СЁ
Олан жӧ вылан тэ,
Сёмуса чужан сикт,
Керкаяс, рынышъяс,
потшӧсъяс, юкмӧсъяс...
(Илля Вась)
Быдлунъя сёрниын сё абу сӧмын лыдакыв, кодӧн нимтӧны сё ӧткодьтор. Сё кывйӧн пасйӧны тшӧтш помтӧм унатор. Мам ассьыс писӧ сёшайтӧн, сёзарниӧн шуалӧ, сӧмын сё шайт вылӧ, сё зарни вылӧ некодлы оз сет. Сё лыдакывйын тыдовтчӧ коми кывлӧн важъя историяыс. Тайӧ лыдакыв нимсӧ финн-угор войтыр босьтлӧмаӧсь иран кывъя скиф суседъяслысь, кодъяскӧд волысьлӧмаӧсь нёль гӧгӧр сюрс во сайын нин. Скифъяс сёсӧ нимтылӧмаӧсь сята-ӧн, сыысь артмӧма ӧнія роч сотня -сто, финн -сата, финнъяслӧн небыд согласнӧйяс бырӧмаӧсь, та вӧсна и сата -ын воддза согласнӧйсӧ шуӧны чорыда. Венгр -саз (гижанногыс -száz), важъя небыд сь-ыс венгр кывйын бырӧма жӧ, а кывпомса гласнӧйыс усьӧма. Кыв шӧрын t согласнӧй вуджӧма z-ӧ абу сӧмын тайӧ нимас, но и мукӧдъясын. Ӧткодялӧй:
| финн | венгр | коми |
| mete- | méz | ма |
| vete- | véz | ва |
Мари кывйын сята -ысь лоӧма шудӧ, сэні важъя небыд сь вуджӧма ш -ӧ, а кыввужса а- вежсьӧма вомдоръяс гӧгрӧстӧмӧн артмӧм у-ӧ (лабиализуйтчӧма), т согласнӧй гораммӧма гласнӧйяс костын. Тадзи жӧ гораммӧма т -ыс мордва кывйын, сэні сята -ысь лоӧма сяда.
Комиын сята пыдди шуам сё, кыкпӧв дженьыдджыка. Кывпомса гласнӧйыс усьӧма, кык гласнӧй костын сулалысь т согласнӧйыслӧн шуанногыс лоӧма личыдджык, слабджык, вочасӧн т -усьӧма, кыввужса а -ыс вуджӧма вомдоръяс гӧгрӧстӧмӧн артмӧм о -ӧ (лабиализуйтчӧм шыӧ). Важъя сята кывйысь комиӧдз вежсьытӧгыс воӧма сӧмын воддза сь согласнӧйыс, мукӧдыс быдсӧн вежсьӧмаӧсь.
Удмурт ног сё-ыс — сю. Тані став шы вежсьӧмыс сэтшӧм жӧ, кыдзи комиын. Сӧмын кыввужса гласнӧйыс вуджӧма у-ӧ. Комиысь удмуртъяслӧн торъялӧм бӧрас кыввужса гласнӧйяс векняммӧмаӧсь, о вуджӧма у-ӧ. Ӧткодялӧй:
| Коми | удмурт |
| Горт | гурт |
| кок | кук |
| морт | мурт |
| ордлы | урд |
Коми ног и удмурт ног сюрс кыв шусьӧ ӧтмоз. Тайӧ кылыс сідзжӧ пырӧма скиф сёрниысь.
Финн войтыр сёрниын 1000 — tuhat, тайӧ кывйыс пырӧма индоевропейскӧй вужъя войтыр сёрниысь балтика бердын олысьяскӧд волысигӧн. Налӧн сюрс нимтысь ӧти вужйысь петӧма роч тысяча: немеч tausend лыдакывъяскӧд.
Венгр кывйын 1000 нимтысь ezer кыв сідз жӧ, кыдзи и коми да удмурт сюрс, петӧма иран кывъя олан войтыр сёрниысь.
Миллион да миллиард лыдакывъяс пырӧмаӧсь быд финн-угор войтыр сёрниӧ сёрӧн нин, найӧ ӧтмоз юргӧны и комиын и удмуртын, и мариын, и мордваын, весиг венгрын (mіllіó, mіllіárd), и финнын (mіljoona, mіljardі).
Сідзкӧ, лыдакывъяс чужӧмаӧсь миян сёрниын сёрӧнджык мукӧд асшӧр кывъясысь, но и налӧн сӧвман туйыс вӧлӧма чукыль-мукыльӧсь, коми лыдакыв нимъясӧ история кольӧма ассьыс мӧрччана пасъяс.
