ТШЫКНЫ
Миян сёрниын тайӧ кадакывйыс кутӧ некымын вежӧртас: дуксьыны, торксьыны, вошны мыйыськӧ (кодыськӧ) бурыслы, воштыны мыйлыськӧ (кодлыськӧ) бурсӧ, жугавны дзоньвидзалунлы, лоны жебӧн, омӧльӧн, висьысьӧн. Сыысь артмӧны мукӧд кывъяс, шуам, тшыкӧдчыны — кодӧскӧ висьмӧдны, кодлыкӧ лёк вӧчны.
Удмурт кывкудйысь позьӧ аддзыны коми “тшыкны” кадакывлы юрганног боксяньыс матысса кадакывъяс: тшыкмыны — ёгӧссьыны, няйтӧссьыны, тшыкйыны — ёгӧсьтны, няйтӧсьтны. Коми да удмурт кадакывъяс ӧта-мӧдсьыныс торъялӧны — “мы” — “да” — “й” кыв артмӧдысь суффиксъясӧн, а сідзжӧ вежӧртаснас. Удмурт кадакывъяслӧн вежӧртасныс коми дінӧ и матынӧсь, но век жӧ торъялыштӧны неуна: наын соссяна рӧмыс комиын серти ичӧтджык. Няйтӧссьӧм — ёгӧссьӧмыд ӧд висьмӧм-тшыксьӧм сертиыд — ичӧтджык лёктор.
“Тшыкны” кадакывлы вежӧртас боксяньыс матысса кывъяс эмӧсь и мукӧд рӧдвуж сёрниын. Шуам: финн кывйын — hukkaa (хуккаа) тӧдчӧдӧ: вошны, вӧйны, усьны, кувны. Кыдзи аддзам, коми “тшыкны” да финн “hukkaa” матынӧсь вежӧртаснаныс, финн кывйын коми серти сӧмын ёнджык соссян рӧмыс: кувны, вӧйны ваӧ, нюрӧ; вошны — висьмӧм — тшыксьӧм серти ыджыдджык лёктор. Сёрни шыяс лӧсялӧм боксяньыс тайӧ кывъясыс матынӧсь жӧ: коми -тш аффрикаталы финн кывйын векджык лӧсялӧ -h (х).
Ӧткодялӧй:
| коми | финн |
| тшук | хетки (hetkі) |
| кытш | кехя (kehä) |
| потш | пиха (pіha) |
Эст кывйын хуккама кадакывлӧн вежӧртасыс — воштыны, а карелъяс хукка -ӧн нимтӧны кӧинӧс. Найӧ тайӧ кывнас тӧдчӧдӧны, кутшӧм ыджыд воштӧм вӧчӧ кӧиныд морт овмӧслы.
Ханты кывйын шак, шек кадакыв петкӧдлӧ: черилы, сёянлы, яйлы шоммыны, сідзжӧ, тшыкны жӧ, манси кывйын “шакат” эмакыв нимтӧ дуксялӧм.
Кыдзи тыдовтчӧ, тшыкны кывйыс вӧлӧма уна сюрс во сайын ӧтласа финн-угор войтыр олігӧн. Кор рӧдвуж кывъя йӧз кутісны овны торйӧн, налӧн сёрнианыс лоисны вежсьӧмъяс, кывъяслӧн вежӧртасыс кутіс торъявны. Финн кывйын “тшыкны” вежӧртаса кадакывлӧн соссяна рӧмыс ёнмӧма, воӧма кулӧмӧдз, вӧйӧмӧдз, карел сёрниын — тайӧ кыввужсьыс артмӧма кӧин кывлы синоним, ханты да манси кывъясын, комиын моз жӧ кольӧма дуксьыны, шоммыны рӧм.
Кывйыд тай век вежласьӧ, сійӧн и рӧдвуж финн-угор войтырнымлысь сёрнисӧ ми кокниатӧ ог гӧгӧрвоӧй.
