РАДИКУЛИТ


Пелагия Петровна оліс нэм, тӧдліс быдсяма сьӧкыд уджсӧ, а висьӧмъясысь... код тӧдас коді видзліс — врачьяслы эз дӧзмӧдчыв. Здоров вӧлі мортыд. Да рушмыны тай кутіс: кос висьӧм кутшӧмкӧ босьтіс — терпенье абу.

Ружтӧмӧнсорӧн муніс поликлиникаӧ. Веськаліс ас кодьыс жӧ олӧма нывбаба врач дорӧ да ещӧ сэтшӧм прӧстӧй сёрниа да варов врач дорӧ, мый некыдз он шу — абу ас морт.

— Бурдӧдчыны колӧ, Пелагия Петровна, — висьысьӧс гӧгӧрбок видлалӧм бӧрын шуис врач. — Вот тэныд гижӧдтор. Висянінтӧ быд лун кутасны шонтыны электричествоӧн. Оз кӧ отсав тайӧ, выльысь волы ме дінӧ.

— Но-но, бур аньӧй... Ковмас, сідзкӧ, бурдӧдчыны, ковмас. Ой!.. Со ӧд сійӧ, гӧгӧрвотӧмыд, кыдзи сутшйӧдлӧ. Милӧсьт абу. Кыдз бара шусьӧ татшӧм ӧказияыс-а?

— Радикулитӧн шусьӧ, Пелагия Петровна.

— Да ӧд и нимыс сэтшӧм — кывйыд песовтчас... Пасибӧ, доктор, пасибӧ ставсьыс! Эн дивит, сё зӧлӧт, ёна тэрмася.

Вылі судтасянь лэччигӧн кос дойдіс ещӧ на ёнджыка. Пырны эськӧ мортыдлы веськыда лечитчанінӧ, гортас ветлытӧг, да эз позь: Машӧыс вермас не садьмыны. Сёрмас удж вылас, сідзи-й тӧд — сёрмас!..

Пӧрысь ань муртса вермис воны автобус дінӧдз. Сылы ӧдйӧджык нин отсалісны кайны машинаӧ. А ӧти мужичӧй, буретш сійӧ, коді висьысьлы сетіс ассьыс пукалан местасӧ, весиг таблетка кутшӧмӧскӧ вӧзйис.

Но Пелагия Петровналы и сідз нин быттьӧ кокньӧдыштіс тӧдтӧм йӧзлӧн сы вӧсна татшӧма тӧждысьӧмсьыд.

Мам вунӧдіс, мый, гортсьыс петігӧн, ныв крӧвать дінас пуктыліс будильник, и Машӧ садьмӧма ачыс.

— Тэ нӧ, Машук, эн на и сёйышт? — кос дінас кыкнан кинас кутчысьӧмӧн улӧс вылӧ пуксис Пелагия Петровна.

Зеркалӧ водзын сулаліс кыз бекъяса ныв да идзас рӧма юрсисӧ лӧсьӧдіс выль мода серти, кодӧс шуткаӧн-ӧ, збыль-ӧ шуисны кӧбыла бӧжӧн.

— Ветлан тай кӧнкӧ. Быттьӧкӧ и луныс нин оз тырмы тэныд, — мамыслань бергӧдчывтӧг дӧзмӧм гӧлӧсӧн вочавидзис Машӧ. — Весиг платьеӧс абу гладитӧмыд. Носӧвӧй чышъянъяс сьӧдӧсь-и.

— Мыжа, нылук, мыжа... Эг гӧгӧрво водзджыксӧ чеччыны. Ӧд войбыд эг узь, сэтшӧма ёнтіс коскӧй, дзикӧдз вунӧма пӧрысь выжывлӧн... Тӧдан, мый висьталіс докторыд? Радикуль пӧ тэнад.

Машӧ пыльс серӧктіс:

— Зэв тай моднӧй висьӧм ещӧ...

— Моднӧй кӧть абу, а синва петтӧдз мучитӧ. Лечитны пӧ колӧ... Да тэ тай и чайниктӧ на абу включитӧмыд!

— Он мӧй аддзы: ог эшты.

— Аддзынысӧ, эськӧ, аддза да...

Мам эз кут шуасьны водзӧ. Мед нин коньӧр ёнджыка мичӧдчас ли мый ли. А то некыдз оз аддзы аслыс гозпӧвсӧ. И ӧти ногаӧс паськӧмтӧ вурӧдлас, и мӧд ногаӧс вурӧдлас, мыйтӧ оз вӧчлы аслас юрсикӧд, кымын сикас помада ньӧблас — нинӧм оз отсав. Шудтӧмӧс пӧ, видзӧдтӧ, рӧдитсьылӧма...

Пуис нин чайник, дась лои сёян. Кымын воськов висьысь мамлӧн — сымын и ойӧстӧм. А Машӧ век на мичӧдчӧ.

— Сёрман, мися, удж вылад. Пуксьы сёйышт, — дрӧчкаыс вӧсна тӧждысис мам. — Ме мӧдӧдча жӧ тэкӧд. Колльӧдыштан автобусӧдз. Электричествоӧн кӧсйӧны лечитны.

Машӧ видзӧдліс часіыс вылӧ да сідзи и чилӧстіс: сылы ӧд ещӧ колӧ пыравны мастерскӧйӧ примерка вылӧ!.. Трик-трик, да тэрмасьӧмӧн кутіс пасьтасьны.

— А менӧ коді колльӧдыштас?.. — заводитліс мам, но нылыс быттьӧ вундыштіс:

— Кутшӧм тэ гӧгӧрвотӧм морт...

— Но-но, дитяӧй... Гашкӧ и гӧгӧрвотӧм, — ныв петӧм бӧрас нин дзор юрсиа юрнас довкйӧдлыштіс мам. — Кысь нин ми воклы тіянӧс гӧгӧрвоны, кысь нин...

Ковмис мӧдӧдчыны ӧтнаслы. Автобуслӧн сувтланіныс кык-куим керка сайын и эм. Аддзанныд, автобусыс буретш гӧгыльтчӧ. Йӧз чеччиг-пуксигкості позяс нёль кокӧн воӧдчыны. Пӧчӧ думсьыс котӧртӧ, а збыль вылас кок пӧла чипанысь на ньӧжйӧ мунӧ.

Час, гашкӧ, керка стен дорас кутчысьӧмӧн ӧдйӧджык мӧдӧдчас. Но коскас сылы сэтшӧма сутшкӧ, мый шуйга кокыс дзикӧдз дугдіс кывзысьны.

— Ойя да ойя... Ог ӧд удит вонысӧ, ог удит... — шӧпкӧдӧ Пелагия да сэк жӧ такӧдӧ асьсӧ: — Оз на тай сотчы кыткӧ. Мӧд автобус локтас.

Виччысьны ковмис вель дыр. Бур ещӧ сійӧ, мый пукаланін сюрис. О, господьӧй! Да ӧд вӧлі кӧ Ӧльӧксеюшкоыс, ковмис ӧмӧй тадзи виччысьны. Ачыс вӧлі шоперӧн. Эськӧ нуис и вайис аслас кабинаын. Да эз тай ло муса пиыс, усис война вылын.

Дыр кӧ эз во автобусыс, уна и йӧзыс чукӧрмис. Ставыслы коліс мунны. Ставныс тэрмасисны.

— Бабушкасӧ первой лэдзӧй, бабушкасӧ!

— Мый йӧткасян?

— Пардон!..

— Кондуктор... Тӧварыш кондуктор!..

— Машинаыс абу резинӧвӧй...

Автобус ду-ду! А пӧчӧ колис.

Мый вӧчны? Гашкӧ, ещӧ виччысьлыны? Али бергӧдчыны бӧр?..

Чужӧм кузяыс пӧрысь мортлӧн визувтӧ кӧдзыд пӧсь. Кокъясыс сювксьӧны. Пӧчӧ эз и кыв, кыдзи мышладорсяньыс кокниа сувтыштіс «Победа».

— Тіянлы кытчӧ колӧ мунны, гражданка?

— Менымтӧ?.. — Пелагия Петровна быдӧн тшӧкмуніс: воссьӧм кабина ӧдзӧсӧд пӧрысь ань вылӧ нюммунӧмӧн видзӧдіс буретш сійӧ, коді поликлиникасянь воигӧн вӧзйис таблетка. — Радикуль менам, бур пиӧ, радикуль... Электричество вылӧ муна.

— Пӧпуттьӧ, сідзкӧ. Пуксьынысӧ верман?.. Энлы, ме отсышта тэныд.

Пуксисны орччӧн. «Победа» муніс сэтшӧма видзчысьӧмӧн, быттьӧ нуис кокниа жугалантор. Туй пӧлӧн бӧрланьӧ кывтісны керкаяс, тротуаръяс кузя тэрмасисны йӧз, дудӧдчисны машинаяс. Мыйкӧ эськӧ колӧ шуны бур мортыслы, а горшыс Пелагия Петровналӧн гӧрддзассьӧма.

— Тӧдлі татшӧм висьӧмтӧ, ас вывті прӧйдитліс, — шыасис шофёр, мед кӧть мыйӧнкӧ да бурӧдыштны висьысьӧс. — Кык во чӧж мучитчи радикулитнад. Спасибӧ врачьяслы — бурдӧдісны.

Но пӧрысь мортлӧн горш кыдзи томанассис, сідзи и эз кут бӧр воссьыны.

Кымын узьтӧм вой вӧлі кольӧма ассьыс нывсӧ быдтігӧн, мамлӧн кымын ышловзьӧм петавліс сы вӧсна кызь вит во чӧжӧн. А, видзӧдтӧ, и колльӧдыштны эз окотит... Да, эськӧ, кутіс ӧмӧй кевмысьны, вермис кӧ.

Шофёр эз тӧд мамлысь тайӧ думъяссӧ да бара шуис:

— Ӧтнад, тыдалӧ, олан, бабушка?.. Ме ӧд таті бӧра-водз луннас некымынысьӧн прӧйдитла. Меным ньӧти абу сьӧкыд сувтыштлыны.

Пелагия Петровна довкйӧдлыштіс юрнас. Вӧлі яндзим, вывті яндзим висьтавны тайӧ бур сьӧлӧма тӧдтӧм мортыслы, мый сылӧн эм Машӧ нима ныв.


Гижысь: 
Гижӧд
Радикулит
Жанр: 
Йӧзӧдан во: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1