ВӦЛӦСЬТЪЯСЫН БӦР КОЛӦ ВОСЬТАВНЫ ОБЩЕСТВЕННӦЙ НЯНЬ МАГАЗЕЯЯС

Кольӧм война дырйи миян Коми обласьтын став общественнӧй нянь магазеяяс рекмисны, став няньсӧ лои сёйны да кӧдзны, выльысь сэсся ӧнӧдз на эз чукӧртлывлыны некутшӧм нянь. Крестьянаыд быдӧн, буракӧ, чайтӧны: некутшӧм нужа пӧ сэсся сёян няньысь ни, кӧдзан няньысь ни оз нин ло; буракӧ, чайтӧны, няньыд быд во пондас артмыны тырмымӧн, либӧ чайтӧны, няньтӧ пӧ быд во пондасны вайны мукӧдлаысь мыйта колӧ.

Ме шуа крестьяналы: нянь йывсьыд тадзи чайтны, думайтны, оз ков, оз позь. Нянь артмӧмтӧ ӧд он тӧд: гашкӧ, водз кӧдздӧдас да оз во, гашкӧ, косьмас, гашкӧ, шер жугӧдас, гаг сёяс, сісьмас кузь зэрӧн, мукӧд ногӧн. Вермас лоны, няньтӧ бокысь оз вермыны вайны. Колӧ тӧдны: миян кӧ тані овлывлӧ нянь артмытӧмыд, вермас сійӧ жӧ лоны мукӧдлаын. Помнитад, неважӧн на вӧлі сэтшӧм нянь артмытӧмыс Волга гӧгӧрын да мукӧдлаын, мыйта сэні лои тшыгъявны йӧзыслы, мучитчыны, кувны тшыгъялӧмысла. Уна нянь уджаланінъясад кӧ няньыд оз артмы, дерт нин, татчӧ ньӧти оз вайны, сэки олӧмыд тані лоас зэв омӧль. Тайӧ оз ков вунӧдны Коми обласьтын олысьяслы.

Лоас кӧ тані нянь артмытӧмыд да мукӧдлаысь няньтӧ оз вайны, мый пондасны керны олысьясыс? Магазея амбарныс быдлаын кушӧсь. Сэки сёян няньыд эськӧ оз нин ло да, нинӧмӧн лоӧ муястӧ кӧдзны, мӧд вонас бара кольӧны няньтӧмӧсь. Со ӧд кутшӧм омӧль нянь запастӧг олӧмыд!

Мед эськӧ сэтшӧм страшнӧй тшыг олӧмыс, тшыглы кулӧмыс эз вӧв, колӧ быд вӧлӧсьтын бӧр восьтавны, лӧсьӧдавны магазеяяс, дасьтыны нянь, кыдзи вӧвлі войдӧр, войнаӧдз — дзикӧдз, эновтчытӧг колӧ вӧчны тайӧ уджтӧ, оз ков ылӧдлыны асьнытӧ кутшӧмкӧ судзсьытӧмӧн да, нянь тырмытӧмӧн да, мукӧдторйӧн, сэтшӧм ылӧдчӧмъястӧ водзӧ кежлӧ колӧ нин шыбитны. Восьтавны збыльысь дзик колӧ. Сӧмын восьтавны, ме ногӧн, оз ков важ моз быд обществоӧ, медся нин оз ков ёна гырысь обществоӧ ӧтик магазеяӧн: сэтшӧм магазеяад, уна йӧзнад, уна няньнад овлӧны уна дзугъяс, нянь мотайтӧмъяс, нянь тшыкӧдӧмъяс, видзӧдны, лыддьыны бурджыка оз вермыны — некодлы. Колӧ, ме ногӧн, лӧсьӧдавны посньыдджык магазеяяс быд сиктӧ, быд деревняӧ, гырысь деревняясын позяс унджыкӧс — шуам, быд 25−50 керка юрӧ ӧтикӧс. Ӧти-кӧ, посньыдджык магазеяясад пондасны бурджык нянь чукӧртны, торъя нин кӧйдыс вылӧ; мӧд-кӧ, унджыкысь, бурджыка позьӧ видлавлыны, лыддьыны, кыдзи видзӧны няньсӧ, оз-ӧ тшык кутшӧмкӧ ногӧн, оз-ӧ шыръяс жугӧдны, ставыс-ӧ эм мыйта колӧ; коймӧд-кӧ, этшаджык удж нигаясӧ гижавны, вермас гижавны ас кост грамотнӧй морт, оз ков медавны торъя писарӧс.

Та йылысь вӧлӧсьтъясын, исполкомъясын, сельсӧветъясын юралысьяслы унджыкысь колӧ докладъяс вӧчавны съезд вылын, скод вылын, мукӧд чукӧртчанінъясын, колӧ йӧзыслы гӧгӧрвоӧмӧн висьтавлыны, кутшӧм крестьянаыслы ыджыд буртор, колантор магазеяяс помсьыд, колӧ найӧс быд ногӧн ӧддзӧдны, мед регыдджык быдлаын восьталасны магазеяяссӧ.

Коми пи.