КЫДЗИ ЧЕЛЯДЯСЬӦ КРЕСТЬЯНКА
Ӧти-кӧ, миян сьӧкыд коми крестьянка челядясьтӧдзыс пыр ӧтмоза уджалӧ, шойччӧг оз тӧдлы. — Кысь нӧ пӧ шойччыны эштан?
Гӧрӧ, кӧдзӧ, вундӧ, ытшкӧ, пес кералӧ. Унаысь челядясьлас уджалігас: видз вылас, му вылас, колльысигас. Гортгӧгӧрса уджтӧ сійӧ удж туйӧ оз нин пуктыны. Сійӧн вот крестьянка асьсӧ нинӧмӧ воштӧ, кагасӧ омӧльӧн чужтӧ.
Мӧд-кӧ — челядясьӧмыс вывті омӧль, абу морт ногса коми аньяслӧн. Лӧсьӧдчӧны челядясьны медняйтінас, медкӧдзыдінас: картаӧ, сарайӧ. Кага вайӧны некодтӧм дырйи, полӧны йӧзасьӧмысь, вомдзасьӧмысь. Мед жӧ эз вӧвлы татшӧм пемыдӧсь: эськӧ мунісны больничаӧ кагатӧ вайны, абу кӧ больничаыс — корсисны велӧдчӧм бабкаӧс (акушеркаӧс) да шоныд выль мыськӧм керкаын, вольпасьын. Челядясигкежлӧ колӧ лӧсьӧдны став кӧлуйтӧ выль мыськӧмӧс, сӧстӧмӧс. Няйт кӧлуйысь — дӧрӧм-шушунысь — вермас быдсяма висьӧм лоны. Миян коми аньяс челядясьӧм вылӧ дзик бӧрӧн видзӧдӧны, шуӧны няйтӧн, пежӧн сэки нывбабаӧс, эськӧ сыысь сӧстӧмыс нинӧм абу, сійӧн и колӧ быдтор сӧстӧм сэтчӧ. Пикӧ кӧ воасны — корасны пӧрысь старукаӧс, немтор тӧдтӧмӧс. Сы помысь бур оз нин ло мамлы ни кагалы, няйт кияснас кыкнаннысӧ вермас висьмӧдны, «мӧдаръюгыдӧ» мӧдӧдны.
Коймӧд-кӧ, пырысь-пыр челядясьӧм бӧрын уджӧ кутчысьӧны, мӧд луннас чеччӧны. Сідзтӧ кысь сэсся дзоньвидзалуныс. Сы вӧсна унджык аньыс медводдза кага вайӧмсяньыс висьмӧны, костті пӧрысьмӧны.
Мый жӧ керны? Кыдзи отсавны? Дерт эськӧ, сьӧкыд да, вермӧны отсавны. Сӧвет власьт тӧждысьӧ нывбабаяс, мамъяс вӧсна. Лӧсьӧдіс мамъясӧс, челядьясӧс дӧзьӧритан-видзанін. Сэтчӧ лӧсьӧдалӧны шоныд, югыд, сӧстӧм челядясянінъяс. Сэні велӧдчӧм бабкаяс, докторъяс дӧзьӧритӧны челядясьысьӧс кагаыскӧд. Шойччӧдӧны, бура вердӧны-юкталӧны мамӧс, кагаӧс, мед дзоньвидзаӧсь, ёнӧсь кыкнаныс лоӧны. Каръясын уджалысь нывбабалы ӧні лӧсьӧдӧмаӧсь зэв уна пӧлӧс оланінъяс челядясигкежлас.
Деревняясӧ позьӧ ӧні жӧ лӧсьӧдавны челядясянін и ясли. Челядясянін восьтыны колӧ больничаяс бердӧ да кӧні эм велӧдчӧм бабкаяс, сэтчӧ мед быд нывбаба локтӧ челядясьны, сэні сійӧс дӧзьӧритасны, кокньӧдасны быд ног, велӧдасны кагасӧ водзӧ кежлӧ дӧзьӧритны. Кӧні абу больнича, сэтчӧ колӧ нин велӧдчӧм бабкатӧ корны; сытӧг некодлы оз ков лӧсьӧдчыны челядясьны. Быд нывбабалы сьӧкыд дырйи колӧ петкӧдчывны челядясьтӧдзыс бабкалы гоз-мӧдысь.
Удж дырйи, гожӧмын быдлаӧ колӧ восьтавны челядьяслы яслияс, мед мамъяс вермасны посни челядьнысӧ долыд сьӧлӧмӧн кольны бур видзысьяслы. Мед рытнас удж вылысь локтӧм бӧрын налы сӧмын ковмас пыравны пӧт дзоньвидза кагала, вой кежлӧ гортӧ нулыны.
Татшӧмторъяссӧ позьӧ лӧсьӧдны женотделъяс пыр. Тшӧктӧй асланыд Исполкомъястӧ вӧчны яслияс, челядясянінъяс, асьныд тшӧтш мыйӧн верманныд отсасьӧй: коді деньгаӧн, коді сёян-юанӧн.
