ПАРИЖЫН

Бритӧм вӧсни чужӧма да кӧтасьтӧм кузь пальтоа, веськыд статя, косньӧд кузь тушаа мужичӧйлы позис эськӧ сетны нелямын арӧсысь эз унджык. Шляпанас, — уличӧд мунігӧн либӧ метро вагонын сулалігӧн, — дженьыда шырӧм гӧрдоват юрсиас эз на тӧдчы дзорыс. Но югыд синъясыс видзӧдісны шогпырысь, да и ачыс сёрнитіс и кутчысис олӧмас унатор тӧдлӧм морт моз. Коркӧ кадӧ сійӧ кӧртымаліс Провансын ферма да кывліс сэні уна лэчыд шмонькыв, а Парижын радейтіс нюмсорӧн сюйыштны найӧс аслас век дженьыд сёрниӧ. Унаӧн тӧдісны, мый Константинопольын тайӧ мужичӧйсӧ эновтӧма гӧтырыс, и сэксянь сійӧ век на шогалӧ. Сійӧ некор и некодлы эз висьтавлы сьӧлӧм дой йывсьыс, но кӧсйытӧгыс корсюрӧ гарыштліс гӧтырсӧ нывбабаяс вылын шмонитігӧн:

— Rіеn n’еst рlus dіffісіlе quе dе rесоnnаіtrе un bоn mеlоn еt unе fеmmе dе bіеn ^Бур арбуз да авъя аньӧс тӧдмалӧмысь сьӧкыдджыкыс нинӧм абу (фр.)./^.

Ӧтчыд Парижын зэра сёр арся рытӧ сійӧ пырис пажнайтны Пасси уличабердса пемыд кулигаын сулалысь неыджыд роч столӧвӧйӧ. Столӧвӧй пытшкын вӧлі мыйкӧ сёян-юанӧн вузасянін сяма, и мужичӧйлӧн кыдзкӧ тӧдлытӧг сувтсис паськыд ӧшинь весьтӧ. Ӧшинь вылас тыдалісны пелыся винаа, куим пельӧса гӧгрӧссяма алӧйгӧрд сулеяяс да зубровкаа, нёль пельӧса кольквиж сулеяяс, пражитӧм да косьмӧм нин пирожкияса бекар, рудӧдӧм шырӧм котлетъяса тасьті, халва кӧрӧб, шпротыа кӧрӧб. Стойкаыс вӧлі тыртӧма закускаясӧн, а сы сайын тыдаліс бугжыль видзӧдласа, роч нывбаба чужӧма кӧзяйка. Вузасянінас вӧлі югыд, и мужичӧйӧс кыскис тайӧ би вылас кӧдзыд да быттьӧ сыла поска пемыд кулигаысь. Сійӧ пырис, копыртчыліс кӧзяйкаыслы да муніс вузасянінбердса йӧзтӧм на пемыд биа жырйӧ, кабалаӧн вевттьӧм еджвидзысь пызанъяслань. Сэні тэрмасьтӧг ӧшӧдіс руд шляпасӧ да кузь пальтосӧ кока вешалка сюръяс вылӧ, пуксис пызан сайӧ медся пыді пельӧсас и, гӧрд гӧна кияссӧ веськодьпырысь зыралӧмӧн, кутіс лыддьыны сылӧссьӧм лист вылысь вӧзъяна вӧлӧгаяссӧ; кӧнсюрӧ найӧс вӧлі печатайтӧма, а кӧнсюрӧ гижӧма паськалӧм гӧрдовлӧз чернилаӧн. Виччысьтӧг сылӧн пельӧсыс югдіс, и мужичӧй аддзис вежавидзӧмӧн матыстчысь ар комына нывбабаӧс. Ань вӧлі веськыд потаса сьӧд юрсиа да сьӧд синъяса, еджыд водздӧраа да сьӧд платтьӧа.

— Воnsоіr, mоnsіеur ^Бур рыт, сударь (фр.)./^, — шуис сійӧ мича гӧлӧсӧн.

Мужичӧй весиг шӧйӧвошліс, сэтшӧма сылы аньыс кажитчис да, и родӧмӧн вочавидзис:

— Воnsоіr... Ті мӧй абу роч?

— Роч. Эн дивитӧй, гӧсьтъяскӧд велавсьӧма французскӧйӧн сёрнитны да.

— Татчӧ мӧй уна француз пыравлӧ?

— Оз этша. И ставныс корӧны зубровка, блинъяс да весиг борщ. Ті мыйкӧ бӧрйинныд нин?

— Эг, тані зэв уна да... Ті асьныд мыйкӧ вӧзйӧй.

— Талун миян флотскӧй щи, казак биточки... Позьӧ и кукань котлет либӧ, кӧсъянныд кӧ, шашлык...

— Зэв бур. Вайӧй меным, пӧжалуйста, щи да биточки.

Нывбаба лэптіс вӧнь вылас ӧшалысь блокнотсӧ да пасйыштіс сэтчӧ карандаш помнас. Киясыс сылӧн вӧліны лым еджыдӧсь да мичаӧсь, платтьӧыс новлӧм, но, тыдалӧ, бур.

— А водкасӧ юанныд?

— Дерт, юа. Ывлаас вель васӧд да.

— Мый закуситанныд? Эм дунайса сельди, гӧрд пӧк — неважӧн на вайисны, коркуновса ичӧтика солалӧм ӧгуреч...

Мужичӧй бара чӧвтліс синсӧ ань вылӧ: еджыд нагруникыс зэв мичаа видзӧдчис сьӧд платтьӧ вылас, а сы улын тыдаліс ён том нывбабалӧн мича гӧгрӧс морӧсыс... Кыз парйыс краситтӧм, но вежтӧ петкӧдӧ, юр вылас сьӧд кӧсасӧ прӧстӧ гартыштӧма, а киясыс еджыдӧсь, мичаӧсь, алӧйгӧрд гыжъясыс лӧсталӧны, — тӧдчӧ маникюр...

— Мый ме закусита? — шуис мужичӧй нюмъялігмоз. — Сельди да пӧсь картупель кӧ-а.

— А винасӧ кутшӧмӧс?

— Гӧрдсӧ. Век тай тані сэтшӧмсӧ вайлӧны-а.

Ань пасйис блокнотас да пуктіс сылӧн пызан вылӧ орчча пызан вывсьыс ва тыра графин. Мужичӧй довкйӧдлыштіс юрнас:

— Аттьӧ эськӧ да, но васӧ да винасӧ ӧтлаынсӧ некор ог ю. L’еаu gаtе lе vіn соmmе lа сhаrеttе lе сhеmіn еt lа fеmmе — І’аmе ^Ваыс тшыкӧдӧ винасӧ сідз жӧ, кыдзи доддьыс — туйсӧ и кыдзи нывбаба — ловтӧ (фр.)./^.

— Бура жӧ ті миян йылысь думайтанныд! — веськодьпырысь вочавидзис ань да муніс водкала да сельдила. Мужичӧй видзӧдіс бӧрсяньыс веськыд восьлас вылас да сьӧд платтьӧ вӧрӧм вылас... Да, вежавидзӧм да веськодьлун, рам да бур уджалысьлӧн став сямыс. Но кытысь сылы дона туфлиыс? Олӧма да озыр «аmі» ^Ёрт (фр.)./^ эм кӧ-а...

Мужичӧй талун вӧлі зэв кыпыд руа, и, дерт, мыйтакӧ тайӧ нывбаба вӧснаыс. Бӧръя мӧвпыс дӧзмӧдіскодь сійӧс. Воысь воӧ, лунысь лунӧ ставсьыс гусьӧн виччысян сӧмын ӧтитор, — радейтана морткӧд шуда аддзысьӧм. Олан, збыльвылас, тайӧ аддзысьӧмас эскӧмӧн — и ставыс весьшӧрӧ...

Мӧд луннас сійӧ бара локтіс да пуксис аслас пызан сайӧ. Нывбаба первойсӧ эз эшты, примитіс кык французлысь заказ да блокнотас пасъялігмоз гораа шуаліс:

— Саvаіr rоugе, sаlаdе russе... Dеux сhасhlуks ^Гӧрд пӧк, винегрет... Кык шашлык (фр.)./^...

Сэсся петіс, бӧр локтіс да веськӧдчис сыланьӧ тӧдсалань моз нин, нюмъялӧмӧн:

— Бур рыт! Тіянлы, буракӧ, тані кажитчӧма?

Мужичӧй гажаа кыпӧдчыштліс:

— Видза оланныд! Вель ёна кажитчис. Кыдзи тіянӧс ыдждӧдлӧны?

— Ольга Александровна. А тіянӧс?

— Николай Платоныч.

Найӧ киасисны ӧта-мӧдныскӧд, и Ольга кыпӧдіс блокнотсӧ:

— Миян талун рассольник. Ок и чӧскыд! Пусьысьыс миян зэв бур, служитлӧма князь Александр Михайловичлӧн яхта вылын.

— Рассольник кӧ и рассольник... А ті тані важӧн нин уджаланныд?

— Коймӧд тӧлысь.

— А водзынджык кӧні?

— Водзынджык — вузасьысьӧн «Prіntеmрs»-ын.

— Чинтылісны?

— Дерт, ас гажӧн эськӧ эг мун.

Мужичӧй нимкодьпырысь думыштіс, мый «аmі»-ыс сылӧн абу, и юаліс:

— Ті верӧс сайын?

— Да.

— Кӧнкӧ уджалӧ?

— Югославияын. Еджыдъяскӧд ӧтвылысь вӧлі. Ті, кӧнкӧ, тшӧтш?

— Да, вӧвлі и мирӧвӧй и гражданскӧй война вылын.

— Тіян серти тӧдчӧ. Генерал на, кӧнкӧ и, — нюмсорӧн шуис ань.

— Вӧвлӧм. Ӧні гижа тайӧ войнаяс йывсьыс суйӧрсайса быдсикас издательствояс корӧм серти... Кыдз нӧ эськӧ ті ӧтнаныд?

— Да кыдзкӧ тай...

Коймӧд рытнас Николай юаліс:

— Ті радейтанныд кино?

Ольга вочавидзис борщ тыра тасьті пызан вылӧ пуктігмоз:

— Корсюрӧ овлӧ интереснӧ.

— Ӧні пӧ тай «Etоіlе» кинотеатрын кутшӧмкӧ зэв бур кино петкӧдлӧны. Кӧсъянныд кӧ, ветлам. Тіян, кӧнкӧ, эмӧсь шойччан лунъясыс?

— Мерси. Ме верма выльлунӧ.

— Сідзкӧ, выльлуннас и ветлам. Талун мый? Субӧта? Аскомысь, сідзкӧ. Сёрнитчим?

— Да. Аски ті воланныд жӧ?

— Ог, кар сайӧ ветла, тӧдсаяс дорӧ. А мыйла ті юасянныд?

— Ог тӧд... Тешкодь эськӧ да, но ме тіян дорӧ кыдзкӧ велалі нин.

Мужичӧй шоныда видзӧдліс сы вылӧ да гӧрдӧдіс:

— И ме тіян дорӧ. Олӧмас ӧд аддзысьлӧмъясыс сэтшӧм шоча овлӧны шудаӧсь...

И тэрмыштчис вежны сёрнисӧ:

— Сідзкӧ, аскомысь. Кӧн нӧ ми паныдасям? Ті кӧні оланныд?

— Моttе-Pісquеt метро дорын.

— Вель тай лӧсьыд: веськыда «Etоіlе»-ӧдз и позяс локнытӧ. Ме кута виччысьны тіянӧс метроысь петанінын кӧкъямыс да джынйын.

— Мерси.

Николай ышмана копыртчыліс:

— С’еst mоі quі vоus rеmеrсіе ^Тайӧ ме тіянӧс аттьӧала (фр.)./^. Водтӧдӧй челядьнытӧ, — нюмъялӧмӧн шуис сійӧ, медым тӧдмавны, челядя али абу аньыс, — и локтӧй.

— Слабог, тайӧ добраыс менам абу, — вочавидзис ань да лайкыда нуис тасьтіяссӧ.

Гортас мунігас Николайлы ӧттшӧтш вӧлі и жугыль, и шуштӧм. «Ме тіян дорӧ велалі нин...» Гашкӧ, тайӧ и эм сійӧ шуда аддзысьӧмыс? Сӧмын сёр нин, сёр. Lе bоn Dіеu еnvоіе tоujоurs dеs сulоttеs а сеux quі n’оnt раs dе dеrrіеrе... ^Енмыс век сетӧ гачсӧ налы, кодлӧн бекйыс абу... (фр.)./^

Выльлуннас рытнас зэрис, Париж весьтын руалӧм енэжыс гудыра гӧрдӧдіс. Николай эз пажнайт, кӧсйис Ольгакӧд Монпарнас вылын ужнайтны да, пыравліс Сhаussее dе lа Мuеttе вылын сулалысь кафеӧ, сёйис ветчинаа сандвич, юис сур кружка да куритчигмозыс пуксис таксиӧ. Etоіlе метроӧ пыранінын сувтӧдіс шоперсӧ да петіс зэр улас моски вылӧ — гӧрдӧдӧм банъяса кыз шопер кутіс виччысьны сійӧс. Метросянь ыргис пывсян кӧра тӧлӧн, содъясӧд йӧзыс мунігмозыс зонтикъяссӧ паськӧдігтыр сьӧд кайис. Газетӧн вузасьысь лэчыда горзіс Николай дорын рытъя газет нимъяссӧ утка моз герчкӧмӧн. Кайысь йӧз пиын Ольга петкӧдчис виччысьтӧг. Мужичӧй нимкодьпырысь муніс сылы паныд:

— Ольга Александровна...

Мичаа да моднӧя пасьтасьӧм, Ольга кокниа, эз столовӧйын моз, лэптіс сы вылӧ сьӧдӧн краситӧм синъяссӧ, нюжӧдіс ӧшалысь зонтика кисӧ, а мӧднас лэптыштіс рытъя кузь платтьӧ бӧждорсӧ, — Николайлы нӧшта на долыдджык лои: «Рытъя платтьӧа, — сідзкӧ, лӧсьӧдчис жӧ кино бӧрын кытчӧкӧ ветлыны», — и бергӧдыштіс сылысь чуня кепысь помсӧ, окыштіс еджыд кисӧ.

— Коньӧрӧй, ті важӧн нин виччысянныд?

— Ог, сӧмын на локті. Мунам ӧдйӧджык таксиӧ...

Ыззьӧм сьӧлӧмӧн Николай сӧліс Ольга бӧрся джынвыйӧ пемыд, уль нойӧн ӧвтысь каретаӧ. Туй чукыльтанінын каретасӧ ёнакодь довкнитліс, пытшкӧссӧ здук кежлӧ югзьӧдліс пӧнар, — мужичӧй кӧсйытӧг кутыштіс аньӧс коскӧдыс, кыліс бан боксьыс пудра дуксӧ, аддзыліс гӧгрӧс пидзӧсъяссӧ рытъя сьӧд платтьӧ увсьыс, ворсӧдчысь сьӧд синъяссӧ да гӧрд помадаа кызіник паръяссӧ, и быттьӧ дзик мӧд ань пукаліс сыкӧд орччӧн.

Пемыд залын найӧ видзӧдісны лым еджыд экранӧд пӧлӧсӧн лэбалысь да кымӧръясӧ усьласьысь, гулыда жыньгысь, пласьткысьысь аэропланъяс вылӧ и гусьӧник сёрнитісны:

— Ті ӧтнаныд оланныд? Либӧ кутшӧмкӧ пӧдругакӧд?

— Ӧтнам. Збыльысь кӧ, зэв лёк сэні. Отельыс эськӧ сӧстӧм, шоныд, но, гашкӧ, сӧмын ӧти вой коллявны либӧ нывкӧд душ-мӧд час кежлӧ пыравны... Квайтӧд судта, лифтыс, дерт жӧ, абу, нёльӧд судтаын сод вылас гӧрд коврикыс помасьӧ... Войнас кӧ зэрӧ, нӧшта на гажтӧм. Восьтан ӧшиньтӧ — ӧти морт оз вуджӧрт, карыс быттьӧкӧ кулӧма, уліас ӧти пӧнарыд эм ли абу... А ті, кӧнкӧ, гӧтыртӧмӧсь да отельын жӧ оланныд?

— Пассиын менам эм неыджыд патера. Ола ӧтнам. Водзынджык овлі Парижын. Ӧти кадӧ Провансын кӧртымалі ферма, кӧсйи ставсьыс ӧтдортчыны, овны аслам удж помысь, но, кыдз шуласны, сювйӧй вӧсни вӧлӧма. Босьті отсасьысьӧ ӧти казакӧс, да юысь вӧлӧма, кодалігас ӧбичатӧм и. Лӧсьӧдлі курӧгъясӧс да кроликъясӧс — чергӧдчисны. Ӧтчыд мулӧй ачымӧс тшук эз йир, — зэв скӧр да тӧлка пемӧсыс... Сідзи и олі ӧткӧн. Гӧтырӧй Константинопольын нин пышйыліс.

— Шмонитанныд?

— Ньӧти ог. Абу ме ӧтнам сэтшӧмыс. Quі sе mаrіе раr аmоur а bоnnе nuіts еt mаuvаіs jоurs ^Радейтӧмӧн гӧтрасьысьлӧн войясыс лӧсьыдӧсь, а лунъясыс лёкӧсь (фр.)./^. А менам и сэтшӧмыс этша вӧлі. Шыбитіс гӧтрасьӧм бӧрын мӧд вонас.

— А ӧні сійӧ кӧні?

— Ог тӧд...

Ольга дыркодь чӧв оліс. Экранӧд йӧй моз котраліс паськӧдӧм кок лапаяс вылас ыджыдсьыс-ыджыд киссьӧм башмакъяса, юр вылас боквыв пӧлыньтӧм шляпаа, Чаплинлань мунысь морт.

— Тіянлы, кӧнкӧ, гажтӧм ӧткӧнтӧ олігад, — кайтыштіс ань.

— Да. Но колӧ терпитны. Pаtіеnсе — mеdесіnе dеs раuvrеs ^Терпенньӧ — гӧльяслӧн медицина (фр.)./^.

— Зэв гажтӧм mеdесіnе.

— Да, абу гажа. Та понда, — серамсорӧн водзӧ висьталіс Николай, — ме корсюрӧ весиг «Иллюстрированная Россия» листавлі; сэні эм сэтшӧм юкӧн, кӧні йӧзӧдӧны татшӧмсяма юӧръяс: «Латвияысь роч ныв гажтӧмтчӧ, кӧсйис эськӧ письмӧасьны бур сьӧлӧма роч парижанинкӧд и корӧ ыстыны фотография... Русыд юрсиа авъя ань, абу том, но мичаник, ӧкмыс арӧса пиа дӧва, кӧсйӧ письмӧасьны нелямын арӧсысь абу томджык тӧлка-лада мужичӧйкӧд, коді уджалӧ шоперӧн либӧ кодӧнкӧ мӧдӧн и радейтӧ семья. Абу быть интеллигентнӧй...» Зэв лӧсьыда сійӧс гӧгӧрвоа — абу «бытьсӧ».

— Ті мӧй некодкӧд онӧ ёртасьӧй? Тӧдсаясныд кӧть эмӧсь?

— Ёртасьнысӧ ог ёртась, а тӧдсаяссьыд тӧлкыс абу.

— Коді нӧ овмӧснытӧ бергӧдӧ?

— Овмӧсыд менам абу ыджыд. Кофесӧ пуа ачым, пуся ачым жӧ. Рытланьыс волӧ fеmmе dе mеnаgе ^Волывлысь гортса уджалысь (фр.)./^.

— Коньӧрӧй! — шуис Ольга сылысь кисӧ шамыртлӧмӧн.

И найӧ дыр пукалісны рӧмыдас кинас кутчысьӧмӧн да быттьӧкӧ видзӧдісны экран вылӧ, кодлань налӧн юръяс весьтті муніс бӧрладор стенбокса кабинаысь лӧзоват нисьӧ еджыд руа югӧр. Чаплин моз ворсысь актёрлӧн повзьӧмысла юрсьыс торъяліс нямралӧм шляпаыс, и сійӧ тшынасьысь самӧвар трубаа киссьӧм машинашой вылын ыджыд ӧдӧн лэбис телеграф сюръя вылӧ. Громкоговоритель равзіс уна пӧлӧс мыла гӧлӧсӧн. Уліыс, папирос вӧсна тшына залыс, — Ольга да Николай пукалісны балкон вылын, — ойдіс кекӧнач сора долыд ваксьӧмӧн. Мужичӧй копыртчис ань дорӧ:

— Тӧданныд мый? Ветламӧй кытчӧкӧ Монпарнас вылӧ, тані гажтӧм, да и лолавнысӧ нинӧмӧн...

Ольга довкнитіс юрнас да мӧдіс перчаткиасьны.

Найӧ бара пуксисны джынвыйӧ пемыд каретаӧ да кутісны видзӧдны зэрысла дзирдалысь стеклӧяс вылӧ. Стеклӧясыс ӧтарӧ ӧзйывлісны пӧнар бияслӧн уна рӧма алмазъясӧн, а пемыд ывлаын биясыс пӧртмасисны то вир чутъясӧн, то югъялысь рекламаясӧн. Николай бара кусыньтыштіс аньлысь перчатка помсӧ да кузя окыштіс кисӧ. Ольга видзӧдліс сы вылӧ са сьӧд кузь синлысъяса тешкодя лӧсталысь синъясӧн да надзӧник кутіс матыстны сылань чужӧмсӧ, юмов кӧра помадаа яя вом доръяссӧ.

«Соuроlе» кафеын найӧ первой сёйисны устрицаяс да анжу, та бӧрын корисны вайны байдӧгъясӧс да гӧрд бордо. Виж шартреза кофе юигӧн найӧ гажмыштісны. Ёна куритчисны, пепельницаыс тырис аньлӧн вир рӧма чигарка помъясӧн. Николай сёрнитігкостіыс видзӧдіс сылӧн ӧзйысь чужӧм вылӧ да думайтіс: «А сійӧ мича».

— Но висьталӧй нин, — шуис Ольга, кыв йывсьыс табак чиръяссӧ чепӧльӧн босьталігмоз. — Тіян ӧд кодкӧ вӧлі тайӧ воясас?

— Вӧлі. Но ті асьныд гӧгӧрвоанныд, коді. Войся отельяс... А тіян?

Ань чӧв олыштіс:

— Да вӧлі ӧти... Но ме ог кӧсйы та йылысь сёрнитны. Зонка, сутенёр... А кыдзи ті гӧтырыдкӧд торъялінныд?

— Юръяндзим эськӧ да... Зонка жӧ вӧлі, мичаник грек, вель озыр. И тӧлысь-мӧдӧн сӧстӧм, вежавидзысь нывка нач вежсис. А ӧд водзынджык сійӧ еджыд армиясӧ, ставнымӧс миянӧс, Енмӧ лэптӧ вӧлі. Кутіс ветлӧдлыны грекыскӧд Пераын медся дона кабакӧ, мӧдыс пондіс ыставны сылы дзоридзьяса ыджыдсьыс-ыджыд кӧрзинаяс... «Ог гӧгӧрво, мыйла тэ вежӧгтан менӧ сы дорӧ? Тэ лунтыр он эшты, а тайӧ шань зонкаыс менӧ гажӧдӧ, и всё...» Шань зонка! Аслыс сӧмын на кызь арӧс. Сьӧкыд вӧлі сійӧс вунӧдны, — важъясӧ, екатеринодарсасӧ...

Тшӧтсӧ вайӧм бӧрын Ольга нуӧдіс сійӧс син пырыс да тшӧктіс сетны прислуга вылас дас прӧчентысь эз унджык. И час джын кольӧм мысти янсӧдчӧм йылысь мӧвпыс кыкнанныслы кажитчис тешкодьӧн.

— Мунам ме дорӧ, — норпырысь шуис Николай. — Пукалыштам, сёрнитыштам...

— Да, да, — чеччигмозыс вочавидзис ань, босьтіс сійӧс ки пӧлӧдыс да топӧдіс кисӧ ас бердас.

Войся шоперыс, роч, вайис найӧс йӧзтӧм уличкостӧ, джуджыд керкаӧ пыранін дорӧ, код весьтын шыблас тыра жӧч тшанӧ киссис зэр газ пӧнарлӧн эзысь би улын. Найӧ пырисны югзьысь водзпомӧ, сэсся ньӧжйӧник кыпӧдчисны дзескыд лифтӧн, дзигӧдчӧмӧн да гусьӧнмоз окасьӧмӧн. Мужичӧй удитіс сюйны ключсӧ ӧдзӧс томанас биыс кустӧдз да пыртіс аньӧс пӧрччысянінас, сэсся ичӧт кухняӧ, кӧні люстраын гажтӧма ӧзйис сӧмын ӧти лампочка. Чужӧмъясныс налӧн вӧлі мудзӧмаӧсь нин. Николай вӧзйис юыштны вина.

— Ог, сёшайтӧй, — шуис Ольга, — ме ог нин вермы.

Мужичӧй эз ӧвсьы:

— Юам еджыдсӧ кӧть ӧти бокал, ӧшинь сайын менам зэв бур пуи ^Пуи — вина сорт./^ сулалӧ.

— Юӧй, сьӧлӧмшӧр, а ме муна пӧрччыся да мысся. И вода узьны. Ми абу челядь, и ті, кӧнкӧ, гӧгӧрвоинныд: ме кӧ тіянкӧд кӧсйыси мунны, сідзкӧ... Да и мыйла янсӧдчынысӧ?

Шызьӧмысла Николайлы эз сюр вочакывйыс, сійӧ кыв шутӧг колльӧдіс аньӧс узьлан жырйӧ, кӧні восьса ӧдзӧс пыр тыдаліс ванна жырйыс, ӧзталіс бияссӧ. Тані лампочкаясыс ломалісны югыда, гӧгӧрбок ымраліс, сэк жӧ керка вевтӧ тэрмасьтӧг таркӧдіс зэр. Ольга дзик пыр заводитіс пӧрччыны кузь платтьӧсӧ юрӧдыс.

Николай петіс, юис дорвыв кык бокал йиа курыд вина и эз вермы кутчысьны да бара муніс узьлан жырйӧ. Узьлан жырйын, паныд стенвывса ыджыд рӧмпӧштанын, ясыда тыдаліс югзьӧдӧм ванна жырйыс. Ольга сулаліс сылань мышнас, пасьтӧм, еджыд, тувкыд, мыссян дозлань копыртчӧмӧн мыськис голясӧ да морӧссӧ.

— Татчӧ оз позь! — шуис ань, плавгис вылысас халат, но эз сайӧд кисьмӧм морӧссӧ, еджыд зэлыд кынӧмсӧ да еджыд топыд лядьвейяссӧ, матыстчис да верӧсӧс моз дзигӧдіс Николайӧс. Мужичӧй воча дзигӧдіс сійӧс гӧтырӧс моз жӧ, окаліс мыссян майтӧг дука вакодь на морӧссӧ, краситтӧм синъяссӧ да вом доръяссӧ...

Лун мысти Ольга дугдіс уджавнысӧ да овмӧдчис Николай дорӧ.

Ӧтчыд тӧвнас Николай ышӧдіс сійӧс босьтны аслас ним вылас Лионскӧй кредитын сейф да пуктыны сэтчӧ Николайӧн нажӧвитӧм став сьӧмсӧ.

— Быдторсьыс колӧ видзчысьны, — висьталіс сійӧ. — L’аmоur fаіl dаnsеr lеs аnеs ^Муслуныд весиг осёлъясӧс йӧктӧдӧ (фр.)./^, и ме кыла ачымӧс кызь арӧса моз. Но мыйыс оз овлы да...

Ыджыд лун вежонӧ коймӧд луннас Николай куліс метро вагонын, — газет лыддигмоз виччысьтӧг чатӧртіс юрсӧ пуклӧс бӧрлань, кылӧдіс синъяссӧ...

Кор Ольга сьӧд паськӧмӧн локтіс шойна вывсянь, вӧлі тувсовъя гажа лун, парижса югыд енэжӧд корсюрӧ кывтісны тувсовъя кымӧръяс, и ставыс висьталіс том да помтӧм олӧм йылысь — и аньлӧн помасьӧм олӧм йылысь.

Гортас Ольга кутіс идравны патерасӧ. Коридорын, стенпытшса шкапын, син улас усис Николайлӧн гожся важ шинельыс, гӧрд увтыса, руд. Ольга босьтіс сійӧс тувсьыс, топӧдіс чужӧм бердас да сідзи и пуксис джоджас, став вир-яйнас сыркъялӧмӧн да горӧдлӧмӧн корис кодлыськӧ прӧща.