КОЛИ СӦМЫН 50 ЛУН
Тэрмась ньӧбны Воана удждысьӧм билеттӧ.
Сентябр 1-й лунӧ 1924ʼ воӧ лоӧ медводдза пудъясьӧм Воана удждысьӧмлы крестьянскӧй заём. Пудъявны кутасны 250.000 шайт сьӧм.
10 пуд вылӧ шуӧма сетны 1000 шайтӧн.
150 „ „ 100 „
750 „ „ 50 „
2500 „ „ 25 „
6250 „ „ 10 „
да 12500 „ „ 5 „
Войдӧрсӧ пудъясян лунсӧ кӧсйылісны лӧсьӧдны ноябр тӧлысьын. Сэсся думыштлісны да вежисны: крестьянаыдлы пӧ медъёна колӧны найӧ сентябрын, октябрын — вот мынтан кадӧ. Видзӧм вылӧ ньӧбавны билетъяс уна крестьяна оз на вермыны, сьӧмыс оз судзсьы. Воттӧ мынтыны лӧсьӧдчигӧн ньӧбны унджыкыс вермас. Сэсся ньӧбас, да шуд усьӧ да вермас воны. Воттӧ мынтас и сьӧмыс лоӧ. Воныс вотсӧ мынтытӧдз вевъялас, удайтчас да.
Мӧдарӧ кӧ шуны, воча гарыштысьяс, гашкӧ, лоӧны, вот мынтӧмысь нюжӧдчыны ноябрӧдз. Позьныс эськӧ, дерт, позяс, да зэв абу лӧсьыд сійӧ. Миян рабоче-крестьянскӧй государствоным уна вося войнанад вывті ёна гӧльмис, куйлан сьӧм абу. Олӧ, позьӧ шуны, лунысь лунӧ. Воттӧ кадын мынтӧмысь ыджыд бур государстволы, нюжӧдчӧмысь — ыджыд омӧль.
Кадын вот мынтӧмысь республиканым миян ӧтарӧ ёнмӧ: овмӧс бурмӧ, ыдждӧ-паськалӧ.
Сы вӧсна, ставсӧ гӧгӧр лючки арталӧм мысти, медводдза пудъясян лун лӧсьӧдісны сентябр первойя лунӧ.
Сӧветскӧй власьт быттьӧ шуӧ:
— Видлы ассьыд шудтӧ, гашкӧ, воан. Воана билетыс зэв уна... Воан кӧ — бур; воӧм сьӧмнас мынтан ассьыд воттӧ, билетсӧ видзан мӧд пудъясигкежлӧ — удайтчас да, бара воан, сідзи водзӧ: куимысь вермас воны ӧти билет вылас. Тайӧ пудъясигӧн кӧ тэнад билет вылӧ воан пудйыс оз усь, мый керан, воттӧ мынтыны сьӧмыд кӧ оз ло, воана билеттӧ лоӧ нуны. Лоӧ кӧ сьӧмыд, дерт, бурджык сьӧмӧн мынтыны. Он ӧд тӧд, гашкӧ, мӧдысь пудъясигӧн воас. Билетыд куйлігас сёйны оз кор, мед куйлӧ. Куйлӧдӧмсьыс омӧльыс тэныд оз жӧ ло, сӧмын бур ваяс: кӧть ичӧтика, да барыш ваяс. Дзик кӧ нин сьӧмыд оз ло воттӧ мынтыны, мый керан, сет билеттӧ. Тӧвнас нажӧвитыштан да бара билетъястӧ лӧсьӧдан.
Тадзнад со ми аддзам — Сӧвет власьт пыр ӧтарӧ тӧждысьӧ уджалысь йӧз да крестьяна вӧсна, пыр зільӧ отсавны, кокньӧдны налысь сьӧкыд олӧмсӧ. Сідзкӧ крестьянинлы колӧ тӧд вылас кутны сійӧс, отсасьны олӧм нуӧдысьяслы лӧсьӧдны бур олӧм.
Сентябр тӧлысьӧдзыс кадыс коли нин зэв этша, сӧмын 50 лун. Пуксьӧ страдна дыр. Уджалігад, нӧшта поводдяыс кӧ мича лоӧ, 50 лунтӧ он и тӧдлы кольыштас. Билетыд сэки дум вылад оз усьлы, сӧмын нин турун да нянь. Сы вӧсна, ӧні жӧ, удж вылӧ петтӧдз, колӧ тэрмасьны ньӧбны билетъястӧ.
Билет вылӧ деньга видзӧмысь энӧй полӧй, деньга оз вош. Энӧ вунӧдӧй: ӧти шайта билет сетӧны ӧні 88 урысь (вермас лоны, гашкӧ, регыд бара донсьӧдыштасны), воттӧ перйигӧн сійӧ жӧ билет босьтасны тэнсьыд тыр шайтысь, мӧдысь мынтысигас шайтӧн жӧ лыддясны, нӧшта барыш сетасны, быд шайт вылӧ 5 урӧн.
Коми аньяс, крестьянкаяс, тіджык босьтчылӧй тайӧ удж бердас. Мужикъяс ичӧтик нажӧткатӧ пыр видзӧны табак, бумага, истӧг да корсюрӧ самӧкур вылӧ. Ті зэлыдӧсьджык. Ті пырджык зіляд гортсаяслы либӧ горт гӧгӧр овмӧс лӧсьӧдны. Йӧвтортӧ, выйтортӧ, кольктортӧ, дӧратортӧ вузыштад — энӧ сьӧмнытӧ тшельясӧ да чуманъясӧ дзеблалӧй, ньӧбӧй воана билет. Он ӧд немтор тӧд, вермас коми аньыс воны. Долыдыс и кокньӧдыс сылы сэки мый ыджда лоӧ. Чуманъясын, изувъясын куйлӧмысь некутшӧм бур сьӧмыд оз вай.
Тэрмасялӧй жӧ ньӧбны билетъястӧ, срокыс матыстчыны пондіс: медводдза пудъясян лун 54 лун сайын. Ньӧб, видлы, гашкӧ, воан.
А—а.
