ВЫЛЬ МОРТ
Карсянь гортӧ кайигӧн Гаръяа-Ыба костын вӧлӧкас вӧтӧдім мужикӧс. Пансис сёрни. Мортыд вӧлӧма Ыб вӧлӧсьтысь, Гыбад деревняысь, Рӧман нима (Рӧман Фролович Фатов), олӧмакодь морт нин, ар 45.
Мыйӧн ӧтлаасим, Рӧман дядь миянлысь юаліс: «Тійӧ пӧ партийнӧйяс абу?» Ме висьтаси сылы. Сёрни да, басни да — ӧтвылысь мунігад. Заводитім сёрнитны ӧнія сӧвет власьт йылысь, важ сар власьт йылысь. Зэв мортыд варов вӧлӧма, пондіс висьтавлыны: важӧн пӧ миянӧс кагасяньыд дзескӧдісны быд ногӧн. Школаад пӧ пыран велӧдчыныд — первойя лунсяньыд пӧ пондасны йӧймӧдны адӧн да райӧн. Кыдзи нӧ пӧ сідзитӧ верман велавлыны? Ме пӧ ог верит сійӧ енмыдлы да дявӧлыдлы, кодӧс висьталӧны попъясыд. Быд морт пӧ вермас пӧртчыны енмӧ и дявӧлӧ. Кутан кӧ пӧ бура овны, некутшӧм омӧльтор он кут вӧчны — вот и ен; а кутан кӧ гусясьны, косясьны, быд воськолын думайтны лёк вӧчӧм йылысь — вот и дявӧл. Сэсся Рӧман пондіс сёрнитны выль ногӧн му уджалӧм йылысь, сӧвет власьт дырйи олӧм йылысь.
Кор локтім Гыбад деревняӧ, сійӧ нуӧдіс миянӧс (ми вӧлім витӧн) гортас сёйны. Пырим. Медвойдӧр синмӧ уси: ен ув пельӧсад ӧти ен абу. Ен рамаясас тэчӧма карточкаяс ассьыс салдатас служитӧм дырсясӧ, стенас бумагаяс ляскалӧма, роч гижӧдӧн гижӧма: «
Вердіс миянӧс мортыд йӧлӧн и няньӧн, сёйӧмсьыд пӧ некутшӧм дон оз ков.
Семьяыс Рӧманлӧн абу ыджыд — бабаыс да куим челядь: кык пи да ныв, арӧс кык да джынъя кымын. Нывкасӧ абу Рӧманыд поп дінын вичкоын пыртӧма: исполкомын гижӧма дай сӧмын. Мед пӧ эськӧ синмӧн эг аддзы попъясыдлысь лювъялӧмсӧ‐ӧктысьӧмсӧ, шуӧ. Вывті ен нога олысь ордад кор воан, пыр сылӧн зык-шум керкаад, видчӧм-ёрччӧм, Рӧманлысь, бара, сэтшӧмтӧ он кыв.
Ме юала, мися, мыйла нӧ партияас он пыр? Шуӧ — пӧрысь нин пӧ ме, уджыд пӧ уна да он жӧ нин вермы велӧдчыныд-а.
Унатор йылысь тадзи сёрнитім.
Мунігӧн шуӧ, водзӧ пӧ ветліг-мунігад видлывлӧ.
Унджык кӧ вӧлі сэтшӧм мортыд коми деревняад — важӧн эськӧ йӧзыд садьмисны, выль ногӧн олісны.
Акинь пи.
