ТОМ НОВОБРАНЕЧЬЯСЛЫ

Ёна сьӧкыд вӧлі важӧн, сар дырйи, служитны салдатын... Сійӧ служитӧмысь крестьянин новобранеч эз аддзыв некутшӧм буртор. Куим восянь да вит воӧдз том крестьянин торъялӧ вӧлі гортсасьыс, аслас кӧзяйствоысь. Некутшӧм бурторйӧ важ салдатын служитӧм йӧзӧс эз велӧдлы, сӧмын сійӧ вӧлі уджысь кидмӧдӧ, дышмӧдӧ.

Уна гажтӧм лунъяс тӧдліс коми том крестьянин салдатын олігӧн. Мунас сійӧ гырысь каръясӧ, паськыд муӧ — веськалас пемыд казармаӧ, олӧ уна йӧз пиын, — йӧзсӧ ыджыда оз и аддзыв, окота босьтлас гуляйтыштны садйын, салдатӧс матӧ оз сибӧдны сэтчӧ: сад ӧдзӧсӧ гижӧмаӧсь: «Понлы да салдатлы пырны татчӧ оз позь». Колӧ сӧмын салдатлы казьтывны гортса олӧмсӧ да важ ыджыд вӧлясӧ.

Тӧдӧ новобранеч водзджык салдатас нутӧдзыс сэтшӧм лёк олӧмсӧ сэні. Шуас аслыс — кӧть пӧ медбӧръясьыс гортын вӧлюйтышта пӧттӧдз.

Сьӧкыд сьӧлӧм вылас коми мортлы, шог кольны вӧльнӧй олӧмсӧ, сэсся и гажӧдчӧ водзвыв, гажӧдчӧ тӧв чӧж, гожӧм чӧж. Гажтӧм, бӧрдтӧдз сьӧкыд видзӧдны сэтшӧм гажӧдчӧм вылӧ. Во чӧж, набор вотӧдз, новобранеч гуляйтӧ — вӧвъяссӧ песӧ, юӧ вина, сьӧлӧмыс пуӧ. Колӧ эськӧ уджавны — кутшӧм нӧ удж! Уджыд киас оз пыр. Мыйӧнкӧ ӧд веськалан салдатад, мӧд пӧлӧс лоӧ олӧмыд, дзескалас. Сідз вӧчлывліс новобранеч войдӧр.

Мӧд пӧлӧс лои ӧніся Краснӧй армияын служитӧм. Ыджыд вӧля сетӧм некодлысь оз мырддьыны. Краснӧй армияын лёк вылӧ сетчыны оз лэдзны, сэні велӧдӧны уджавны да ыджыд грамотаӧ. Коді ветліс Краснӧй армияӧ, сійӧ мортӧн воліс. Мунас гортсьыс сэтчӧ коми крестьянин мӧмӧтӧн, локтас бӧр да медбур уджалысь лоӧ, быд законъяс, мукӧдтор тӧдысь лоӧ вӧлӧсьтын.

Кывзӧй, том йӧз! Таво тулыс лоӧ 1902 восялы призыв, оз ков шогсьыны тайӧ призывсьыс, оз ков лёкысь гуляйтны. Краснӧй армия абу важ армия. Бур кындзи, пӧльза кындзи сэтысь ті нинӧм онӧ босьтӧй. Ӧні война абу, повны водзвыв нинӧмысь. Набор лотӧдз энӧ жугыльмӧдӧ гортсатӧ асланыд оланногӧн, важ пӧлӧс шогмытӧм новобранечалӧмӧн. Бурджык лоӧ, сьӧлӧмсяньныд кӧ отсаланныд уджавны бать-мамыдлы.

Набор дырйи кокньыд сьӧлӧмӧн, ыджыд мывкыдӧн локны Краснӧй Армияӧ.

Левич.