КОМИ ДЕРЕВНЯ ВЫЛЬНОГСА ОЛӦМӦ КУТЧЫСЬӦ
Выльтортӧ деревняса пемыд войтырыд лыддьӧны вывті ыджыд дивӧӧн первойсӧ — сэсся эськӧ бӧрыннас регыд жӧ велалӧны да. Миян вӧлӧсьтын эз тӧдлыны ӧнӧдз венчайтчытӧг гӧтрасьӧм.
Войдӧр ӧд вӧлі тадзи: бать-мамыд сетасны нывтӧ либӧ питӧ мырдӧн, гӧтраласны вичкоад, видзӧдан да, вежон-мӧд мысти юксьӧны нин, вичкоыд абу и ӧтлаалӧма!.. Зэв дивӧ, мися, первойястӧ вӧлі гижсьӧмнад олӧмыд, бабаясыдлы вывті нин дивӧ:
— Ен пӧ ӧд эз ӧтлаав найӧс, пежъясыд пӧ друга-пӧдруга моз олӧны...
Ӧні видзӧдан да, быттьӧ нэмыс нин сідзи вӧлӧма — венчайтчытӧг олӧмыд абу и дивӧ, он нин кывлы весиг и бабаясыдлысь воддза моз: «Аминьӧй, сійӧ пӧ ӧд венчайтчытӧг олӧ!» Кывлан сӧмын:
— Найӧ тай гижсьӧмаӧсь нин-а.
Том йӧзыд ёна нин гӧгӧрвоисны веруйтӧм йывсьыд. Оз кӧ бать-мамыс невӧлитны венчайтчыныд — оз нин венчайтчыны. Гӧгӧрвоан морт нӧ коді кутас попъяслы прӧста дон сетны, ньӧти кӧ налӧн гӧгрӧдлӧмыс оз отсав?
Сідз жӧ, йӧз моз, и ме гӧгӧрвои. Мунім ӧти нывкӧд, Исполкомын гижсим и ставыс: некодлы абу дивӧ.
Вот выльногса пыртчӧмад эз на велавны миян йӧзыд, некод на пыртчытӧгыд оз видз кагатӧ.
— Венчайтчытӧг пӧ позьӧ, а пыртчытӧг пӧ оз, — шуалӧны. Ме ногӧн, ӧтисӧ кӧ позьӧ, мӧдсӧ позяс нин. Пырттӧг кӧть венчайтчытӧг — дзик ӧткодь, кыкнаныс привычка.
Колян арын и менам бабаӧй кага вайӧма. Ачым эг вӧв гортын. Пыртныыд метӧг кыдзкӧ абу жӧ пыртӧма, а недель-мӧд мысьт письмӧ меным гижӧ: «Дзик пӧ матӧ вои, кагатӧ пӧ эг пырт да. Быдӧн пӧ сы вылын и дивуйтчӧны. Некытчӧ пӧ петны ог лысьт ни».
Сідзи и вӧлӧма. Недель куимсӧ кымын пемыд вежӧра бабаясыд пыр ӧтмоз дольӧмаӧсь: ӧти — ӧтитор лӧсьӧдӧ, мӧд — мӧдторйӧн повзьӧдӧ... Менсьым бабаӧс сэсся сэтшӧма повзьӧдлӧмаӧсь, поп дінӧ нин котӧртлӧма пыртны вӧзйыны... Ладнӧ нимыс кагаыдлӧн видзӧма, эськӧ пыртісны повзьӧмвывсьыд. Ме ачым нимсӧ пуктылі — «Роза», Роза Люксембург паметь кузя. Попыд вӧлӧм шуӧ: «Сэтшӧм нимыд пӧ миян вичкоыдлӧн абу, вежны пӧ ковмас». А кысь нин сійӧ вежан? Другӧн он веж, Исполкомын кӧ нин гижӧма! Сэтчӧ сэсся и бынсьӧмаӧсь.
Мыйӧн кылі ме та йылысь, ӧдйӧнджык гортӧ локті. Сэні сэсся, вои да, ланьтыштӧмаӧсь нин унджыкыс, кодсюрӧ нин сӧмын, кодлы нинӧм сёрнитныыс, сералыштӧны, мыйкӧ «вежа войяӧн» да «некрещенӧйӧн» да.
Нинӧм! Первойтӧ ӧд быдтор дивӧ, гӧгӧрвотӧгыд. Вичкоад ӧд сідз жӧ велалӧмаӧсь да венчайтчӧны, пыртчӧны и сьылӧдӧны, асьныс оз тӧдны мый вӧсна: «Мыйкӧ пӧ тай лӧсьыдджык ли мый ли, быдӧн сідзи вӧчӧны-а»... Ме чайта, ме бӧрся вӧтчысьяс миян деревняын гоз-мӧдыд тайӧ воас жӧ лоӧны.
Коми крестьянин.
