧ лёзьӧдӧма: зэв ёна бӧрдӧ. Сійӧ чайтіс, мый пиыс сылӧн абу нин ловъя. А Аладдин, муртса пӧдлаліс ас бӧрсяыс ӧдзӧссӧ, уси садьтӧгыс тшыгысла да мудзӧмысла. Мамыс пызйис сылы чужӧмас ваӧн, а кор сійӧ паляліс, юаліс:
— О, Аладдин! Кытчӧ тэ вошлін и мый тэкӧд лолі? Кӧні тэнад дядьыд и мыйла тэ локтін сытӧг?
— Тайӧ ньӧти абу менам дядь. Тайӧ лёк тун, — шуис Аладдин надзӧникӧн. — Ме ставсӧ висьтала тэныд, мамук, но сӧмын войдӧр вай меным сёйыштны.
Мамыс вердіс Аладдинӧс пуӧм бобиӧн — весиг няньыс сылӧн эз вӧв! — сэсся шуис:
— А ӧні висьтав меным, мый тэкӧд лои да кӧні тэ коллялін войсӧ.
— Ме вӧлі му пытшкын да аддзи сэтысь зэв мича изъяс.
Аладдин висьталіс мамыслы ставсӧ, мый сыкӧд вӧлі. А кор помаліс, сійӧ видзӧдліс тасьтіас, кӧні вӧлі боби, да юаліс:
— Абу-ӧ тэнад нӧшта мыйкӧ сёйыштны, мамук?
— Абу менам немтор, кагукӧй. Тэ сёйин ставсӧ, мый ме лӧсьӧдлі талун кежлӧ да аски кежлӧ, — жугыля шуис мамыс Аладдинлӧн. — Ме сэтшӧма шогси тэ понда, да эг уджав, и менам абу шӧртӧй вузавны базарын.
— Эн шогсьы, мамукӧй, — шуис Аладдин. — Менам эм лампа, ме сійӧс босьті му улысь. Дерт, важ лампа, но век жӧ сійӧс позьӧ вузавны.
Сійӧ кыскис лампасӧ да сетіс мамыслы. Мамыс босьтіс сійӧс, видлаліс гӧгӧр да шуис:
— Муна да весала тайӧс, нуа базарӧ. Гашкӧ, сетасны та вылӧ мыйкӧ мында, и миянлы тырмас ужын вылӧ.
Сійӧ босьтіс ветьӧк да майтӧг тор, петіс ывлаас. Но муртса на сійӧ пондіс ниртны лампасӧ ветьӧкнас, муыс сыркмуні и сы водзӧ сувтіс зэв ыджыд, зэв шуштӧм джинн. Мамыс Аладдинлӧн горӧдіс да уси садьтӧгыс. Аладдин кыліс мамыслысь горӧдӧмсӧ да аддзис, кыдзи жырыс пемдіс. Сійӧ котӧртіс ывлаас да аддзис: мамыс куйлӧ муын, лампа туплясьӧ сэн жӧ, а двор шӧрас сулалӧ джинн, да сэтшӧм ыджыд, весиг юрыс сылӧн оз тыдав. Сайӧдӧма аснас шондісӧ, да дворас лои пемыд, быттьӧ рыт.
Аладдин лэптіс лампасӧ, и друг кыліс гӧлӧс, быттьӧ гымыштіс:
— О, лампа кутысьӧй, ме тэ вылӧ уджала. Тшӧкты да лоӧ вӧчӧма!
Аладдин велаліс нин джиннъяс дінӧ, сы понда эз зэв и повзьы. Сійӧ чатӧртіс юрсӧ да горӧдіс кыдз мый вермис гораджыка, медым джинн кыліс сійӧс:
— Коді тэ, о, джинн, и мый тэ верман вӧчны?
— Ме Маймун, Шамхурашлӧн пи! — вочавидзис джинн. — Ме лампалӧн раб и раб сылӧн, код киын лампаыс. Кор менсьым, мый тэныд колӧ. Колӧ кӧ тэныд, медым ме жугӧді кар либӧ кыпӧді двореч, — тшӧкты!
Кор сійӧ тадзи сёрнитіс, мамыс Аладдинлӧн палялі да, кор аддзис чужӧм дінсьыс зэв ыджыд кок лапасӧ джиннлысь, — а кок лапаыс сылӧн вӧлі ыджыд пыж ыджда, — горӧдіс повзьӧмысла. А Аладдин пуктіс вом дорас кияссӧ да горӧдіс став гӧлӧснас:
— Вай миянлы кык пражитӧм курӧг да нӧшта мыйкӧ бурджыктор и сэсся весась! Со мамӧ тэысь полӧ. Сійӧ эз на велав сёрнитны джиннъяскӧд.
Джинн вошлі да здук мысти вайис пызан; пызансӧ вӧлі вевттьӧма зэв мича кучик пызандӧраӧн. Пызан вылас сулалӧ дас кык зарни блюд быдсяма чӧскыд сёянъясӧн да кык гырнич юмов алӧй ва; васӧ вӧлі кӧдзӧдӧма лымйӧн. Лампалӧн раб сувтӧдіс пызансӧ Аладдин водзӧ да воши, а Аладдин мамыскӧд кутісны сёйны и сёйисны, кытчӧдз эз пӧтны.
— О, мамук, — шуис Аладдин, — тайӧ лампасӧ колӧ видзны да некодлы не петкӧдлыны. Ӧні ме гӧгӧрвоа, мыйла тайӧ ёрӧм магрибсаыс кӧсйис судзӧдны сӧмын тайӧс, а став мукӧдторйыс сылы эз ков. Тайӧ лампаыс да нӧшта чунькытш, коді коли ме ордӧ, ваясны миянлы шуд да озырлун.
Кымынкӧ лун мысти сёяныс, кодӧс вайліс джинн, помасис, и Аладдинлы мамыскӧд бара лои немтор сёйны. Сэки Аладдин босьтіс ӧти зарни блюд да муніс базарӧ сійӧс вузавны. Тайӧ блюдсӧ пыр жӧ ньӧбис ӧти морт, дона кӧлуйӧн вузасьысь, да сетіс сы вылӧ сё динар.
Сэксянь, мыйӧн толькӧ налӧн бырӧ вӧлі деньганыс, Аладдин ветлас базарӧ да вузалас ӧти блюд, и найӧ мамыскӧд олісны, нинӧмысь эз дзескавны. Аладдин тшӧкыда пукавліс базарын, лавкаясын купечьяс ордын, да велӧдчис вузасьны да ньӧбасьны. Сійӧ тӧдны пондіс донсӧ быдторлысь и гӧгӧрвоис, мый сылы шеді зэв ыджыд озырлун и мый быд из, кодӧс сійӧ босьтіс мупытшса садйысь, сулалӧ донаджык быд дона изйысь, кутшӧмъяс эмӧсь му вылас.
Ӧтчыд асылын, кор Аладдин вӧлі базарын, петіс площадь вылӧ юӧртысь да горӧдіс:
— О, йӧзӧй, пӧдлалӧй ассьыныд лавкаяснытӧ да пырӧй керкааныд, да мед некод оз видзӧд ӧшиньӧд! Будур саревна, султанлӧн нылыс, мунас ӧні пывсянӧ, и некодлы оз позь аддзывны сійӧс!
Купечьяс уськӧдчисны пӧдлавны лавкаяс, а йӧзыс, тойласигтыр, котӧртісны площадь вылысь. Аладдинлы друг зэв окота лои видзӧдлыны Будур саревна вылӧ: быдӧн карас шуӧны вӧлі, сыысь мича нылыс пӧ му югыдас абу. Аладдин тэрыба муніс пывсян дорӧ да дзебсис ӧдзӧс саяс сідзи, медым сійӧс некод эз вермы аддзыны.
Став площадьыс друг тыртӧммис. И вот площадь помас ылын тыдовтчисны нывъяс зарни седлӧа руд мулъяс вылын; быд нывлӧн киас вӧлі лэчыд шыпурт. А нывъяс костас надзӧник мунӧ ныв, седлӧыс сы улын нӧшта мичаджык, и пасьтасьӧма сійӧ пышнӧйджыка да мичаджыка мукӧд нывъяс дорысь. Тайӧ и вӧлі Будур саревна.
Сійӧ вештіс чужӧм вывсьыс вевттьӧдсӧ, и Аладдинлы кажитчис, мый сы водзын югыд шонді. Сійӧ невӧляысь кунис синъяссӧ.
Саревна лэччис мул вывсьыс да муніс кык воськов сайті Аладдинсянь, пырис пывсянӧ. А Аладдин муніс гортас сьӧкыда ышлолалігтыр. Сійӧ эз вермы вунӧдны Будур саревна мичлун йылысь.
«Збыль шуӧны, мый сійӧ медмича свет вылас», думайтіс Аладдин.
Сійӧ пырис аслас керкаӧ, шыбитчис вольпасьӧ да куйліс рытӧдзыс. Кор мамыс сылӧн юавліс, мый лои сыкӧд, сійӧ толькӧ сы вылӧ шенасис кинас. Медбӧрти, кор мамыс пондіс дорвыв юасьны, сійӧ эз вермы пыксьыны да шуис:
— О, мамукӧй, ме кӧсъя гӧтрасьны Будур саревна вылӧ, либӧ ме кула. Оз кӧ ков тэныд менам кулӧмӧй, мун султан ордӧ да корав сылысь, мед сетас Будурсӧ ме сайӧ верӧс сайӧ.
— Мый нӧ тэ тайӧ сёрнитан, кагукӧй? — горӧдіс старука. — Тэнсьыд, дерт, пӧжис шондіӧн юртӧ. Кывлывлӧма ӧмӧй коркӧ, мый вурсьысьяслӧн пиян гӧтрасьлісны султан нывъяс вылӧ.
— Кӧсъя гӧтрасьны Будур саревна вылӧ! — горӧдіс Аладдин. — Менам олӧмӧй ради, о, мамукӧй, мун султан ордӧ да корав ме сайӧ Будур саревнаӧс!
— О, пиукӧй, — шуис мамыс Аладдинлы, — ме эг на йӧймы, медым мунны султан ордӧ корасьны. Ме эг на вунӧд, коді ме сэтшӧмыс и коді тэ сэтшӧмыс.
Но Аладдин сэтчӧдз кевмысис мамыслы, кытчӧдз сійӧ эз мудз шуавны «ог».
— Но, ладнӧ, пиӧ, ме муна, — шуис сійӧ. — Но тэ ӧд тӧдан, султан ордӧ оз волыны куш киӧн. А мый ме верма сэтшӧмсӧ нуны султан величестволы?
Аладдин чеччыштіс вольпассьыс да зэв долыда горӧдіс:
— Эн тӧждысь сы понда, мамук! Босьт ӧти зарни блюд да тырт сійӧс дона изъясӧн, кодӧс ме вайи садйысь. Тайӧ лоӧ лӧсялана козин султанлы. Сылӧн, дерт, абу сэтшӧм изъясыс, кутшӧмъяс эмӧсь менам.
Аладдин кватитіс медыджыд блюдсӧ да чукйӧн сӧвтіс сэтчӧ дона изъяс. Мамыс сылӧн видзӧдліс на вылӧ да тупкис синсӧ кинас: сэтшӧма вӧлі дзирдалӧны изъясыс, ымралӧны быдсяма рӧмнас.
— Татшӧм козинӧн, буракӧ, абу яндзим мунны султан ордӧ, — шуис сійӧ. — Ог тӧд толькӧ, бергӧдчас-ӧ менам кывйӧй шуны, мый тэ тшӧктін. Но ме смелмӧдча да видла.
Мамыс Аладдинлӧн вевттис блюдсӧ вӧсньыдик шӧвк чышъянӧн да мӧдіс султан дворечӧ.
«Ок, вӧтласны менӧ дворечысь да нӧйтасны, а изъяссӧ мырддясны! — думайтіс сійӧ. — А гашкӧ, и тюрмаӧ пуксьӧдасны».
Регыд сійӧ воис диванӧ^Диван — султан двобердса котыр. Сідз жӧ шусьӧ и залыс, кытчӧ тайӧ котырыс чукӧртчылӧ./^ да сувтіс медылыс пельӧсас. Вӧлі водз на, да диванас некод эз вӧв, но регыд сійӧ тыри эмиръясӧн, визиръясӧн, вельможаясӧн да бурвужъя йӧзӧн, и быдсяма рӧма мича халатъяссяньыс диваныс лои дзоридзалысь сад кодь.
Султан воис медбӧрын негръяс костын; негръяслӧн кианыс вӧліны мечьяс. Сійӧ пуксис престол вылӧ да заводитіс видлавны делӧяс да босьтавны норасьӧмъяс, а медкузь тушаа негрыс сулалӧ сыкӧд орччӧн да сы дінысь ыджыд павлин бордйӧн вӧтлалӧ гутъясӧс.
Кор делӧясыс помасисны, султан ӧвтыштіс чышъянӧн — тайӧ лоӧ вӧлі, мый помасис, и, негръяс пельпомӧ кутчысьӧмӧн, муніс.
А мамыс Аладдинлӧн воис гортас да шуис пиыслы:
— Но, пиӧ, менам тырмис смеллун! Ме пыри диванӧ да олі сэні, кытчӧдз сійӧ эз помась. Аски ме сёрнита султанкӧд, эн тӧждысь, а талун меным эз вӧв пӧраыс.
Мӧд луннас сійӧ бара муніс диванӧ да бӧр муніс, кор сійӧ помасис, эз шулы султанлы ни ӧти кыв. Сійӧ муніс и коймӧд луннас да регыд велаліс ветлыны диванӧ быд лун. Лун-лун сулалӧ пельӧсын, но сідзи и эз лысьт висьтавны султанлы, мый сылы колӧ.
А султан казяліс, кыдзи кутшӧмкӧ старука ыджыд блюдйӧн киас быд лун волывлӧ диванӧ, и ӧтпыр сійӧ шуис аслас визирыслы:
— О, визир, меным колӧ тӧдны, коді тайӧ пӧрысь аньыс и мыйла сійӧ волывлӧ татчӧ. Юав, кутшӧм делӧ сылӧн, и сылӧн кӧ эм кутшӧмкӧ нужда, ме могмӧда сійӧс.
— Кывза да повинуйтча, — шуис визир.
Сійӧ муніс Аладдин мам дінӧ да горӧдіс:
— Эй, старука, сёрнит султанкӧд! Тэнад кӧ эм кутшӧмкӧ нужда, султан могмӧдас сійӧс.
Кор мамыс Аладдинлӧн кыліс тайӧ кывъяссӧ, кокъясыс сылӧн лигышмуніны и сійӧ тӧкӧтьӧ эз уськӧд кисьыс блюдсӧ. Визир нуӧдіс сійӧс султан дінӧ, сійӧ окаліс султан водзысь мусӧ, а султан юаліс сылысь:
— О, старука, мыйла тэ быд лун волывлан диванӧ да немтор он висьтав? Висьтав, мый тэныд колӧ?
— Кывзы менсьым, о, султан, да эн чуймы, — шуис старука. — Менам висьтавтӧдз войдӧр, кӧсйысь сетны меным пӧщада.
— Пӧщада лоӧ тэныд, — шуис султан. — Висьтав.
Аладдинлӧн мамыс нӧшта ӧтчыд окаліс мусӧ султан водзысь да шуис:
— О, ставсӧ кутысь султан! Менам пиӧй, Аладдин, ыстӧ тэныд козин вот тайӧ изъяссӧ да корӧ тэнсьыд сетны сылы верӧс сайӧ нывтӧ, Будур саревнаӧс.
Сійӧ босьтіс блюд вывсьыс чышъянсӧ — и став диваныс югдіс: сэтшӧма пондісны дзирдавны изъясыс. А визир да султан чуймисны, кор аддзисны татшӧм дона изъяс.
— О, визир, — шуис султан, — аддзывлін-ӧ тэ коркӧ татшӧм изъяссӧ?
— Эг, о, ставсӧ кутысь султан, эг аддзыв, — вочавидзис визир. А султан шуис:
— Ме чайта, мый татшӧм морт, кодлӧн эм татшӧм изъяс, вермас лоны верӧсӧн менам нывлы. Кыдз тэ думайтан, о, визир?
Кор кыліс визир тайӧ кывъяссӧ, чужӧмыс сылӧн вижӧдіс, и сійӧ кутіс вежавны Аладдинлы: сылӧн вӧлі пи, кодӧс сійӧ кӧсйис гӧтравны Будур саревна вылӧ, и султан кӧсйысис нин сылы сетны Будурӧс пиыс сайӧ. Но султан зэв радейтліс дона изъяс, а сылӧн казнаас эз вӧв ни ӧти татшӧм из, кутшӧмъяс ӧні куйлӧны вӧлі блюдйын сы водзын.
— О, ставсӧ кутысь султан! — шуис визир. — Оз шогмы тэнад величестволы сетны саревнаӧс верӧс сайӧ сэтшӧм мортлы, кодӧс тэ весиг он тӧд. Гашкӧ, сылӧн немтор абу, тайӧ изъяссьыс кындзи, и тэ сетан нывтӧ корысь сайӧ. Ме ногӧн, лоӧ медбур — кор сылысь, медым сійӧ козьналіс тэныд нелямын блюд татшӧм дона изсӧ, да нелямын раб нылӧс, медым вайны сійӧ блюдъяссӧ, да нелямын рабӧс, медым видзны найӧс. Сэки ми тӧдлам, озыр сійӧ али абу.
А аслыс визир мӧвпыштіс: «Оз лӧсяв, мый кодкӧ вермас тайӧ ставсӧ судзӧдны. Аладдин оз вермы тайӧ вӧчны, и ме мына сыысь».
— Тэ бура мӧвпыштін, о, визир! — горӧдіс султан да шуис Аладдин мамлы:
— Тэ кывлін, мый шуӧ визир? Висьтав пиыдлы: кӧсйӧ кӧ сійӧ гӧтрасьны менам ныв вылӧ, мед ыстас нелямын зарни блюд татшӧм изъяснас, нелямын раб нылӧс да нелямын рабӧс.
Аладдинлӧн мамыс окаліс султан водзысь мусӧ да муніс гортас. Мунӧ сійӧ да шуалӧ аслыс, довйӧдлӧ юрнас:
— Кытысь нӧ Аладдин босьтас тайӧс ставсӧ? Но, шуам, сійӧ мунас мупытшса садйӧ да ӧктас сэтысь нӧшта изъяссӧ. Но кытысь босьтас рабъяссӧ да раб нывъяссӧ.
Тадзи сійӧ сёрнитіс ачыс аскӧдыс мунігчӧжыс да пырис гортас зэв жугыль. Аладдин аддзис, мый мамыслӧн абу киас блюдйыс да горӧдіс:
— О, мамукӧй, ме аддза, тэ талун сёрнитӧмыд султанкӧд! Мый жӧ сійӧ шуис тэныд?
— О, кагукӧй, бурджык эськӧ меным не ветлыны вӧлі султан ордӧ да не сёрнитны сыкӧд, — вочавидзис пӧрысь аньыс.
И сійӧ висьталіс Аладдинлы султанлысь кывъяссӧ, а Аладдин серӧктіс радысла.
— Эн шогсьы, матушка, — шуис сійӧ, — тайӧ медкокни удж.
Сійӧ босьтіс лампасӧ да ниртыштіс, а кор мамыс аддзис тайӧс, котӧрӧн уськӧдчис кывтас, мед не аддзывны джиннӧс. А джинн пырысьтӧм-пыр жӧ воис да шуис:
— О, кӧзяинӧй, ме тэ вылӧ уджала. Мый тэныд колӧ? Тшӧкты и лоӧ вочӧма.
— Меным колӧ нелямын зарни блюд тыр дона из, нелямын раб ныв, медым нуны тайӧ блюдъяссӧ, да нелямын раб, медым найӧс видзны, — шуис Аладдин.
— Лоӧ вӧчӧма, о, кӧзяинӧй, — вочавидзис Маймун, лампалӧн раб. — Гашкӧ тэныд колӧ, медым ме жугӧді кар либӧ кыпӧді двореч? Тшӧкты!
— Оз, вӧч, мый ме тэныд шуи, — вочавидзис Аладдин, и лампалӧн раб воши.
Здук мысти сійӧ воис бӧр, а сы бӧрся воисны нелямын зэв мича раб ныв, быд раб ныв кутӧ юр вылас дона из тыра зарни блюд. Раб нывъяс бӧрся локтӧны ыджыд тушаа мича рабъяс ёсь мечьясӧн.
— Вот со, мый тэ вӧлі коран, — шуис джинн да воши.
Сэк мамыс Аладдинлӧн петіс кывтсьыс, видзӧдліс рабъясӧс да раб нывъясӧс, а сэсся сувтӧдіс найӧс параӧн-параӧн да зэв гордӧя мӧдіс на водзвылын султан двореч дорӧ.
Став йӧзыс котӧртісны видзӧдлыны тайӧ аддзывтӧмтор вылас, и стражаыс дворечын чуймис, кор аддзис тайӧ рабъяссӧ да раб нывъяссӧ.
Аладдинлӧн мамыс нуис найӧс веськыда султан дінӧ, и ставныс найӧ окалісны сы водзысь мусӧ, сэсся лэдзисны блюдъяссӧ юр вывсьыныс да пуктісны найӧс орччӧн. Султан дзик шӧйӧвоши радысла да эз вермы шуны ни ӧти кыв. А сэсся сайкалыштіс да шуис визирлы:
— О, визир, кыдзи тэ ногӧн? Оз ӧмӧй тайӧ мортыс, кодлӧн эм татшӧм озырлун, вермы лоны верӧсӧн менам нывлы, Будур саревналы?
— Вермас, о, ставсӧ кутысьӧй, — вочавидзис визир, сьӧкыда ышлолалігтыр: сійӧ эз лысьт шуны «оз», кӧть и кулӧ вӧлі завидьысла.
— О, аньӧй, — шуис султан Аладдин мамлы, — мун да висьтав пиыдлы, мый ме босьті сылысь козинсӧ да сета сы сайӧ Будур саревнаӧс. Мед сійӧ волас ме ордӧ: ме кӧсъя сійӧс аддзӧдлыны.
Мамыс Аладдинлӧн тэрыба окаліс мусӧ султан водзысь да мый вынсьыс котӧртіс гортас, сэтшӧм ӧдйӧ, весиг тӧлыс эз вермы эськӧ сы бӧрся вӧтчыны. Котӧрӧн пырис Аладдин дінӧ да горӧдіс:
— Радлы, о, пиӧй менам! Султан босьтіс тэнсьыд козинтӧ да сӧгласитчис, медым тэ лоин верӧсӧн саревналы! Сійӧ шуис тадзи став йӧз дырйиыс! Пыр жӧ мун дворечӧ: султан кӧсйӧ аддзӧдлыны тэнӧ. Ме вӧчи, мый тшӧктін, ӧні помав делӧсӧ ачыд.
— Аттьӧ тэныд, матушка, — шуис Аладдин, — пыр жӧ муна ме султан ордӧ.
Аладдин босьтіс лампасӧ, ниртыштіс, и пырысьтӧм-пыр жӧ воис Маймун, лампалӧн раб.
Аладдин шуис сылы:
— О, Маймун, вайӧд меным нелямын кӧкъямыс еджыд рабӧс: тайӧ лоӧ менам свита. Медым кызь нёль раб мунӧны ме водзвылын, а кызь нёль — бӧрвылын. И нӧшта судзӧд сюрс динар да медбур вӧвсӧ.
— Лоӧ вӧчӧма, — шуис джинн да воши.
Сійӧ вайис ставсӧ, мый тшӧктіс Аладдин, да юаліс:
— Мый тэныд колӧ ещӧ? Оз-ӧ ков тэныд, медым ме жугӧді кар либӧ кыпӧді двореч? Ме быдтор верма.
— Оз, ӧні оз на ков, — шуис Аладдин.
Сійӧ чеччыштіс вӧв вылӧ да мӧдіс султан ордӧ, и став йӧзыс котӧртіс видзӧдлыны татшӧм ыджыд свитаӧн мунысь мича зон вылӧ. Базар площадь вылын, кӧні вӧлі медся уна йӧзыс, Аладдин перйис мешӧкысь китыр зарни сьӧм да койыштіс муас. Ставыс уськӧдчисны кутавны да ӧктыны деньгасӧ, а Аладдин пыр койис и койис, кытчӧдз эз рекмы став мешӧкыс.
Сійӧ воис двореч дінӧ, и став визиръясыс да эмиръясыс петісны сылы паныд ворота сайӧ да колльӧдісны султан дінӧдз. Султан сувтіс сылы паныд да шуис:
— Быд бур сиа тэныд, Аладдин! Жаль, мый ме эг тӧдмась тэкӧд водзджык. Ме кывлі, мый тэ кӧсъян гӧтрасьны менам ныв вылӧ. Ме сӧглас, и талун лоӧ тіян кӧлысь. Тэ быдтор лӧсьӧдін кӧлысь кежлӧ?
— Эг на, о, ставсӧ кутысь султан, — вочавидзис Аладдин. — Ме эг стрӧит Будур саревналы двореч, кутшӧм колӧ сы чин серти.
— А кор жӧ лоӧ кӧлысь? — юаліс султан. — Ӧд дворечтӧ регыдӧн он лэпты.
— Эн тӧждысь, о, ставсӧ кутысь султан, — шуис Аладдин, — виччысьлы недыр.
— А кытчӧ тэ кӧсъян стрӧитны дворечтӧ, о, Аладдин? — юаліс султан. — Он-ӧ кӧсйы тэ стрӧитны сійӧс менам двореч водзӧ, со тайӧ кушинас?
— Кытчӧ тэныд колӧ, о, ставсӧ кутысьӧй, — вочавидзис Аладдин.
Сійӧ янсӧдчис султанкӧд да муніс гортас став свитанас.
Гортас сійӧ босьтіс лампасӧ, ниртыштіс сійӧс, да, кор воис Маймун джинн, шуис сылы:
— Но, ӧні кыпӧд двореч, да сэтшӧмӧс, кутшӧм ещӧ эз на вӧвлы му вылын. Верман тайӧ вӧчны?
— Верма! — горӧдіс джинн сэтшӧм гӧлӧсӧн, быттьӧ гымыштіс. — Аски асыв кежлӧ двореч лоӧ дась.
И збыль аски асывнас кушинас вӧлі кыпӧдӧма зэв мича двореч. Стенъяссӧ сылысь тэчӧма зарни да эзысь кирпичьясысь, а вевтыс вӧлі алмазъясысь. Медым видзӧдлыны сы вылӧ, Аладдинлы лои кайны Маймун джинн пельпом вылӧ: сэтшӧм джуджыд вӧлі дворечыс. Аладдин кытшовтіс став жыръяссӧ да шуис Маймунлы:
— О, Маймун, ме думайті ӧтитор йылысь! Жугӧд со этійӧ сюръясӧ, и мед султан мӧвпалӧ, мый ми вунӧдім сійӧс стрӧитны. Сійӧ окотитас стрӧитны тайӧс ачыс, но оз вермы, и сэки сійӧ аддзас, мый ме ёнджык да озырджык сыысь.
— Бур, — шуис джинн да ӧвтыштіс кинас, и колонна воши, быттьӧ сійӧ эз и вӧвлы. — Оз-ӧ ков тэныд ещӧ мыйкӧ жугӧдны?
— Оз, — шуис Аладдин. — Ӧні ме муна да вайӧда татчӧ султанӧс.
А султаныд асывнас локтіс ӧшинь дорас да аддзис двореч, коді вӧлі сэтшӧма югъялӧ да дзирдалӧ шонді водзын, ёрӧ синъястӧ сы вылӧ видзӧдігӧн. Султан ӧдйӧджык корис визирсӧ да петкӧдліс сылы дворечсӧ.
— Но, мый тэ шуан, о, визир? — юаліс султан. — Вермас-ӧ лоны верӧсӧн менам нывлы сійӧ, коді ӧти войӧн кыпӧдіс татшӧм двореч?
— О, ставсӧ кутысь султан! — горӧдіс визир. — Он ӧмӧй тэ аддзы, мый тайӧ Аладдиныс — тун? Виччысь, мед эськӧ сійӧ оз мырддьы тэнсьыд став сарствотӧ!
— Вежалысь морт тэ, о, визир, — шуис султан. — Меным немтор повны, тэ шуан тайӧ завидь понда.
Сэки пырис Аладдин, окаліс мусӧ султан кок улысь да корис сійӧс видзӧдлыны дворечсӧ.
Султан визиркӧд кытшовтісны став дворечсӧ, и султан эз мудзлы нимкодясьны мичлуннас. Медбӧрти, Аладдин вайӧдіс гӧсьтъясӧс сійӧ местаас, кытысь Маймун жугӧдіс колонна. Визир пыр жӧ казяліс, мый ӧти сюръя оз тырмы, да горӧдіс:
— Дворечсӧ абу помалӧма! Ӧти сюръя оз тырмы.
— Немтор, — шуис султан. — Ме ачым сувтӧда тайӧ сюръясӧ. Чукӧстӧ татчӧ медыджыд стрӧитчысьӧс!
— Бурджык эн видлы, о, султан, — гусьӧник шуис сылы визир: — тэныд тайӧ не вын серти. Видзӧдлы: тайӧ сюръяясыс сэтшӧм джуджыдӧсь, весиг оз тыдав, кӧні налӧн помыс, и найӧс вылісяньыс да пыдӧсӧдзыс тэчӧма дона изъясӧн.
— Ланьт, визир! — гордӧя шуис султан. — Ог мӧй ме вермы стрӧитны ӧти сюръя?
Сійӧ тшӧктіс корны став излӧсйысьяссӧ, коді вӧлі карас, да сетіс став дона изъяссӧ ассьыс, но сійӧ эз тырмы. Кор султан кыліс та йылысь, сійӧ скӧрмис да горӧдіс:
— Восьтӧй шӧр казнаӧс, босьтӧй менам киподувса йӧзлысь став дона изсӧ! Оз ӧмӧй став озырлунӧй менам судзсьы ӧти сюръя вылӧ?
Но некымын лун мысти стрӧитчысьяс воисны султан ордӧ да висьтасисны, из пӧ да мрамор тырмис толькӧ нёльӧд юкӧн сюръя вылас. Султан тшӧктіс керавны налысь юрныссӧ, но сюръя сувтӧдны эз вермы. Кор кыліс та йылысь Аладдин, сійӧ шуис султанлы:
— Эн шогсьы, о, султан! Сюръя сулалӧ нин места вылас, и ме бӧр сеті дона изъяссӧ, кодлысь найӧс вӧлі босьтлӧма.
Сійӧ рытнас жӧ султан вӧчис зэв бур гаж Аладдин да Будур саревна кӧлысь кузя, и Аладдин гӧтырыскӧд кутісны овны выль дворечын.
Вот ставыс, мый вӧлі ӧнӧдз Аладдинкӧд.
А магрибса йылысь колӧ шуны, мый сійӧ бӧр муніс гортас Ифрикияӧ да дыр шогсис. Сӧмын ӧтитор гажӧдӧ вӧлі магрибсаӧс: «Тайӧ Аладдиныс кулі му улын, сідзкӧ и лампа коли сэтчӧ. Гашкӧ меным мойвиас судзӧдны сійӧс Аладдинтӧг».
Тадзи сійӧ мӧвпавліс дзонь лунъясӧн да вежонъясӧн. И вот ӧтпыр сійӧ кӧсйис збыльысь тӧдмавны, мый лампаыс дзонь, и век на му улын. Сійӧ туналіс лыа вылын да аддзис, мый став кладыс му улын на куйлӧ, кыдзи и войдӧр, но лампаыс сэні абу. Сьӧлӧмыс сылӧн кынмис, и сійӧ кутіс тунавны водзӧ да аддзис, мый Аладдин петіс му пытшкысь да олӧ ас чужан карас. Тэрыба магрибса мӧдӧдчис туйӧ, муніс саридзьяс вомӧн, гӧраяс вомӧн, пустыняясӧд и, медбӧрти, воис сійӧ карас, кӧні вӧлі олӧ Аладдин.
Магрибса муніс базарӧ да кутіс кывзыны, мый сёрнитӧны йӧзыс. А сэки буретш помасис тыш кочевникъяскӧд, и Аладдин, коді вӧлі войска юралысьӧн, воис карӧ вермысьӧн. Базарын куш и сёрни вӧлі Аладдин подвигъяс йылысь.
Магрибса ветлӧдлыштіс, кывзыштіс, сэсся локтіс кӧдзыд ва вузалысь дінӧ да юаліс сылысь:
— Коді тайӧ Аладдиныс, код йылысь быдӧн сёрнитӧны?
— Пыр жӧ тыдалӧ, мый тэ абу татчӧс морт, — вочавидзис вузасьысь, — не сійӧ кӧ, тэ тӧдін эськӧ, коді тайӧ Аладдиныс. Тайӧ медозыр мортыс став му югыдас, а дворечыс сылӧн — прамӧй шемӧс.
Магрибса мыччис ва вузалысьлы динар да шуис сылы:
— Босьт тайӧ динарсӧ да отсышт меным. Ме збыль бокӧвӧй морт тіян карын, и меным окота эськӧ вӧлі видзӧдлыны Аладдин двореч вылӧ. Колльӧд менӧ двореч дінӧдзыс.
Ва вузавлысь вайӧдіс магрибсаӧс двореч дорӧ да муніс, тайӧ бокӧвӧй мортсӧ лышкыдлунсьыс ошкигтырйи. А магрибса кытшовтіс двореч гӧгӧрыс, видлаліс сійӧс быд боксянь да шуис аслыс:
— Татшӧм двореч вермис стрӧитны толькӧ джинн, лампалӧн раб. Дерт, кӧнкӧ, лампаыс тайӧ дворечас.
Дыр мӧвпаліс магрибса, кыдзи судзӧдны лампасӧ, и, медбӧрти, думайтіс.
Сійӧ муніс ыргӧн кӧлуй вӧчысь ордӧ да шуис сылы:
— Вӧч меным дас ыргӧн лампа, босьт донсӧ, кутшӧм колӧ, но толькӧ тэрмасьышт. Вот тэныд вит динар водзвыв.
— Кывза да лоӧ вӧчӧма, — шуис ыргӧн дозмук вӧчысь. — Волы рытланьыс: лампаяс лоӧны дасьӧсь.
Рытнас магрибса босьтіс дас выль лампа, найӧ вӧлі дзирдалӧны, быттьӧ зарниысь вӧчӧма. Сійӧ войбыд эз узь, мӧвпаліс ӧтитор йылысь, кодӧс сійӧ лӧсьӧдіс вӧчны, а югдандорыс чеччис да мӧдіс кар кузя да кутіс горзыны:
— Коді кӧсйӧ вежны важ лампаяс выльяс вылӧ? Кодлӧн эмӧсь важ ыргӧн лампаяс? Вежа выль вылӧ!
Йӧзыс чукӧрӧн ветлісны магрибса бӧрся, а челядь чеччалісны сы гӧгӧр да горзісны!
— Йӧй мӧмӧт, йӧй мӧмӧт!
Но магрибса эз видзӧд на вылӧ, горзіс ассьыс:
— Кодлӧн эм важ лампаяс? Вежлала выль вылӧ!
Медбӧрти, сійӧ воис Аладдин двореч дінӧ. Аладдин сэки эз вӧв гортас — муніс кыйсьыны, — и дворечын вӧлі толькӧ сылӧн гӧтырыс, Будур саревна.
Кор кыліс магрибсалысь горзӧмсӧ, Будур ыстіс ӧдзӧс видзысьсӧ тӧдмавны, мый сійӧ горзӧ, мӧдыс локтіс да шуис:
— Тайӧ кутшӧмкӧ йӧй дервиш. Киас сылӧн выль лампаяс, и сійӧ кӧсйысьӧ сетны быд важ лампа вылӧ выльӧс.
Будур саревна серӧктіс да шуис:
— Бур эськӧ вӧлі видлыны, збыль сійӧ шуӧ али ылӧдчӧ? Абу-ӧ миян кутшӧмкӧ важ лампа?
— Эм, госпожа, — шуис ӧти раб ныв. — Ме аддзылі миян господин Аладдин жырйысь ыргӧн лампа. Сійӧ ставнас вижӧдӧма да некытчӧ оз туй.
А Аладдинлы, кор сійӧ мӧдӧдчис кыйсьыны, ковмисны припасъяс, да сійӧ корис Маймун джиннӧс, медым сійӧ вайис, мый колӧ. Кор джинн вайис сылы корӧмторсӧ, кыліс сюрӧн чуксасьӧм шы, и Аладдин пондіс тэрмасьны, шыбитіс лампасӧ вольпась вылас да котӧрӧн петіс дворечсьыс.
— Вай сійӧ лампасӧ, — прикажитіс Будур раб нывлы, — а тэ, Кафур, петкӧд сійӧс магрибсалы и мед сійӧ сетас миянлы выльӧс.
Ӧдзӧс видзысь Кафур петіс ывлаӧ да сетіс магрибсалы шемӧс лампа, а сы пыдди босьтіс выль ыргӧн лампа. Магрибсалы зэв любӧ лои, мый сійӧ вермис ылӧдлыны, и дзебис лампасӧ питшӧгас. Сэсся ньӧбис базарысь ишакӧс да муніс.
А карсьыс петӧм бӧрын, кӧн некод сійӧс эз кыв ни эз аддзы, магрибса ниртыштіс лампасӧ, и Маймун джинн сувтіс сы водзӧ. Магрибса горӧдіс сылы:
— Меным колӧ, медым тэ вуджӧдін Аладдинлысь дворечсӧ и ставсӧ, кодъяс сэн эмӧсь, Ифрикияӧ да сувтӧдін сійӧс менам садйӧ, керка бокӧ! И менӧ вуджӧд сэтчӧ жӧ!
— Лоӧ вӧчӧма, — шуис джинн. — Кунь синтӧ да восьты синтӧ — и двореч лоӧ Ифрикияын. А гашкӧ, тэныд колӧ, медым ме жугӧді карсӧ?
— Вӧч, мый ме тэныд тшӧкті, — шуис магрибса, и эз на удит сійӧ шуны тайӧ кывъяссӧ, кыдз аддзис асьсӧ аслас садйын Ифрикияын, двореч дорын; вот и ставыс, мый сыкӧд вӧлі ӧнӧдз.
А султан садьмис асывнас, видзӧдліс ӧшиньӧдыс, и друг аддзӧ! Дворечыс вошӧма, и сэні, кӧні вӧлі сійӧ сулалӧ, — шыльыд, куш места. Султан кутіс тільны синъяссӧ, думайтіс, мый сійӧ узьӧ, весиг чепӧльтіс ассьыс кисӧ, мед регыдджык садьмас, но двореч эз мыччысь.
Султан оз тӧд, мый и думайтны, и заводитіс сійӧ ыджыд гӧлӧсӧн бӧрдны да ымзыны. Сійӧ гӧгӧрвоис, мый Будур саревнакӧд лоӧма кутшӧмкӧ беда. Кыліс султанлысь горзӧмсӧ да котӧрӧн воис сы дінӧ визир и юаліс:
— Мый тэкӧд лои, о ставсӧ кутысь султан? Кутшӧм шог тэнӧ суис?
— Тэ ӧмӧй немтор он тӧд? — горӧдіс султан. — Но, сідзкӧ, видзӧдлы ӧшиньӧд: мый тэ аддзан? Кӧні менам дворечӧй? Тэ менам визир и кывкутан ставсьыс, мый вӧчсьӧ карын, а тэнад ныр увсьыд вошӧны дворечьяс, и тэ немтор он тӧд сы йылысь! Кӧні менам нылӧй, менам сьӧлӧмшӧрӧй? Висьтав!
— Ог тӧд, о, ставсӧ кутысь султан, — вочавидзис повзьӧм визир. — Ме шулі тэныд, мися, тайӧ, Аладдиныс — лёк тун, но тэ меным эн эскы.
— Вайӧд татчӧ Аладдинӧс, — горӧдіс султан, — и ме керала сылысь юрсӧ!
Сэки Аладдин буретш локтӧ вӧлі кыйсянінысь. Слугаясыс султанлӧн петісны уличаӧ корсьны сійӧс, аддзисны да котӧртісны сылы паныд.
— Эн лӧгась миян вылӧ, Аладдин, кӧзяин, шуис на пытшкысь ӧти слуга. — Султан тшӧктіс кӧртавны тэнсьыд киястӧ, дорны тэнӧ чептӧн да вайӧдны ас дінас. Миянлы лоӧ сьӧкыд тайӧ вӧчны, но миян абу ас воля, да огӧ вермӧ кыв вуджны султанлысь.
— Мыйысь султаныс скӧрмис ме вылӧ? — юаліс Аладдин. — Ме эг вӧч и ог кӧсйы вӧчны некутшӧм лёк.
Корисны дорччысьӧс, и сійӧ дорис Аладдинлысь кокъяссӧ чептӧн. Доригас Аладдин гӧгӧр чукӧрмис уна йӧз. Карса олысьяс радейтлісны Аладдинӧс сы бурлун да лышкыдлун кузя, да, кор найӧ кывлісны, мый султан кӧсйӧ керыштны сылысь юрсӧ, найӧ ставныс котӧртісны двореч дорӧ. А султан тшӧктіс вайӧдны Аладдинӧс ас дінас да шуис сылы:
— Прав вӧлӧма менам визирӧй, кор шуліс, мый тэ тун да ылӧдчысь. Кӧні тэнад дворечыд и кӧні менам нылӧй, Будурӧй?
— Ог тӧд, о, ставсӧ кутысь султан, — вочавидзис Аладдин. — Ме нинӧмӧн абу мыжа тэ водзын.
— Кералӧй талысь юрсӧ! — горӧдіс султан, и Аладдинӧс бӧр петкӧдісны ывлаӧ, а сы бӧрся петіс палач.
Кор карса йӧз аддзисны палачӧс, найӧ босьтісны кытшӧ Аладдинӧс да ыстісны висьтавны султанлы:
— Он кӧ тэ, о, султан, помилуйт Аладдинӧс, ми путкыльтам тэ вылӧ тэнсьыд дворечтӧ да виам ставныдтӧ, коді сэні эм. Лэдз Аладдинӧс да вӧч сылы милӧсьт, либӧ тэныд лёк лоӧ.
— Мый меным вӧчны, о, визир? — юаліс султан, и визир шуис сылы:
— Вӧч сідзи, кыдзи найӧ шуӧны. Найӧ рдейтӧны Аладдинӧс ёнджыка тэа-меа дорысь, и, виан кӧ тэ сійӧс, миянлы бур оз ло.
— Тэ прав, о, визир, шуис султан да тшӧктіс лэдзны чеп йылысь Аладдинӧс, но висьтавны тшӧктіс сылы султан нимсянь татшӧм кывъяс:
«Ме пӧщадиті тэнӧ сы вӧсна, мый йӧзыс тэнӧ радейтӧны, но он кӧ тэ корсь менсьым нылӧс, ме век жӧ керала тэнсьыд юртӧ. Сета тэныд срок та вылӧ нелямын лун».
— Кывза да лоӧ вӧчӧма! — шуис Аладдин и муніс карсьыс.
Сійӧ эз тӧд, кытчӧ сылы веськӧдчыны да кытысь корсьны Будур саревнаӧс, и сылы сэтшӧм шог лои, сійӧ лӧсьӧдчис ваӧ пырны. Воис паськыд ю дорӧ да пуксис вадорас зэв жугыля.
Сійӧ сюйис ваас веськыд кисӧ да друг казяліс, кыдзи мыйкӧ сылӧн лэччӧ чаль чуньсьыс. Аладдин тэрыба кыскис кисӧ васьыс да аддзис чальсьыс чунькытшсӧ, кодӧс козьналіс сылы магрибса да код йылысь сійӧ дзикӧдз вунӧдліс.
Аладдин ниртыштіс чунькытшсӧ, и пыр жӧ сувтіс сы водзӧ Дахнаш джинн, Кашкашлӧн пи, да шуис:
— О, чунькытш кутысьӧй, ме тэ водзын! Тшӧкты!
— Меным колӧ, медым тэ вуджӧдін менсьым дворечӧс важ местаас! — шуис Аладдин.
Но джинн яндысигтыр лэдзис юрсӧ да шуис:
— О, кӧзяинӧй, меным сьӧкыд тэныд висьтавны, но ме ог вермы тайӧс вӧчны. Двореч стрӧитіс лампалӧн раб, и толькӧ сійӧ ачыс вермас вуджӧдны дворечсӧ.
— Сідзкӧ, — шуис Аладдин, — ну менӧ сэтчӧ, кӧні сулалӧ ӧні менам дворечӧй!
— Кунь синтӧ да восьты синтӧ, — шуис джинн, и, кор Аладдин куньліс синсӧ да бӧр восьтіс, сійӧ аддзис асьсӧ садйын, аслас двореч водзын.
Сійӧ котӧртіс поскӧдыс вылӧ да аддзис ассьыс гӧтырсӧ, Будурӧс; Будур саревна вӧлі сыркъялӧмӧн бӧрдӧ. Аддзис Аладдинӧс да сійӧ горӧдіс, нӧшта ёнджыка бӧрддзис, — ӧні радысла нин. Сайкалыштіс неуна да сійӧ висьталіс Аладдинлы ставсӧ, мый сыкӧд вӧлі, а сэсся шуис:
— Тайӧ ёрӧм магрибсаыс волывлӧ ме ордӧ; корӧмӧн корӧ менӧ мунны сы сайӧ да тшӧктӧ вунӧдны тэнӧ. Сійӧ шуӧ, султан пӧ, менам батьӧй, кераліс тэнсьыд юртӧ, да тэ пӧ вӧлін гӧль мортлӧн пи, и тэ понда пӧ оз сулав шогсьыны.
— А кӧні сійӧ видзӧ шемӧс лампасӧ? — юаліс Аладдин. И Будур вочавидзис:
— Сійӧ некор сыкӧд оз янсӧдчыв, пыр видзӧ ас ордас.
— Кывзы, о, Будур, — шуис Аладдин. — Кор тайӧ ёрӧмыс бара локтас тэ дінӧ, ло сыкӧд мелі да варов, кӧсйысь сылы мунны сы сайӧ. Кор сійӧс рытъя сёйны аскӧдыд, а кор сійӧ пондас юны да сёйны, кисьт сылы винаас вот этайӧ узьтӧдан порошкисӧ. А кор магрибса унмовсяс, ме пыра жырад да виа сійӧс.
— Меным оз ло кокни сёрнитны сыкӧд меліа, — шуис Будур, — но ме кута зільны. Сылы регыд колӧ воны. Лок, ме дзеба тэнӧ пемыд жырйӧ, а кор сійӧ унмовсяс, ме кучка ки-ки воча, и тэ пыран сэки.
Муртса Аладдин вевъяліс дзебсьыны, жырйӧ пырис магрибса. Тайӧ пӧрйӧ Будур паныдаліс сійӧс зэв долыдпырысь да меліа.
— О, кӧзяинӧй, — шуис сійӧ, — виччысьлы недыр, ме вӧчча мичаджыка, а сэсся ми тэкӧд ӧтлаын ужнайтам.
— Зэв окотапырысь, — шуис магрибса да петіс. А Будур пасьталіс медбур платьӧсӧ да лӧсьӧдіс сёянъяс да вина.
Кор магрибса бӧр воис, Будур шуис сылы:
— Тэ вӧлін прав, о, кӧзяинӧй, кор шулін, мый Аладдинӧс оз сулав радейтны да кутны тӧд вылын. Менам батьӧй кераліс сылысь юрсӧ, и ӧні абу менам некод, тэысь кындзи. Ме муна тэ сайӧ, но талун тэ вӧч ставсӧ, мый ме тэныд тшӧкта.
— Тшӧкты, о, месаньӧй! — шуис магрибса. И Будур пондіс сійӧс гӧститӧдны да юктавны винаӧн и, кор сійӧ неуна коддзыштіс, шуис сылы:
— Миян канмуын эм ӧти обычай: кор верӧспу да гӧтырпу сёйӧны да юӧны ӧтлаын, медбӧръя вомтыр винасӧ найӧ юӧны мӧда-мӧд кубоксьыс. Вай жӧ меным ассьыд кубоктӧ, ме юышта сэтысь вомтыр, а тэ юан менам кубокысь.
И Будур сетіс магрибсалы кубок вина, кытчӧ сійӧ водзвылысь кисьтіс узьтӧдан порошки. Магрибса юис винасӧ да пыр жӧ уси, быттьӧ сійӧс чардбиӧн лыйис, да мӧдіс шкоргыны, а Будур кучкис ки-ки воча. Аладдин толькӧ тайӧ и виччысис. Сійӧ котӧрӧн пырис жырас да ӧддзӧдчӧмӧн сӧтыштіс мечӧн юрсӧ магрибсалысь. А сэсся сійӧ кыскис сы питшӧгысь лампасӧ да ниртыштіс, и пыр жӧ воис Маймун, лампалӧн раб.
— Ну дворечсӧ важ местаас! — тшӧктіс сылы Аладдин.
Здук мысти двореч сулаліс нин султан дворечкӧд паныдӧн; султан, — сійӧ сэки пукалӧ вӧлі ӧшинь дорас да бӧрдӧ ныв вӧснаыс, — тӧкӧтьӧ эз усь чуймӧмысла садьтӧгыс. Сійӧ пырысьтӧм-пыр жӧ котӧртіс дворечӧ, кӧні вӧлі сылӧн нылыс, Будурыс. Аладдин гӧтырыскӧд паныдалісны султанӧс радлӧмнысла бӧрдӧмӧн.
И султан корис прӧща Аладдинлысь, юрсӧ сылысь керавны кӧсйысьлӧмысь. Тайӧ лунсяньыс помасис Аладдинлӧн став шогыс, и сійӧ дыр да зэв бура оліс аслас дворечын гӧтырыскӧд да мамыскӧд, кытчӧдз эз во на ордӧ кулӧм.
