КРЕСТЬЯНАЛЫСЬ УДЖДЫСЬӦМ

Эн вунӧд, тшупышт!

Парасковья мужиксӧ карӧ, базарӧ мӧдӧдӧ. Лӧсьӧдӧма пыш, вый, вурун базарӧ вузавны. Деньгаыд со колӧ ӧтитор-мӧдтор карсьыд ньӧбыштны.

— Эн жӧ бара, Митрӧй, вунӧд совтӧ, карасинтӧ, пӧдӧнчатӧ ньӧбны. Пӧлинӧ Ануклы сарапан дӧра, — лыддьӧдлӧ Парасковья.

— Ог гашкӧ вунӧд... Вай нӧ, Васюк, пасйышт кабалатор вылӧ, — шуӧ Митрӧй пиыслы. — Содты ещӧ сэтчӧ — амысь, седелки, дьӧгӧдь, лэчтан, подпилок, шыла... Сэсся ставыс кӧ лои-а.

— Батьӧ, эз на ставыс.

— Мый нӧ ещӧ вунӧдім?

— Зэв буртор вунӧдім. Тӧрыт ме лыдди газетысь «Крестьяналысь удждысьӧм» (Крестьянский заем). Ӧні бара Сӧвет власьтыд лэдзӧма колян вося «Нянь удждысьӧм» мозыд жӧ выль пӧлӧс «Удждысьӧм крестьяналысь». Тайӧ ыджыд бур сетас крестьяналы. Огӧ кӧ ньӧбӧ, мӧдысь каитчыны пондам.

— Кутшӧм нӧ бур сэсь вермас лоны?

— Зэв ыджыд бур. Ӧні чӧлкӧвӧя удждӧмтӧ (заем) сетӧны 85 урысь (коп.). Сійӧ зептад видзны деньга дорысь бурджык лоӧ. Арнад налогтӧ кутасны корны, тэ сійӧн и мынтысян, оз ков ноксьыны, донтӧм донӧн вузасьны. Мынтігас босьтӧны 85 ура удждӧмтӧ чӧлкӧвӧйысь. Со сэн нин 15 ур тэ воан. 26-ӧд воӧдз кӧ куйлас, доныс оз усь, пыр чӧлкӧвӧя лоӧ. Йӧрман кӧ деньгаысь, позьӧ вузавны, закладуйтны. Сэсся шудыд кӧ эм, вермас сы вылӧ воны 1000 шайт зарниӧн. Кык во помся февраль тӧлысьын прӧчент сетӧны.

— Сійӧн нӧ налогсӧ таво сӧмын позьӧ мынтыны?

— Куим во чӧж позяс: таво, 25−26 воӧ.

— Сідзкӧ тай збыль сійӧ зэв буртор вӧлӧма. Колӧ дзик ньӧбны. Налог вӧснаыс медъёна нин колӧ тӧждысьны. Колян вонад «нянь заёмыд» ӧд ёна, зонмӧ, лӧсяліс. Быдӧн налогтӧ сійӧн мынтісны. Кӧн нӧ эськӧ сійӧ вузалӧны?

— Карад воан да веськыда банкӧ и мун. Сэні гижсян заём вылас, он весиг манитчы.

— Дзик пырала! Мед эськӧ оз жӧ вун...

— Эн вунӧд, тшупышт кытчӧкӧ, — велӧдӧ гӧтырыс.