ЛЫАТЫЫН

Неважӧн на эськӧ сэні пондіс уджавны с.-х. тӧварищество, а йӧзыд казялӧмаӧсь нин — плугнад пӧ тай гӧрныд лӧсьыдджык. Дзоля Степ Вань нэмсӧ гӧрӧма гӧрйӧн, таво плугнад гӧрӧма да и шуӧ пӧ: «а коркӧ пӧ лёк ас пу гӧрйӧн гӧрсьывлӧма».

Тӧвариществолӧн удж тані мунӧма дивӧ моз ӧдйӧ. Тулыснас вӧлі 18 шлен, ӧні нелямын саяс нин. Гӧгӧрвоӧмаӧсь йӧзыд — ӧтувтчӧмнад пӧ кокньыдджык. Мыйӧн ваялісны плугъястӧ, дядьӧясыд видлӧм бӧрад казялӧмаӧсь, кутшӧма уджтӧ кокньӧдӧ, а ӧткӧннад ньӧбныд сьӧмыд оз судзсьы, вот и пырӧны тӧвариществоад.

Ӧні сэсся кӧсйӧны бара ньӧбавны вартан машина да мукӧдтор.

Сэсся кӧсйӧны (кӧсйӧм саяс кӧ оз коль) кожовня восьтыны. Тӧварищество кутчысьӧ матігӧгӧрса ЕПО-яслы кӧлач пӧжавны (ӧти шлен эм мастер). Тайӧ уджыс кутас мунны ӧні.

Ӧтитор тані омӧль — му уджалӧм дзик на важнога, а выль вылас индысьыс (агрономыс) абу, да и муясыс зэв ичӧтик торъяӧсь, разі-пели ставыс. Тӧвариществолы видз-му юкигӧн нач колӧ ӧтлаысь босьтны видзьяс и муяс. Оз ков тайӧс вунӧдны.

Зэв буртор став крестьяналы вайӧ газет «Югыд туй», судзӧдӧма т-ство. Газетсӧ лыддьӧны артельӧн «аптека клубын». Коми газетсӧ медся мичаа-бура лыддьӧ ӧти том морт «Паш Вань Анпим», сійӧс и корлывлӧны лыддьыныс пыр. Медся ёна дивӧ кажитчӧ, кор гижӧма ас вӧлӧсьт йылысь комиӧн, — лыддьӧдласны пӧв куимӧдз, а мукӧддырйиыс Анпим пыралас на и керкаясӧ лыддьыны крестьяналы. Позьӧ шуны — газеттӧ ёна радейтӧны.

Быд бур водзмӧстчӧмыс петӧны «Аптека клубысь». Тайӧ нимнас ме шуа Лыатыса пельшӧрлысь Мозолевскӧйлысь патерасӧ. Пельшӧрлӧн патера нач клуб кодь и эм. Асьныс эськӧ, гозъя, пӧрысьӧсь нин (ар 50−53), да выль олӧмсӧ ёна радейтӧны, буракӧ, тӧдлӧмаӧсь важ курыд олӧмсӧ, кор найӧс гортсьыс (Польшаысь) ыстылӧмаӧсь татчӧдз. Ӧні со найӧ, кыдз-мый вермӧны, оз дӧзмыны ни, оз скӧрмыны, томӧс и пӧрысьӧс индӧны выль туй вылӧ. Та вӧсна сы ордӧ быд лун и чукӧртчывлӧны лыатыса, клубӧ моз, сёрнитыштны да газет кывзыштны. Кывзысь кӧ эм, пельшӧр висьталас кӧть вой шӧрӧдз, оз дышӧдчы.

Татшӧм сёрниясыс пузьӧдӧма нин том йӧзлысь сьӧлӧмсӧ, да оз кужны кутчысьны кытчӧ колӧ первойсӧ, а на пытшкысь юраджыкыс абу некод. Эмӧсь мужик-мӧд эськӧ тшӧтш ӧдйӧдӧны, кодкӧ В. П. Козлов да, М. И. Костромин да, сӧмын найӧ арлыдаӧсь нин да том йӧз организацияад пырныд оз вермыны.... Воссяс коркӧ и Лыатысалы туй, кор воасны сэтчӧ бурджык уджалысьяс, ӧнія велӧдчысьяс.

Петрӧ Степ Дзоля Вань пи.