ВОТТӦ ЧИНТӦНЫ, ПРИЧЧА КӦ СУАС

Крестьяналы колӧ тӧдны, кор чинтӧны воттӧ.

Шер кӧ мунас да няньтӧ тшыкӧдас, косьмас кӧ няньыд зэртӧмла, скӧтыд кӧ усьӧ ли, гусяласны — воттӧ крестьяналы чинтӧны.

Кытчӧ гижӧдсӧ вот чинтӧм йылысь сетны?

Гижӧдтӧ вот чинтӧм йылысь Волисполкомӧ колӧ сетны. Окладнӧй листыс кӧ абу на вайӧма, да, шуам, керкаыд сотчис, колӧ гижӧдтӧ ӧдйӧджык сетны листсӧ вайӧм бӧрын; вежон бӧрын сёр нин лоӧ.

Вайӧма кӧ нин окладнӧй листыд — бара жӧ колӧ тэрмасьны.

Талун кӧ, шуам, керкаыд сотчис — ӧдйӧджык колӧ гижӧд сетны, кык вежонъя срок сӧмын сетсьӧ.

Кутшӧм гижӧдъяс ещӧ колӧны?

Ӧти мортӧс кӧ причча суӧма, колӧ ещӧ гижӧд вӧчны сы йылысь. Гижӧдтӧ вӧчӧ Сельсӧветса председатель кык свидетель дырйи. Волисполкомысь председательыс да районнӧй финансӧвӧй инспектор сійӧ гижӧдтӧ тшӧтш кырымалӧны.

Дзонь грезд ли быдса вӧлӧсьт кӧ приччаыд суас — сэки гижӧдтӧ вӧчӧ Волисполком, кырымалӧ финансӧвӧй инспектор тшӧтш.

Мый колӧ гижны?

Сійӧ гижӧдас колӧ пасйыны, уна-ӧ мортыдлӧн му да скӧт, сэсся кутшӧм причча суис, ыджыд-ӧ урон лои.

Та йылысь колӧ тӧдны налогӧвӧй комиссияыдлы: сійӧ ӧд лыддяс гижӧдъястӧ дай шуас, уна-ӧ позьӧ чинтыны вотсьыд. Ыджыд кӧ зэв уроныс индӧма, комиссияыдлы лоӧ ветлыны сійӧ вӧлӧсьтас да видзӧдлыны, збыль-ӧ сэтшӧм ыджыд причча вӧлӧма.

Сы понда колӧ Исполкомъяслы чорыда видзӧдны, оз ков лэдзны пӧръявны гижӧдъясад.

Пӧръясьӧмысь татшӧм заявленньӧад судӧ сетӧны.

Кор вотсьыд дзик мездӧны?

Чинтӧм кындзиыд ещӧ мукӧддырйи крестьянинтӧ вермасны дзикӧдз мездыны вотсьыд:

Став няньыс кӧ кодлӧнкӧ тшыкӧ, сотчас ли, мый ли, да кӧзяйствоас кӧ скӧтыс сӧмын кык юр (гырысь скӧт);

Скӧтыс кӧ унджык кык юрысь, сэк сӧмын му-видзсьыс вотсӧ оз ков мынтыны дзикӧдз, а скӧтсьыс колӧ. Кӧзяйствоад кӧ ӧд скӧтыд уна да няньыд вошӧ, абу сэтшӧм сьӧкыд нуждасьыд петны — сы понда тадзи и вӧчӧны.

Абу кӧ, шуам, став няньыд тшыкӧма, а джынйыс, сійӧ джынсӧ оз лыддьыны, а выльысь арталӧны — уна-ӧ колӧ вот мынтыны.

Тадзи кокньӧдӧ правительство крестьяналы вот мынтӧм.