МЫЙЛА ЛЕНИН ТШӦКТІС СТАВНЫМЛЫ ВЕЛӦДЧЫНЫ
Миян ставнымлӧн олӧм сэтшӧм: ӧти пӧлӧс кулӧ, мӧд пӧлӧс ловзьӧ. Быдсяма морт аслас олігӧн, аслас нэмӧн зэв ёна пессьӧ, мыйкӧ пыр корсьӧ, выльысь выльӧ вӧчӧ. Уна пӧлӧс мортлӧн туй: эм зэв лёк, чукля, эм и бур. Быдӧн шуас: «Колӧ пӧ пыр мунны бур туйӧд, веськыд туйӧд, сэні пӧ этшаджык лоӧ пессьыны». Дерт эськӧ сідз да, мыйкӧ тай ми уна на ветлам омӧль туйӧдыс. Мыйла нӧ сідзи? Со мыйла: зэв на миян этша сюсьлунным, ёна на ми дженьыд вежӧраӧсь. Уна на миянлы колӧ велӧдчыны, бур йӧзлысь кывзыны бур сёрнияс. Ӧні регыд верман велавны бура овны бур сёрнияс кузя, сӧмын колӧ кужны лыддьысьны. Он на кӧ куж лыддьысьны, мун школаӧ, сэні тэнӧ велӧдасны лыддьысьны и гижны. Ленин шуліс: «Мунӧ, уджалысь йӧз, школаясӧ да велӧдчӧй, ассьыныд синъястӧ восьталӧй».
Омӧль миян олӧм, эмбур оз тырмы; пессям-пессям, нянь сёйны абу. Крестьяна шуӧны: «Кор со бара миянлы лӧсьыд кокньыд олӧмыс воссяс-а, коді сійӧс миянлы индас-а?» Дерт, крестьяна ёна пессьӧны, ёна уджалӧны, этша аддзылӧны кокньыд олӧм. Мыйла нӧ сідзи? — Кодікӧ торкӧ ӧмӧй налы бур олӧмсӧ вӧчны?
Дерт, торкӧ. Коді нӧ? — Пемыдлуныд, велӧдчытӧмыд. Кӧсъян кӧ кокньыда овны, колӧ корсьны выль туй да бур тӧлк. Тайӧ вермас регыд сюрны, ёна ылысь оз ков корсьны, сӧмын колӧ велӧдчыны лыддьысьны да гижны. Ленин шуліс: «Велӧдчытӧм йӧзӧн лӧсьыд олӧм, кокньыд олӧм вӧчны он вермы». Колӧ велӧдчыны, колӧ кывзысьны ёна вежӧра мортлысь, сӧмын сэки лоӧ кокньыдджык олӧмыд.
Важӧн, кодыр вӧліны саръяс, уджалысь йӧз вӧсна омӧля тӧждысьлісны, эз шогсьыны. Школаясын велӧдӧм пыдди сэки восьтавлісны кабакъяс; тӧдӧм сетӧм пыдди быдлаын вӧлі пӧръялӧм, ылӧдлӧм. Эз ӧд прӧста шулы ӧтик сарича: «Сьӧд мужик челядьлы нинӧмла велӧдчыны, кужасны и сідз гӧрны». Шуӧны вӧлі тадзи жӧ и ӧткымын крестьяна: «Мыйла пӧ миянлы велӧдчыныс, шленӧдз ӧд он жӧ во, оз жӧ бӧрйыны».
Ӧні, кодыр сарӧс шыбитісны, уджалысь йӧз понда ёна тӧждысьӧны. Ӧні ёна тӧждысьӧны крестьяналы тӧдӧм сетӧм понда, мед эськӧ быдӧн лоины тӧлкаӧсь, сюсьӧсь. Тӧдӧм ӧні миянлы ёна колӧ — ми ӧні асьным пондім вӧчны олӧм, асьнымӧс кутісны бӧрйыны сӧветъясӧ. Эз ӧд прӧста шулы Ленин: «Колӧ пӧ ставнымлы велӧдчыны. Ӧні быдӧнӧс вермасны кытчӧкӧ бӧрйыны. Унатор колӧ тӧдны».
Колӧ, муса вокъяс, кывзыны ёна тӧлка мортлысь, кутшӧм вӧлі Ленин, да мунны ставнымлы школаясӧ. Ӧні воссялӧны гырысь йӧзлы школаяс, кӧні вермасны уджалысь йӧз велӧдчыны, чукӧртны тӧдӧм.
