МЫЙ ШУИСНЫ ВЕЛӦДЫСЬЯС
(Сыктывдінкаргӧгӧрса велӧдысьяслӧн конференция вылын примитӧм резолюцияяс)
ОБОНО доклад йылысь.
Коми Обласьтувса йӧзӧс югдӧдан отдел (ОБОНО) висьталӧмысь Сыктывдінкаргӧгӧрса велӧдысьяс конференция вылын аддзисны:
1) Таво Обласьтувса йӧзӧс югдӧдан Отделлӧн неуна сьӧмыс содтыштӧма, сы кузя и уджыс тӧдчымӧн водзӧ мунӧма челядьӧс и гырысьӧс велӧданінъясын да профессиональнӧй школаясын (профобр). Тӧдчӧ со мыйясын: а) Тавоӧдз школаясын ОБОНО вӧлі вермӧ велӧдны сӧмын 40% (нелямын морт сё пытшкысь) став челядьсьыс, таво 55%-ӧдз соді, б) гырысь йӧзӧс югдӧданінъяс — лыддьысян керкаяс, гырысьӧс велӧдан школаяс — куим мында содӧмаӧсь колян во серти, г) мынтысьӧм велӧдысьяслы содӧма 33 шайтӧдз тӧлысь, д) школаясын тӧдчымӧн унджык гижан, лыддян, велӧдан кӧлуйяс, е) школаын велӧдысьяс водзӧ велӧдчисны Сыктывдінкарса да Изьваса курсъяс вылын, содтісны ассьыныс тӧдӧмсӧ, ж) кӧнсюрӧ восьталӧма выль ногӧн велӧдан школаяс (опытно-показательнӧй школа), з) посни школаяслы нёльнан во кежлӧ лӧсьӧдӧма выль программаяс Государственнӧй учёнӧй Сӧвет вӧчӧм серти; таво торйӧдӧма 25 школа велӧдны выль программа серти, видлігмоз, медводдза кык отделенньӧас.
2) Методическӧй бюро омӧля индаліс-туйдӧдаліс ОБОНО-лысь колан уджъяссӧ, медся надзӧн мунӧ комиӧ пӧртан удж да выль программаяс тӧдмалӧм; сы вӧсна велӧдысьяс оз кужны чорыда ассьыныс уджнысӧ нуӧдны.
3) Профессиональнӧй школаясын велӧдысьяслӧн водзӧ велӧдчӧм (
4) Унаӧн на омӧля пыдди пуктӧны коми кыв; сы вӧсна вывті ньӧжйӧн петӧ миян коми литература.
5) Ёна на бокын коми йӧзысь сулалӧны школаяс, медся бокын Педтехникумъяс, Сельскокӧзяйственнӧй техникум, эськӧ найӧ и эмӧсь коми йӧзсӧ югдӧдысьясыс.
Конференция шуис:
1) Мед тэрмасяс ОБОНО став литературасӧ мӧдӧдны местаяс вылӧ, разӧдны пырысь-пыр коркаалӧм бӧрас.
2) Мед методическӧй бюроӧ пукталасны торъя кужысь-тӧдысь йӧзӧс бура да ӧдйӧ удж нуӧдны водзӧ вылӧ.
3) Босьтчыны чорыда збыльысь лӧсьӧдны коми литература. Профобрса велӧдысьяслы тӧдӧмнысӧ-велӧдчӧмнысӧ колӧ ӧтарӧ содтавны, выльдавны курсъясӧн, съездъясӧн, водзӧ ыстылӧмӧн велӧдчыны; колӧ сьӧм корсьны экскурсияяс вылӧ гырысь школаясын велӧдчысьяслы.
4) Крестьянакӧд топыдджыка ӧтувтчыны лыддьысян керка пыр, найӧс тӧдмӧдны куим тӧлысся да вогӧгӧрся школа уджъясӧн, висьталӧмӧн, выставкаясӧн.
5) Гырысьӧс велӧдӧм уджӧ босьтчыны ёна, восьтавны школаяс, чуксавны, чукӧртны велӧдчысьясӧс.
6) Ӧтувтчыны уджнаным коммунист партиякӧд да РЛКСМ-кӧд: ӧтвылысь югдӧдны олӧм, кыпӧдны овмӧс коми деревнялысь. Мед быдлаын вӧлі тӧдчӧ, мӧрччӧ велӧдысьяслӧн уджыс.
Торъя ёна отсавны РЛКСМ-лы посни челядьӧс ӧтувтны.
Велӧдысьяс да дас коймӧд съезд коммунист партиялӧн.
Та йылысь висьталіс М. И. Попов ёрт. Велӧдысьяс аддзисны:
1. Овмӧс миян йӧзлӧн зэв надзӧн содӧ — важ ногӧн уджалӧм вӧсна, йӧз пемыдлун вӧсна. Кыпӧдны, озырмӧдны овмӧс сӧмын вермам став йӧзсӧ югдӧдӧмӧн, велӧдӧмӧн. Миян коми войтыр торъя нин кольӧмаӧсь бӧрӧ быд йӧзысь.
2. Коми войтырлысь олӧм югдӧдны, овмӧс кыпӧдны отсавны вермас школаын велӧдысь. Тайӧ уджыс вывті сьӧкыд, ыджыд уна тӧдӧм-кужӧм колӧ велӧдысьлы.
3. РКП-лӧн 13-ӧд съезд урчитіс велӧдысьяслысь партияӧ матысмӧм, ӧтувтчӧм, сідзи жӧ и миян коми велӧдысьяслӧн тӧдчӧ вежсьӧм: водзмӧстчысьяс пырӧны партияӧ.
4. РКП-лӧн 13-ӧд съезд муніс паныд велӧдысьяслы; шуис быд ног кокньӧдны, бурмӧдны олӧмсӧ налысь, примитавны партияӧ.
КОНФЕРЕНЦИЯ ШУИС:
1. Ӧтувтчыны став уджӧн велӧдысьяслы Р.К.П.-кӧд йӧзӧс югдӧдан Союз (
2. РК Партиялы быд удж вылын отсасьны, медъёна деревня кыпӧдан удж вылын. Быд велӧдысьлы колӧ лоны партиялы медбур отсасьысьӧн крестьяналысь овмӧс кыпӧдігӧн да олӧм югдӧдігӧн.
3. Ӧні медколан удж деревняса йӧз костын; торъя ёна уджавны нывбаба костын, найӧ миян медомӧля велӧдчӧмаӧсь, пемыдӧсь; найӧс велӧдны быдлаын уджавны мужикъяскӧд тшӧтш ӧтмоза.
4. Нуӧдны бура ӧтувтчӧмӧн, ӧтырышъя югдӧдан удж йӧз костын, лӧсьӧдавны бур лыддьысян керкаяс, библиотекаяс, гырысьӧс велӧдан школаяс, мед йӧз вӧлі локтӧны да тшӧтш корсьӧны туй овмӧс кыпӧдны государстволысь дай ассьыныс тшӧтш.
РЛКСМ да велӧдысьяс.
Тайӧ докладсӧ кывзӧм бӧрын конференция шуис:
1. Велӧдысьяс удж радиыс — медым сійӧ бурджыка мунас — матысмасны комсомолечьяскӧд, ӧти семья моз кутасны овны. Воддза моз мӧда-мӧдсӧ ӧтдортӧм да кедзовтӧм мед эз вӧв. Ӧти мӧдыслысь колӧ велӧдчыны уджавны. Велӧдысьяс велалӧмаӧсь нин велӧдны — налысь велӧдан ногсӧ комсомолечьяслы босьтны; комсомолечьяс тайӧ сизим вонас велалісны йӧз пӧвстын уджавны, велӧдысьяс дорысь ёнджыка тӧдӧны олӧм нуӧдан лад — велӧдысьяслы сійӧс колӧ налысь босьтны. Медым бурджыка тӧдмасьны мӧда-мӧд уджнас да уджалан ногнас — ӧтув собранньӧяс вӧчавны. Сэні жӧ юксьыны мӧда-мӧдкӧд кужӧмӧн, тӧдӧмӧн.
2. Комсомолечьяс восьталӧны пионерскӧй отрядъяс. Велӧдысьяслы колӧ тшӧтш отсасьны сэні: комиссияясын — кыдзи велӧдны, быдтыны челядьӧс — клубъясын, кружокъясын да мукӧд ногӧн. Ӧнісянь медым ӧти велӧдысь оз торк комсомолечьяслы восьтавны пионерскӧй отрядъяс.
3. Велӧдысьяслы, комсомолечьяскӧд тшӧтш, ветлыны крестьяна собранньӧяс вылӧ, висьтавлыны, вежӧравны налы законъяс, выль сикас оланногъяс, мыйла сійӧ вӧчсьӧ, мый сэсь бурыс. Асланыс велӧдысьяслы важ оланногсӧ колӧ шыбитны, выльӧ кутчысьны.
4. Велӧдысьяслы колӧ пырны ӧтувтчӧмъясӧ, тӧвариществоясӧ: кыскыны сэтчӧ аскӧдыс гӧльджык крестьянаӧс. Медся нин кооперативӧ колӧ ӧтувтчыны.
5. Тшӧкыдджыка видлавны лыддьысян керкаяс, вӧчны сэні докладъяс, книгаяс-газетъяс гораа лыддьыны, лекцияяс висьтавны, спектакъяс сувтӧдавны.
Бурджыка тӧдмасьны аслыд и тӧдмӧдны йӧзӧс олӧм-вылӧмӧн, олӧм веськӧдлӧмӧн. Восьтавны «Пемыдлун бырӧдан обществояс», унджык йӧзӧс сэтчӧ чукӧртны.
