СТАВ УДЖАЛЫСЬ КОМИ ЙӦЗЛЫ!

Крестьянаяс, уджалысь ёртъяс! Таво, май тӧлысьын, вежон чӧж — 7-ӧд лунсянь 14-ӧд лунӧдз — пондасны ӧктысьны, уджавны, чукӧртавны сьӧмӧн да кӧлуйӧн отсӧг вылӧ висьысь да ранитчӧм красноармеечьяслы да война вылын дзоньвидзалунсӧ воштӧм йӧзлы.

Ёртъяс, зэв ыджыд удж лои вӧчӧма миян Россияын: уджалысьяс путкыльтісны важ нога олӧмсӧ, босьтісны власьтсӧ, олӧм нуӧдӧмсӧ ас киас. Ми тшӧтш отсалімӧй налы вӧчны сійӧ ыджыд уджсӧ, отсалімӧй лӧньӧдны капиталистъясӧс, озыр йӧзӧс. Сӧмын ми шудаӧсь наысь: колимӧй дзоньвидзаӧн, ловйӧн. Красноармеечьяс, салдатъяс — унаӧн ловсӧ ассьыныс пуктісны уджалысь гӧль йӧзӧс мездігӧн озыр капиталист кипод улысь, унаӧн ки-коксӧ вошталісны, синтӧммисны, йӧймисны да м. т.

Олӧм вежигӧн, гӧль йӧзӧс дорйӧм кузя, уна морт, ёртъяс, кулі. Колины налӧн пӧрысь бать-мам, гӧтыр, посни челядь. Бӧрдӧны сир курыд синваӧн том дӧваяс, пӧрысь мамъяс. Бӧрдӧны верӧсӧс да пиӧс-вердысьӧс жалитӧм понда, бӧрдӧны гӧльлун пондаыс, уджавны вермытӧмла. Чужӧмбансӧ налысь сёйӧ синваыс, лун и вой оз палявлыны коньӧръяс — пессьӧны овмӧссӧ кутны, йӧзысь олӧмӧн не кольччыны. Сьӧкыд налы, сьӧкыдӧн колӧ лоны миянлы видзӧдны на вылӧ.

865 дзоньвидзалун воштӧм морт да 1397 пӧрысь, уджавны вермытӧм бать-мам, дӧваяс да посни челядь пессьӧны сьӧкыд олӧмын, курыд синваӧн пыкӧны ассьыныс шогсӧ да судзсьытӧмсӧ, корӧны отсӧг.

Найӧ быттьӧ ставныс ӧти шыӧн кӧсйӧны шуны миянлы: «Отсалӧй миянлы, бур вокъяс. Вердны асьнымӧс эгӧ кутӧй вермыны: тшыгла лоӧ кувны. Мездӧй ыджыд пикысь... отсалӧй».

Ёртъяс, сӧмын кын сьӧлӧма морт пыдди пуктытӧг, лӧня вермас кывзыны коньӧръяслысь бӧрдӧмӧн отсӧг корӧм. Быд мортлы колӧ кутны тӧд вылас, кутшӧм ыджыд отсӧг сетліс дзоньвидзалунсӧ воштӧм мортыс либӧ семьяыслӧн вошӧм вердысь-уджалысьыс олӧм вежигӧн.

Дзоньвидзалунсӧ воштӧм морт олӧм вежигӧн водзӧ вылӧ бур, шуда олӧм вӧсна сетіс ставсӧ, мый вермис: дзоньвидзалунсӧ, вын-эбӧссӧ. Немтор ассьыс эз жалит, да пудйыс мӧдарӧ уси: кулӧмысь мездмис, дзоньвидзалун быри. Уджавны оз вермы.

Оз ас вӧснаыс, ёртъяс, пукав либӧ куйлы сійӧ нем уджавтӧг. Эз юӧм вӧсна либӧ гуляйтӧм вӧсна вошты сійӧ ассьыс дзоньвидзалунсӧ, ки-коксӧ, синсӧ. Уджавны вермытӧмӧ пӧрис сійӧ ыджыд удж вӧчигӧн, гӧль, уджалысь йӧзӧс капиталистъяс кипод улысь мездігӧн. Шрапнельясӧн, гранатаясӧн, минаясӧн, яда газъясӧн нетшкисны капиталистъяс уджалысь йӧзлысь да крестьяналысь ки-коксӧ, перъялісны синъяссӧ; гут мында лэбзян пуляяс дойдалісны налысь яйяссӧ, пӧртісны найӧс уджавны вермытӧмъясӧ. Красноармееч эз пов нинӧмысь, эз бӧрыньтчы, эз пышйы капиталистӧн лӧсьӧдӧм морт виан машинаясысь. Чорыда сулаліс сійӧ аслас туй вылын — мездыны гӧль уджалысь йӧзӧс капиталист ки улысь, босьтны олӧм нуӧдӧм уджалысь да крестьяна киӧ.

Красноармееч вермис. Сӧмын тай ачыс колис немортӧн, уджавны вермытӧмӧн. Красноармееч вӧчис мый вермис, сетіс ставсӧ, мый сылӧн вӧлі.

Сетамӧй жӧ и ми, дзоньвидза йӧз, сылы мый вермамӧй; отсаламӧй выннаным, отсаламӧй уджӧн.

Висьысь да доймӧм красноармеечьяс да война вылын дзоньвидзалун воштӧм йӧз понда тӧждысьысь-отсасьысь Коми Обласьтувса Комиссия гора шыӧн шыӧдчӧ, чуксалӧ коми йӧзӧс отсавны уджавны вермытӧм красноармеечьяслы да найӧ семьялы, коді мыйӧн вермас.

Комиссия оз чайт ассьыс шыасьӧмсӧ весьӧн, виччысьӧ коми войтырсянь бур отсӧг.

Мед бара деревняясын быд крестьянин пельӧдз жӧ воас тайӧ шыӧдчӧм-чуксасьӧмыс, быд морт мед пуктас кӧть ӧти лун дорйысь-мездысь красноармеечлы либӧ сійӧ семьялы: йӧрсӧ потшыштас, мусӧ гӧрыштас, керка-карта гӧгӧрсӧ дзоньтас, сийӧс-заводсӧ вурыштас, кӧмкотсӧ дӧмыштас да м. т. — зэв уна ногӧн позьӧ отсавны, лыдтӧм-тшӧттӧм отсӧг пӧлӧсыд. Карса уджалысьяс, служащӧйяс, отсалӧй коді мый вермад асланыд трудӧн, сьӧмӧн. Воӧ кӧдзан кад. Красноармеечьяслы да найӧ семьялы колӧ ньӧбны кӧйдысъяс. Сетӧм сьӧмыд тіян зэв лӧсялас сэтчӧ.

Вайӧ жӧ, ёртъяс, збыльысь отсаламӧй налы коді мыйӧн вермам, ӧтвылысь. Сулалӧ налы отсавны, оз ло сійӧ биӧ либӧ ваӧ шыбитӧм кодь. Найӧ ланьтӧмӧн, немтор шуавтӧг, чӧла тіян вылӧ видзӧдӧмӧн корӧны аслыныс отсӧг, виччысьӧны сійӧс.

Отсаламӧй жӧ!

Висьысь да доймӧм красноармеечьяс да война вылын дзоньвидзалун воштӧм йӧз понда тӧждысьысь-отсасьысь Коми Обласьтувса Комиссияын юралысьяс.