КОДЛЫ, МЫЙ ПОНДА КОЛӦ СӦРӦМЫС КРИСТОС ЛОВЗЬӦМ ЙЫЛЫСЬ

«Кристос воскресе!.. Воистину воскресе!..» Татшӧм кывъяснас быд во, мыйӧн воас тулыс, шуасьӧны нин дас ӧкмыс сё во.

Кутшӧм религия (вера) он босьт, быдӧн шуалӧны: «дзик пӧ ловзис» (воистину воскресе).

Некод оз шу ассьыс верасӧ лёкӧн; быдӧн шуӧны: «Сӧмын пӧ миян вералы веруйтӧй, сӧмын пӧ миян ӧтнанымлӧн дзик веськыд вера; мукӧдлӧн пӧ быдӧнлӧн ӧти пӧръясьӧм». Кристиана шуӧны: ми пӧ православнӧйяс, тотараяс — ми пӧ правовернӧйяс, энӧ пӧ веритӧй кристианалысь, найӧ пӧ пӧрйӧдлӧны, некутшӧм ен пӧ абу миян ен кындзи. Быдӧн ошкӧны, прамӧйӧн лыддьӧны сӧмын ассьыныс верасӧ, мукӧд вераыс пӧ ставыс пеж, некытчӧ туйтӧм.

«Православнӧйяслӧн» дзик ловзис (воистину воскресе) Исус. Грекъяслӧн (эмӧсь олысьяс — шуӧны грекӧн, кыдзи миянӧс шуӧны комиясӧн) Дионис, римляналӧн — Бахус, персиянаяслӧн — Митра, финикианаяслӧн — Адонис, египтянаяслӧн — Озирис, индусъяслӧн — Агний...

Тыдалӧ, ставныслӧн енмыс ловзьылӧмаӧсь кулӧм бӧрас.

Тыдалӧ, ставныс ӧтмоз вермывлӧмаӧсь ловзьывны.

Сідзкӧ, ӧти сикас веруйтысь кӧ мӧд веруйтысьӧс янӧдӧ «пӧръясьысьӧн», став сёрни-басниыс налӧн ен ловзьӧм йывсьыд быдлаын ӧтмоз, ӧткодя «дзик (воистину) сӧрӧм, пӧръясьӧм».

Ӧткымын шуӧны: Кристос пӧ ловзис; мукӧд шуӧны: сійӧ пӧ и свет вылас эз вӧвлы.

Юр вежӧра, пыдди пуктана, ёна велӧдчӧм йӧз, кодъяс зэв бура тӧдӧны важ иудейскӧй йӧз олӧм йылысь и асьныс найӧ олісны сы кадӧ, босьтам кӧть Ӧсип Плавийӧс, веськыда шуӧны: миян пӧ Палестинаын (оланін) некутшӧм Кристос эз вӧвлы, ми пӧ сы йылысь дзик нинӧм эг кывлывлӧй. Евангелльӧын висьталӧма: сы кадӧ пӧ, кор Кристослӧн петіс лолыс крест вылын, став Палестина кузя пӧ зэв ёна пемдыліс — вӧлі пӧ пемыд 6 чассянь 9 часӧдз (Матвейлӧн 27 юр, 45 гижпас).

Римысь велӧдчӧм астроном Плиний нима (ичӧтджыкыс), коді гижавлылӧма став пемдылӧмъяссӧ, кутшӧмъяс вӧвлӧмаӧсь Палестина муын, выйӧдз кыв ни джын оз шу, со пӧ вӧвлӧма сэтшӧм пемдывлӧм. Буракӧ сэки сӧмын Матвейыдлӧн ӧтнаслӧн пемдывлӧма синъясыс, мукӧд сэтчӧс гражданалы вӧлӧма югыд.

Гашкӧ, шуасны: позяс-ӧ эскыны Плинийлы, сійӧ пӧ ӧд пеж басурманин, Кристослы оз веруйт.

Ӧд и басурманиныс мый тӧдӧ оз шу тӧдтӧмӧн. Колӧ кӧ тӧдны, Палестина му вылын пӧ став пу вылас веж кор, сы понда, ме чайта, оз ков Кристослы веруйтӧм. Сійӧ и басурманин зэв бура тӧдӧ.

Мый вӧвлӧма, сы вылӧ немся веруйтӧм оз ков. Кристосыд кӧ збыль вӧлі и оліс Палестинаын, сійӧс и веруйттӧм йӧз вермисны аддзывлыны, синмыс налӧн кристианалӧн кодь жӧ. Сідзкӧ, мый понда жӧ эськӧ апостолъяс сӧмын ӧтнаныс аддзылісны сійӧс? Верӧс кӧ гусясис, гӧтырсӧ сылысь свидетельӧ оз корлывны. Сідзи жӧ оз позь эскыны апостолъяс вылӧ: найӧ, дерт, ас выланыс висьтавны оз пондыны, бумагаыд — кӧть мый гиж — тырмас быдтор вылӧ.

Буракӧ, ас выланыс и гижисны апостолъясыд.

Кытысь эськӧ налы вӧлі тӧдныс Кристос ловзьӧм йывсьыд? Асьныс найӧ синнас аддзылісны али нӧ вӧлі налӧн веськыда висьталысь свидетельяс? Нинӧм сэтшӧмыс эз вӧв. Некод йӧз пытшкысь некутшӧм кулӧминысь ловзьӧм эз аддзыв. Кор Марья Магдалина да Марья Клеопова воисны горт бердӧ, найӧ аддзисны — гортйыс тыртӧм, апостолъяслы сэсся висьталісны: быттьӧ пӧ Кристос ловзьӧм йылысь висьталіс налы андел; тадзи висьталӧ евангелист Матвей (25 юр, 5 гижпас). Евангелист Марк шуӧ: абу пӧ тадз, некутшӧм андел пӧ эз вӧв, вӧлі пӧ прӧстӧй тӧдтӧм томиник зон, еджыд дӧрӧма (16 юр, 5 гижпас). Томиник зонмыд мыйсюрӧ висьталіс, гырысьясыд асланыс ыджыд вежӧрнас эскисны сійӧ сӧрӧмыдлы. Лука апостоллӧн тайӧ ӧти том зонмыд пӧрӧма кык гырысь айясӧ (24 юр, 4 гижпас). Иван евангелистлӧн пӧрӧма кык анделӧ (20 юр, 12 гижпас).

Сэсся со и гӧгӧрво та бӧрын, мый аддзылӧма Марьяыд: аддзылӧма-ӧ ен анделӧс, аддзылӧма-ӧ ывлавывса том зонмӧс, нӧшта сэтшӧм томӧс, коді видзӧдӧм серти, сідз шуны, вӧлӧма нин ар ветымынысь не этшаджык.

Со и тӧдӧй ӧні, православнӧйяс, коді нёль апостол пытшкысь медъёна пӧрйӧдлӧма.

Татшӧм мойдкывйыд мӧвпалысьяслы ньӧти абу колантор. Ёнджыка колантор — тӧдны, мый понда, кутшӧмтор вылӧ, коді тшӧктӧ йӧзыслы эскыны Кристос ловзьӧм вылас, кодлы кутшӧм сэтысь пӧльза, буртор? Да и тайӧс гӧгӧрвоны абу зэв сьӧкыд. Став му кузя быд уджалысь йӧз вермасьӧны, тӧждысьӧны, став эбӧссӧ пуктӧны кокниджыка олӧм лӧсьӧдӧм понда. Кыдзи эськӧ сійӧс вӧчныс? Тыдалӧ, та понда уджалысь йӧзлы зэв колӧ петкӧдлыны, висьтавлыны, мый налӧн му вылын некутшӧм чассьӧ абу и оз вермы лоны, мый чассьӧыд воас сӧмын сэки, кор найӧ дугдасны думайтны мувыв олӧм йылысь, эновтчасны тӧждысьӧмысь кынӧмпӧт понда и став эбӧссӧ ассьыныс пуктасны ловсӧ видзӧм (спаситӧм) понда.

«Мый пӧ, мый? — шуӧ озыр, уджалысьлы, — тэ пӧ, буракӧ, бур, лӧсьыд олӧм йылысь думайтан? А тӧдан-ӧ пӧ тэ, лӧсавтӧм чукля кок, мый „мортъяс понда, миянӧс грекысь мынтӧм понда“ енмыслы аслыс лои мучитчыны му вылын? Асьсӧ Кристосӧс, „ен пиӧс,“ удж вылӧ босьтісны; кутісны, кӧрталісны, креста пу вылын рӧспинайтісны — кияссӧ, кокъяссӧ кӧрт тувйӧн тувъялісны беддьӧн, юрас кучкавлісны!»

Религия кутӧм мыж улӧ озыръяс быд ногӧн ылӧдлісны, пӧрйӧдлісны пемыд гӧль йӧзтӧ. Со мый понда став дзескӧдысьясыс, йирысьясыс, вир юысьясыс, му пасьтала став пӧткӧдчысьясыс дзескӧдӧм сьӧкыд удж уджалысь пӧсьӧн важысянь вӧвліны бур туйӧ пуктана кристианаяс и видзисны помтӧм сьӧм Кристос религия паськӧдӧм вылӧ.

Со мый понда найӧ оз повны инасьтӧм евангелльӧын гижӧм грӧзитӧмысь, кӧні веськыда шуӧма на йылысь: «Горе пӧ тіянлы, озыръяслы! горе пӧ тіянлы, озырлун чӧжысьяслы!» «Нинӧм пӧ, нинӧм, — шулывлісны, — сьӧлыштны пӧ!... Ставыс пӧ лӧсьыд! Ёнджык пӧ лоас, кӧть пӧ мый, а евангелльӧсьыд пӧ миянлы ён пыкӧд».

Найӧ индӧны уджалысь йӧзлы Кристос вылӧ, кодӧс быд ногӧн видісны, нӧйтісны вирӧдз; тувъялісны крест вылӧ, кыдзи водзсасьны вермытӧмӧс... индӧны и шуӧны: «Аддзанныд пӧ сылысь ыджыд рамлунсӧ, мучитчӧмсӧ, терпенньӧсӧ, сылысь оласногсӧ, сӧстӧм ловсӧ. Видзӧдлӧй пӧ сы вылӧ, сійӧс сутшкалӧм вылӧ, крест вылӧ тувъялӧм вылӧ, босьтӧй пӧ ас выланыд сылысь шогсӧ, став сьӧлӧманыд, босьтӧй сылысь став мучитчӧмсӧ».

«Воистину пӧ воскресе!» найӧ горзӧны, кӧсйӧны тайӧ кывъяснас вевттьыны гӧль йӧзлысь мучитчӧмсӧ, сьӧкыда олӧмсӧ.

Оз! — помӧн воча шуамӧй ми налы. Оз, некор оз ловзьы тіян уджалысь йӧз олӧм вылад ыджыдалӧмыд, сэні, кӧні власьтсӧ озыръяслысь бырӧдӧма гӧль олысь шыясӧн — ньӧтчыд не ловзьыны!..

Шуамӧй: мед эз вӧвны озыръяс!

Гуӧ! Став палачсӧ, кодъяс пыкӧны йӧзӧс мынтӧмысь!

Мед некутшӧм ылӧдлӧм йӧзӧс ен нимӧн му вылын эз вӧв!

Воистину «абу воскресе» — не ловзьыны му вылын попъяслӧн пӧръясьӧмыслы да ен нимӧн зывӧк велӧдӧмыслы — ланьтӧмӧн, терпитӧмӧн овны озыръяс водзын! Тырмас сэсся йӧзтӧ бӧбйӧдлыныд!

П. М.