РАДИО-ТЕЛЕФОН ЙЫЛЫСЬ ДА КУТШӦМ СЫЫСЬ ПӦЛЬЗА

Коми йӧз кывлісны нин, дерт, радио-телефон йылысь. Сійӧн позьӧ кывны быдсяма шыасьӧм зэв ылысь сутугатӧг сынӧд вывті. Радио-телефон вӧчнысӧ босьтчӧмаӧсь неважӧн на — во кызь сайын кымын. Рочмуын — дзик на тайӧ воясӧ. Радио-телефоныд зэв колантор вӧлӧма. Ӧні сійӧ Рочмуын нин пӧшти быд карын дай гырысьджык сиктъясын, мукӧд государствоясын эм пӧшти быд семьяын.

Радио-телефон лӧсьӧдалӧма и миян Коми муын ӧткымынлаын. Эм Визинын, Косланын, Емдінын, Кулӧмдінын, Изьваын дай Сыктывдінкарын. Быдӧн найӧ кывзӧны сёрнияс зэв ылысь — Мӧскуаысь, мукӧдлаысь. Сыктывдінкарын вӧчӧма ещӧ сідзикӧн, мый ӧтпырйӧн позьӧ кывзыны уна мортлы. Регыд лоӧ лӧсьӧдӧма гора сёрниа радио-телефон (шы ёнмӧдан труба). Сэки позьны кутас кывзыны уна сё мортлы.

Кывзан (приёмник) радио-телефон вылӧ доныс абу ыджыд.

Сійӧ позьӧ лӧсьӧдны быд сиктын. Чукӧртны ӧтувйӧн сьӧм сы вылӧ абу дыр. Миян паськыд Коми муын радио-телефоныд зэв колантор. Газетъяс да выль юӧръяс коми сиктӧ воӧны зэв сёрӧн. Миян крестьяна сӧмын дыр мысти кывлас, дай кывлас ли оз ещӧ, мый керсьӧ став му пасьтаас. Радио-телефоныд кӧ вӧлі быдлаын, быд морт эськӧ регыдӧн вермис тӧдны му пасьта олӧм йылысь дай Сӧвет власьт йылысь. Сэки пемдӧдысь йӧз эз эськӧ вермыны пӧрйӧдлыны коми пемыд мортӧс быдсяма мойдъясӧн да лёк сёрниӧн став уджалысь йӧз олӧм йылысь. Сутугатӧм кывзантор сетӧ уджалысь йӧзлы зэв ыджыд пӧльза аслас бур юӧртӧмӧн да югдӧдӧмӧн. Коми йӧзлы колӧ быд сиктын лӧсьӧдны асланыс радио-телефон да сы пыр тӧдмавны став му пасьта олӧм йылысь.

Радио-телефон разӧдӧм вӧснаыс да сылысь уджсӧ тӧдмалӧм вӧсна лӧсьӧдӧма обществояс. Обществоас пыригӧн колӧ мынтыны 50 ур да ещӧ во гӧгӧрын шленскӧй взнос 1 шайт. Татшӧм радио радейтысьяс обществояс колӧ лӧсьӧдны быд сиктын, быд грездын. Сэтчӧ колӧ пырны быд мортлы. Сійӧ общество пыр колӧ тӧдмавны радиосӧ да лӧсьӧдны сійӧс быдлаын. Отйын (Емдін карулын) крестьяна асьныс сэтшӧм обществосӧ лӧсьӧдӧмаӧсь нин. Найӧ кӧсйӧны лӧсьӧдны аслыныс и кывзан радио-телефон. Мукӧд сиктъяс, босьтчӧй тшӧтш!

А. П.