МАЙ 5-ӦД ЛУН — КОМИ ПРАЗДНИК

Рочьяслӧн, комияслӧн важысянь вӧлі лӧсьӧдӧма уна пӧлӧс праздник. Лыддьыны кӧ ставсӧ, гашкӧ, быд лун кутшӧмкӧ праздник вӧлі. Празднуйтӧны енлы, богородичалы, Микӧла угодниклы, Илля пророклы, быдсяма святӧйлы. Тайӧ ставсӧ лӧсьӧдӧма поп-дякӧн, код тӧдӧ мый понда, медъёнасӧ, буракӧ, дерт, асланыс кузь зеп понда, ӧд найӧ велалӧмаӧсь нин йӧй ыжъястӧ шырныд.

Быдӧн татшӧм кевмӧмыд-празднуйтӧмыд лӧж, ӧти пӧръясьӧм поп-дяклӧн, ылӧдлӧм гӧгӧрвотӧмъястӧ.

Збыль кӧ лӧсьӧдны кутшӧмкӧ праздник, колӧ лӧсьӧдны мыйкӧ либӧ ыджыд бур лоӧм понда став уджалысь, мырсьысь йӧзлы. Со революция бӧрын миян коми оланінын шуӧма празднуйтны май 5-ӧд лун. Мый понда жӧ лӧсьӧдӧма сійӧ праздниксӧ?. Тайӧ лунӧ восьтӧма коми йӧзлы торъя Обласьт, мӧд ногӧн кӧ — автономия. Тайӧ лунӧ сы йылысь сӧвет власьтлӧн сетӧма декрет. Тайӧ лунӧдз ми, коми войтыр, пыр олімӧй роч йӧз губерня улын.

Ӧні ми вермамӧй овны ас ногӧн, кыдзи миянлы бурджык да лӧсьыдджык; ӧні оз ков важ моз миянӧс быд ногӧн дзескӧдны, ӧбӧдитны; ӧні ми асьным вермамӧй быдтор вӧчны, лӧсьӧдны веськыда Центральнӧй каркӧд, Мӧскуакӧд, дай мукӧд гырысь каръяскӧд. Важӧн ылі роч губерняясыд пыр вӧлі миянӧс личкӧны, омӧльтӧны, нимтӧны «йӧй зыранаӧн, пеж кывъя зыранаӧн», весиг туй водзӧ оз сетны, быдторйысь пыкӧны, быдторйысь вӧлі пов, быттьӧкӧ кутшӧмкӧ мыжаяс на водзын. Кыдзи тай важӧн крестьянаыд олісны помещик кабыр улын, сідзи жӧ и ми олімӧй роч йӧз губерня кабыр улын.

Ӧні ми, кыдзи шуласны, «вӧльнӧй пӧткаяс». Сӧмын колӧ сьӧлӧмысь, ӧтвылысь, зільджыка босьтчыны уджавны, лӧсьӧдны выль ногӧн олӧм, кыдзи тшӧктӧны, велӧдӧны сюсь, бур вежӧра йӧз. Оз ков важ моз пыр паныдасьны «пӧльяс олӧмӧн» да ошйысьны важ ног олӧмӧн. Бурыс сэк нинӧм миянлы эз вӧв и эз вермы лоны.

Та понда, тайӧ ыджыд бур лоӧм пондаыс со и лӧсьӧдӧма торъя праздник. Тайӧ абу поп-дякыдлӧн пӧръясьӧм да ылӧдлӧм праздникыд. Празднуйтны-казьтывны шуӧма быд во. Но празднуйтны колӧ ветлытӧг поп-дяк дінӧ, сьӧм шыблавтӧг налы; кодавтӧг, косясьтӧг да мыйсюрӧ кертӧг; колӧ вӧчны мый-нибудь буртор, шуам: чукӧртчывлыны ӧтув сӧвет вылӧ; лыддьысьны, лыддьӧм кывзыны — кыдзи выль ногӧн видз-му уджавны, турунъяс кӧдзны, му уджалан машинаяс лӧсьӧдны; сирӧтаясӧс видзны, быдтыны; гӧльяслы, вермытӧмъяслы отсавны сьӧмӧн, няньӧн, паськӧмӧн, мукӧдторйӧн; кооперация восьтавны. Бур керанторйыд ӧд сюрас уна сикас. Тадзи кӧ пондамӧй празднуйтны да вӧчны, недыр мысти быдтор артмас, быдтор лоӧ, оз ков енлы да святӧйяслы (кодъяс абуӧсь) кевмыны да празднуйтны.

Коми войтыр! Вунӧдамӧй важ лӧжнӧй праздникъястӧ, пондамӧй празднуйтны-казьтывны ас лӧсьӧдӧм праздникъяс, тӧдӧмӧн, мый понда найӧс лӧсьӧдімӧй!

Н. Ч.