ЛӦСЬЫДА ЖӦ ПӦРЙӦДЛӦНЫ ПЕМЫД, БӦБ ЙӦЗТӦ «СВЯТӦЙТОРЪЯСНАД»

Попъяс, манакъяс, манакиняяс, святӧй странникъяс ассьыныс зепсӧ тыртӧм понда, чӧскыда юӧм-сёйӧм понда нинӧмторйӧн оз зывӧктыны. Налӧн сы вылӧ дасьтӧма быдсяма пӧлӧс ватӧ, мутӧ, путӧ, выйтӧ, турунтӧ, гырничтортӧ, кӧрт тувтӧ, рузумтортӧ, сэсся вузалӧны пемыд бӧб йӧзыдлы «святӧйтор» пыдди, нем яндысьтӧг ылӧдлӧны, бӧбйӧдлӧны найӧс. Велӧдӧны: коді пӧ ньӧбас, сійӧ пӧ кулӧм бӧрас райӧ воас, пондас пӧ овны сэки угодникъяскӧд, либӧ: ен пӧ сетас бур дзоньвидзалун, кузь нэм, бур шуд, лӧсьыд озыр олӧм му вылын, либӧ: ныв-пияныд пӧ лоӧны бурӧсь, скӧтыд ёна овмӧдчас. Мыйтӧ оз висьтавлыны кутшӧмкӧ (абутӧм) грекысь повны, асьныс некутшӧм грек оз тӧдны, некутшӧм грекысь оз повны.

Ӧти газетын татшӧм ылӧдлӧм йывсьыд со мый вӧлі гижӧма:

Вӧлӧма ӧти странник, Паисей. Сійӧ ӧктысьлывлӧма «вичко стрӧитӧм вылӧ». Сьӧмыд чукӧрмывлӧма этша, сылы самӧкур вылас весиг абу тырмывлӧма. Думайтіс, думайтіс, дай шуӧ аслыс: ӧні пӧ ме тадзинад ог понды пӧтны, колӧ пӧ кыдзкӧ-мыйкӧ мӧд ногӧн бергӧдчыны. Дыр думайтіс. Сэсся друг плешкас клопнитіс да шуис: сюрис пӧ! Тайӧ вугырнад пӧ уна бӧбъясӧс понда кыйны. Сідзи и вӧчис, кыдзи думайтіс. Чукӧртіс кысь-мый сюрис быдсяма «святӧйторсӧ», сӧвтіс мешӧкӧ дай мӧдӧдчис вӧлӧсьтъясӧ.

Вӧлӧсьтад сэтшӧм бурторйыд, дерт, регыд паськалас. Гӧгӧрвоысь йӧзыд эськӧ пыр жӧ шуисны: тӧдам пӧ татшӧм святӧйястӧ, мошенникъястӧ!.. Бӧбъясыд, медся старукаяс да ен кокӧ кутчысьысьяс, ставыс чукӧртчисны странник гӧгӧр. Странникыд пондіс налы меліа висьтавлыны: ме пӧ локта Иерусалимысь, господьлысь пӧ гортсӧ окалі, вая пӧ сэтысь быдторсӧ православнӧйяслы. Йӧй йӧзыд быдӧн ышловзисны, повзисныкодь, сувтісны пидзикок вылас да пондісны юрсӧ клёнӧдны муас. Асьныс шуалӧны: ми пӧ тшӧтш, грешникъяс, туйимӧй аддзывны, инмӧдчывны Иерусалимса святӧйторъяс дінад. Пондісны кевмысьны — регыдджык пӧ петкӧдлы, «святӧй отеч», — шуӧны странниклы. Святӧй отеч тэрмасьтӧг, ньӧжйӧникӧн пондіс кыскавны мешӧксьыд вуграсян кӧлуйтӧ — «святӧйторъястӧ».

Со пӧ! — зэв сьӧлӧмсьыс шуалӧмӧн петкӧдлӧ сімӧм кӧрт тувъяс, — тайӧ кӧрт тувъяссӧ пӧ перъялӧма Кристос яйысь, порсь джынйысь улӧ пӧ босьтны оз позь быд корт тувйысь, тайӧ пӧ ӧд вывті святӧйтор! Этійӧ пӧ со Илля пророклӧн телега гӧгыльсьыс паличтор, быд паличтор пӧ сулалӧ кык чипан.

Йӧй йӧзыд ӧдва оз косясьны, быдӧн усьласьӧны босьтны «святӧйтортӧ». «Святӧй отеч» водзӧ петкӧдлӧ:

Тайӧ пӧ со гырничтор, сійӧ гырничӧн пӧ богородичаыд пулывлӧма шыд господьыдлы. Тайӧ пӧ — осёллӧн бӧж, код вылын Кристосыд пыравліс Иерусалимӧ. Тайӧ пӧ юрсиыс — Соломон сар тошкысь. Тайӧ пӧ ичӧтик мешӧк пытшкас куйӧд Ёгорӧй храбрӧй вӧвлӧн. Тайӧ пӧ торйыс — святӧй Досипӧй сісьмытӧм штаніысь. Старукаяс пондісны штаніторсӧ окавны.

Вокъяс, чойяс! Нӧшта пӧ эмӧсь на менам — водзӧ висьталӧ святӧй отеч: — пӧвтор Ной ковчегысь, изтор, кодӧн сар Давид виис Голиафӧс, шомтор сійӧ пачысь, кӧні сотісны Данилӧ отрокӧс. Этійӧ со боннас мученича Парасковья ветлывліс мыссьыны пывсянӧ. Этійӧ — чудеса вӧчан кизь Аврам патриарх гачысь. Этійӧ гезнас джагӧдчис Юда. Этійӧ — Нойлӧн юан дозйыс. Босьталӧй пӧ, босьталӧй ёнджыка, лышкыдджыка мынталӧй донсӧ, ставыс пӧ ӧд тайӧ «святӧйтор», сы пыр пӧ пондад тӧдны сарствосӧ енмыдлысь! Аминь пӧ сэсся.

Час-мӧд мысти, видзӧдан да, странник Паисей петӧ вӧлӧсьтсьыд ыджыд ноптыр добраӧн, кыскыныс оз вермы, ачыс вашъялігтырйи думайтӧ:

— Эм на пӧ тай кодӧс ылӧдлыныд, бӧбйӧдлыныд свет вылад, слава тебе, господи!..

Со дзик жӧ тадзи ӧнӧдз на ылӧдлӧны коми йӧзтӧ быдсяма «святӧй шӧйтысьясыд». Коньӧръясӧй, коми пемыд йӧзӧй, кор нин бара тіян синныд воссяс-а? Кор нин понданныд тӧдны, гӧгӧрвоны, кыдзи тіянӧс лёк йӧз ылӧдлӧны ен да святӧй нимъясӧн асланыс горшсӧ тыртӧм понда да кокниа, гажаа олӧм понда?

Коркӧ, дырӧн, эськӧ казялад жӧ‐да...

Ме казялі нин.

Н. Ч.