ВАЖӦН ВИНА, ӦНІ — САМӦКУР
Важӧн мырдӧн юктавлісны йӧзӧс.
Важ правительство зэв ёна поліс йӧз сюсьмӧмысь, судзсяна олӧмысь. Сы вӧсна быд вӧлӧсьтӧ, быд сиктӧ восьтавліс кабакъяс, медым йӧзыс ёнджыка юасны, вежӧрнысӧ (код мортыд, тӧдӧмысь, абу тыр вежӧра — йӧй кодь), дзоньвидзалуннысӧ вошталасны, эмбурнысӧ разӧдасны, овмӧснысӧ омӧльтасны, ӧтувтчавны оз вермыны. Оз ков сійӧ кадсӧ вунӧдны нывбабаяслы, налы сэки медсьӧкыд вӧлі овны. Юысь мужик дінын олігӧн эз тӧдлыны найӧ долыдлунсӧ, гажсӧ, эз аддзывны шойччӧг ни кокньӧд сьӧкыд уджысь, эз быравлы уналӧн дойяс верӧс нӧйтӧмысь. Семьяыд либӧ, нем мыжтӧм посни челядьыд мый мучитчылісны. Ок, ок, ок, сир курыд синваӧн ӧд вӧлі ойдӧма Коми муыд!
Тупкисны кабакъяс — долыд олӧм лои.
Тупкисны сарскӧй кабакъяс. Нимкодьыд! Долыдыд! Унаӧн, ме чайта, личыда лолыштісны сэки, медся нин нывбабаясыд. Олӧм вежсис. Повны код юраясысь оз ков. Лун и вой сьӧлӧм местаын. Ывлавывті войбыд позьӧ гуляйтны-ветлӧдлыны, некод зорйӧн ни майӧгӧн оз лый. Йӧзӧс дойдалӧм, виалӧм быри. Вӧвъяс мездмисны звер кодь лёк код юра йӧзысь. Том йӧз сиктъясын ветлӧдлӧны ӧтув: сьылӧны, ворсӧны, гажӧдчӧны. Некӧн некутшӧм кось ни зык, шыч ни рач.
Ойдны кутім ӧні самӧкурӧн.
Лӧсьыд, бур олӧм, ютӧм олӧм пуксьыліс. Сӧмын вывті жаль — нэм помыс сылӧн дженьыд вӧлӧма. Лёк йӧз выль сикас морт виан зелля лӧсьӧдӧмаӧсь, паськӧдісны сійӧс Коми му пасьта. Регыд ойдам, пӧдам сійӧн ставным. Кодлыкӧ ютӧм олӧмыд гажтӧм олӧмӧн кажитчӧма (дерт, гажтӧм — зык ни кось), бӧр важас кыскӧ. Гашкӧ, сійӧ нем думайттӧг, пемыдлуныс вӧсна вӧчӧ, гашкӧ, ыджыд вежӧра сюсь йӧз отсасьӧны тшӧтш. Ог тӧд, коді сэні мыжа, но деревняясын дзикӧдз матайтчӧмаӧсь самӧкурӧн. Гырысь, посни, мужчинаяс, уна нывбабаяс, весиг челядь юсьӧмаӧсь. Медбӧръя няньсӧ пӧртӧны самӧкурӧ, асьныс сэсся корӧмӧн вердчӧны. Школаясӧдз, велӧдчӧмӧдз мог абу. Школаяс кӧдзыдӧсь, пес вайны некор: колӧ самӧкур пуны да юны, либӧ вузавны карӧ лэччӧдны... Ок, олӧм, олӧм! Колӧ жӧ тайӧ зеллясӧ, олӧм путкыльтысьсӧ вужнас нетшыштны, бырӧдны дзикӧдз!
Нывбабаяс, отсалӧй бырӧдны пеж юансӧ!
Коми аньяс-нывбабаяс! Тіянлы медъёна инмӧ самӧкурыд, тіянлы уна шогсӧ да синвасӧ вайӧ сійӧ, ӧтвылысь босьтчылӧй вермасьны сыкӧд, мездӧй асьнытӧ уна мукаысь. Женотделъяс, тӧдмӧдалӧй, бура вежӧралӧй пемыд коми аньяслы ыджыд лёксӧ самӧкур помысь, отсалӧй налы сійӧс бырӧдны!
Оз кӧ ло юысь — бырӧ пуысь.
Ӧні эськӧ вермасьӧны нин самӧкур пуысьясыдкӧд: куталӧны найӧс, самӧкурсӧ кисьталӧны ортсӧ, вӧчан кӧлуйсӧ жугӧдалӧны, да бурыс этша. Ӧти пуысьӧс кутӧны, сы пыдди дас чужӧ. Ме ногӧн кӧ, мӧд ногӧнджык колӧ вермасьны: юысьяссӧ кутавны. Куталӧм йӧзсӧ бӧрйӧдлыны оз ков, пасъявны ставсӧ, да кутшӧмкӧ общественнӧй удж вылын ӧтмоза уджӧдны: туй вӧчны ли, кыскасьны ли, кирпич вӧчны ли, либӧ мукӧдтор, уджыд сюрӧ. Сьӧмнад штраптӧ перйӧмыд озырджык мортлы, ыджыд жалӧванньӧ босьтысь мортлы дзик веськодь, ваӧ пӧльыштӧм кодь. Талун сьӧмтӧ сетас, штрапсӧ мынтас, аски сыысь код. Уджалӧмыд мӧд сикас. Быд сюрӧмысь кӧ лун куим-нёль уджӧдасны — ыджыд должносьта йӧзӧс нӧшта дырджык, — найӧ гӧгӧрвоасны самӧкур помысь омӧльсӧ бура; ме чайта, унаӧн эновтасны самӧкуртӧ, вӧлись сійӧ курыд лоӧ налы. Сьӧд уджтӧ уджавны абу зэв кокни. А яндзимыс? Юӧм вӧсна уджӧдӧны тыр-бур вежӧра велӧдчӧм сюсь йӧзӧс! Жалӧванщикъяслысь бокын уджалан лунъясысь донсӧ бергӧдны кутшӧмкӧ буртор вылӧ.
Ме ногӧн: самӧкур юны кӧ дугдасны, самӧкур пуысьяс асьныс бырасны: эновталасны, шыблаласны пеж уджнысӧ. Юысь оз ло, пуны немторла. Садь юра йӧз босьтчасны бур удж бердӧ, пондасны зільны кыпӧдны, паськӧдны ассьыныс овмӧссӧ.
