ТОМ ЙӦЗЛЫ КЫМЫНКӦ КЫВ

Газет лэдзанінсянь. Тайӧ гижӧдсӧ вӧлі сӧмын Выльгорта том йӧзлы лӧсьӧдӧма гижысьыс. Ми чайтам, Коми муын уналаын на омӧля (Выльгортын моз жӧ) том йӧзыд олӧны. Сы вӧсна ми тшӧтш гижысьыскӧд шуам став коми том йӧзыслы, кодъяс абу на пырӧмаӧсь Союз Молодёжиӧ:

— Бурджыка олӧй! Велӧдчӧй выль ногӧн овны-быдмыны! Ыджыд вӧлясӧ кужӧй сьӧлӧмсяньныд радейтны!

Ме ёна нин видзӧді тіянлысь оласногтӧ, аддза: оланныд зэв мисьтӧма, ошкыны оз позь. Ӧні сӧвет власьтлӧн сетӧма вӧля овны кыдзи-мый верман бурджыка, лӧсьӧдны бур, долыд, гажа, кокньыд олӧм: ёнмӧдны, сюсьмӧдны, мывкыдӧсьтны асьтӧ. Татшӧм вӧляыс некор на ньӧтчыд эз овлы му вылын, миян му вылын кындзи. Тіянлы колӧ видзны, кутны сійӧс став выннад, став сьӧлӧмнад, мед эськӧ бӧр оз пышйы.

Энӧ вунӧдӧй: овнысӧ ковмас тіянлы, том йӧзлы, выльысь быдмысьяслы. Татшӧм бур вӧля сетӧмыд тіянлы зэв ыджыд шуд, таысь ыджыд чассьӧыд сэсся оз нин тӧр. Сӧмын колӧ кужны бура пӧльзуйтчыны сійӧн да висьтавны зэв ыджыд «пасибӧ» налы, кодъяс сетісны сэтшӧм чассьӧсӧ.

Сідзи-ӧ ті вӧчанныд? Ме шуа: онӧ сідз вӧчӧй. Онӧ кужӧй, онӧ кӧсйӧй пӧльзуйтчыны сетӧм бурнас. Вой-вой шлёнъяланныд ывлаын вӧлӧсьт кузя, ыджыд матьӧн матьканныд, пеж кывъясӧн понъясянныд, пеж сьыланъяс сьыланныд, камӧдчанныд, йӧзыслысь унсӧ пальӧданныд. Сэсся самӧкурӧн кодаланныд, гусявланныд бать-мамныдлысь няньтӧ, мукӧдтор, тшӧтш йӧзлысь мыйсюрӧ гусявланныд, дугдывтӧг косясянныд — косясянныд черъясӧн, пуртъясӧн, вилаясӧн, шыясӧн, косаясӧн, мӧда-мӧдтӧ дойдалад, унаысь немортӧ вӧчанныд, вианныд. Быдсяма лёксӧ вӧчанныд ас суседыдлы, рӧдняыдлы, мукӧдлы, некутшӧм яндзим ни сӧвесьт он тӧдӧй. Аслыныд быдӧн сійӧ кажитчӧ зэв гажа да лӧсьыд, смек да теш, мукӧдлы — дӧбельки. Тіян пытшкысь сюрасны весиг гырысь школаын велӧдчӧмъяс, велӧдчысьяс, найӧ сэтшӧмӧсь жӧ, кыскасьӧны шлавунъяскӧд, кутчысьлӧны спектакъяс дырйи зала шӧрын, увгӧны, сералӧны ыджыд гӧлӧсӧн.

Вӧлятӧ, свободатӧ быдӧн гӧгӧрвоанныд гугӧн, чайтанныд, быдтор позьӧ вӧчны мый думыштанныд, кӧть медомӧльтор.

Том войтыр! Татшӧм олӧмыд тіян вывті мисьтӧм, пеж, лёк. Ті та ногӧн олӧмнад бать-мамсьыныд бурджык, кокньыдджык, долыдджык олӧм он аддзылӧй, лоӧ нэм чӧжныд сир курыд олӧмын пессьыны. Энӧ вунӧдӧй тайӧ кывъяссӧ!

Ме ас морт, бурӧс думайтысь тіянлы, зэв сьӧлӧмшӧрысь кевмыся: шыбитӧй, пырысь-пыр шыбитӧй ассьыныд мисьтӧм дуран оласногтӧ, олӧй бур йӧз моз!

Ӧні вӧлӧсьтын эм нин ӧті «кружок молодёжи», сэтшӧм жӧ «кружок молодёжи» либӧ «союз молодёжи» лӧсьӧдалӧй быд грездын, сиктын, восьталӧй «клубъяс»! Сэні, вой-вой шландайтӧм дорысь, карапужитчӧм дорысь — шы ни тӧв, матькытӧг, понъясьтӧг, пакӧсьт вӧчтӧг, лыддьӧй бур нигаяс, газетъяс, журналъяс.

Лыддьысьӧмӧн велӧдчӧй овны выль ногӧн: видз-му уджавны, кӧйдыс кӧдзны, турун кӧдзны, град выв пуктас вӧдитны, гаг жугӧдӧмысь видзчысьны, кынмӧмысь, шерысь; быдтыны скӧт бур, ён рӧд, лечитны висьӧмъясысь; видзны ассьыд дзоньвидзалунтӧ, видзчысьны лёк вуджан висьӧмъясысь; вый вӧчны машинаӧн, уна пӧлӧс мастерство вылӧ; восьтавны кооперация (ЕПО), сир, дьӧгӧдь, кирпич, кучик вӧчан заводъяс; тӧдмавны, кыдзи муыс пуксьӧма, кыдзи йӧзыс, зверъяс, мукӧдъяс лолӧмаӧсь. Уна, зэв унатор вылӧ позьӧ велӧдчыны.

Дӧзман кӧ лыддьысьны, позьӧ бура гажӧдчыны: сьывны, ворсны-гудӧкасьны, йӧктыны, тешъяс вӧчны, спектакъяс. Спектак ворсӧмыд зэв жӧ буртор: сэні велӧдӧны сюсьлун, збойлун перйыны, лӧсьыда сёрнитны, висьтавлыны; петкӧдлӧны, кыдзи овлӧмаӧсь важ йӧз, кыдзи пемыд-бӧб йӧзтӧ дзескӧдлӧмаӧсь, пӧрйӧдлӧмаӧсь, кыдзи озыр йӧз попъяскӧд чӧскыда-паськыда овлӧмаӧсь гӧль йӧз сьылі вылын; кыдзи бать-мамъяс пиян саяс козин вӧсна да озырлун понда вайлывлӧмаӧсь китӧм-коктӧм мисьтӧм чужӧма ӧлук кодь невестаясӧс, сетавлӧмаӧсь нывъяссӧ бур овмӧс вӧсна жӧ йӧй, висьысь, пӧрысь, лёк жӧникъяс сайӧ, кыдзи аркирейяс ӧтув попъяскӧд, озыръяскӧд повзьӧдлӧмаӧсь пемыд йӧзтӧ быдсяма грекӧн, абутӧм мӧдаръюгыдӧн, помтӧм адӧн; кыдзи колӧ овны выль ногӧн мӧда-мӧдӧс любитӧмӧн, отсалӧмӧн, дорйӧмӧн, кокньӧдӧмӧн быд сьӧкыд уджысь, уна буртор вылӧ, ставсӧ гижны он вермы.

Тадзи кӧ понданныд овны, регыд асьныд казяланныд став буртор лоӧмсӧ.

Нӧшта на шуа тіянлы: шыбитӧй важ йӧй юра олӧмтӧ, босьтчӧй овны вежӧртӧмӧн, мывкыдӧн кокньӧдӧй асьнытӧ сьӧкыда олӧмысь!

Выльгортса ас морт.