НЫВБАБА, АС САЯД ВЕЛӦДЧӦМЫД!
Надзӧникӧн и коми нывбаба садьмӧ, син восьтӧ, асьсӧ мортӧ пуктыны пондӧ. Скод вылӧ, быдсяма собранньӧ вылӧ ачыс нин мунӧ, газет лыддьӧ, сёрнитны, шыасьны заводитӧ. Кад нин, кад, бур аньӧй! Дыр нин бокын сулалін.
Тэнад олӧмыд чужӧмсяньыд кувтӧдзыд вӧлі вывті гажтӧм, сьӧкыд, гӧль. Ӧні тэ аслад синнад аддзан и гӧгӧрвоан — татшӧм олӧмыд вӧлӧма велӧдчытӧмла.
Воддза, озыръяслӧн власьтыд гӧль нывбабатӧ велӧдчӧмсьыд пыкис, сійӧ нывбаба пырыс сэки мукӧдсӧ тшӧтш велӧдчӧмсьыс кутіс. Тӧдӧмысь, велӧдчытӧм мамыд оз зэв тӧждысь челядь велӧдчӧм пондаыд. Со ӧд кутшӧм мудера вӧчлісны. Мыйӧн тай власьтыд сюри уджалысь йӧзлы, олӧмыд вежсьыны пондіс. Мыйӧн олӧмыд этша пуксьыны кутіс, медвойдӧр уджалысь йӧзыд босьтчисны велӧдчыны. Сӧвет власьт кӧсйӧ быд ног кокньӧдны олӧм, кыпӧдны овмӧс гӧльлысь. Медуна миян велӧдчытӧм нывбаба. Крестьянинлӧн, нывбабалӧн олӧм гӧль, сьӧкыд. Сьӧкыд олӧм кокньӧдны, гӧль овмӧс кыпӧдны позьӧ сӧмын велӧдчӧмӧн. Сы вӧсна Роч му пасьтала, миян Коми Обласьтӧ тшӧтш, восьталӧма школаяс гырысьясӧс велӧдны. Коми велӧдчытӧм нывбабаяслы колӧ ӧтитӧг пырны сэтчӧ, быд лун ветлыны. Сэні тіян дзикӧдз синъясныд воссялас. Газетыд, нигаыд тіянкӧд сёрнитны кутас, велӧдны олӧмнытӧ кокньӧдны, овмӧснытӧ кыпӧдны. Ӧні со Сӧвет власьтыд велӧдчӧм ногтӧ быд ног кокньӧдіс: оз ков весиг роч кыв тӧдӧм, комиӧн позьӧ быдторйӧ велӧдчыны, сюсьмӧдчыны. Газетъяс, книгаяс гижӧны быдпӧлӧс кывъя йӧз ас кывйӧн, мед ӧдйӧнджык быдӧн велаласны.
Коми нывбаба, кӧсъян кӧ тэ ассьыд олӧмтӧ кокньӧдны, овмӧстӧ — керка-карта гӧгӧртӧ — кыпӧдны, асьтӧ мортӧ пуктыны быдӧн водзын — грамотаӧ велӧдчы, мун школаӧ. Синмав асьтӧ, мед ачыд быд закон, быд декрет верман лыддьыны, кутан тӧдны, кыдзи-мый лоӧма муыс, ваыс, шондіыс, тӧлысьыс, мортыс; тӧдлан абутӧм енмӧн попъяслысь ылӧдчӧм. Кутан кужны асьтӧ, челядьтӧ быдсяма висьӧмысь видзны, он кут эскыны нинӧм абуӧс — шеваӧс, вомидзӧс.
Нывбаба, ӧтнас мужик оз вермы бур овмӧс лӧсьӧдны, сылӧн нывбабатӧг овмӧс киссьӧ, пӧлӧстчӧ. Сідзи жӧ ӧд и быд общество удж нуӧданінъясыд пӧлӧс нывбабатӧгыд. Ӧнӧдз общество уджысь нывбаба дзебсясьӧ, бӧрыньтчӧ аслас велӧдчытӧмлунла. Эськӧ нывбаба кӧ велӧдчӧма вӧлі, дерт, быд уджӧ босьтчис тшӧтш. Олӧмыд сэки регыдджык кыптіс, вежсис бурлань. Ми чайтам, ӧні коми нывбаба гӧгӧрвоас нин велӧдчӧмлысь донсӧ, ӧтитӧг быд сиктысь, грездысь, ачыс, тшӧктытӧг, мунас школаӧ велӧдчыны. Роч нывбабаяс миян кодьӧсь жӧ вӧліны, да ӧні найӧ миянӧс кольны кутісны велӧдчӧмнад. Ми босьтам да найӧс суӧдам. Огӧ вунӧдӧ асланым дона ыджыд велӧдысьлысь Ленин ёртлысь кывъяс: колӧ пӧ велӧдны государствоӧн веськӧдлыны быд слугаӧс. Ленин ёрт нывбабаӧс морт нималіс. Мездіс нэмӧвӧйся рабствоысь нывбабаӧс. Сійӧ жӧ тшӧктіс велӧдчыны быдӧнлы. Сэки пӧ вӧлись бур олӧм лоӧ нывбабалӧн. Нывбабалы некор оз позь вунӧдны ассьыс мездысьсӧ — Ленин ёртӧс, сылысь шуӧмсӧ, велӧдӧмсӧ.
К. А.
