КЫВ ВЕЖӦРТАСЪЯСЛӦН СӦВМӦМ-ВЕЖСЬӦМ


Коми сёрнисикасъяс мӧда-мӧдсьыныс торъялӧны сійӧн, мый ӧтмоз юргысь кывъяслӧн вежӧртасныс абу ӧткодь.

Шуам, емваса сёрнисикасын койыштны кадакывлы лӧсялӧ мукӧд сёрнисикасъясын — шыбитны. Эжва горулын да Удораын быдмыны пыдди шуӧны туны, тайӧ кывнас мукӧд сёрнисикасын нимтӧны юын валысь содӧм.

Литературнӧй кывса вӧчны кадакывлы изьватас сёрниын лӧсялӧ вочны, сӧмын вежӧртасыс сылӧн векньыдджык: мыйкӧ дӧмны, дзоньтавны, ремонтируйтны.

Татшӧм жӧ торъялӧмъяс ми казялам, кутам кӧ ӧткодявны коми торъякывъяс рӧдвуж финн-угор йӧз сёрниысь босьтӧм кывъяскӧд: комиын да удмуртын варышӧс нимтӧны ӧтмоз, варыш кывлы юрганног боксянь матын финн: varіs, эрзя, мордва: варака, мокша мордва:, варси кодъясӧн нимтӧны ракаӧс, но мари кывйын — варыш — варыш вежӧртас жӧ кутӧ.

Комиын юлысь, шорлысь, ёльлысь ва ляпкалӧмсӧ нимтам ямӧмӧн. Мордва ног, ёмамс — вошны, кувны, бырны; мари ног, ямаш — ылавны, бырны. Ми аддзам, мый комиӧн ямны шуам сӧмын ва йылысь, тайӧ кадакывлӧн вежӧртасыс векняммӧма, рӧдвуж кывъясын сійӧ паськыдджык, сэні морт йылысь, ловъя лов йылысь позьӧ юӧртны тайӧ ямны кывлы юрганног боксянь матын кадакывйӧн.

Коми лысьтыны кывлы весьтас сулалӧ мари сёрниын луштас, финнын — lypsää, но мордва мокшаын ловсӧо да мордва эрзяын — лофца кывйӧн нимтӧны оз лысьтӧм, а йӧв. Дерт, ми сӧмын йӧв лысьтӧм йылысь шуам лысьтыны кадакывйӧн. Комиын да мариын действие — керӧм-вӧчӧм петкӧдлӧмлы мордва йӧз сёрниын весьтас сулалӧ объект, лысьтӧмсьыс apтмӧмтор петкӧдлӧм. Коми йӧв кыв артмӧма важӧн нин. Но сэки абу на тӧдлӧмаӧсь мӧсъястӧ, йӧвнас нимтылӧмаӧсь быдмӧгъяслысь еджыд соксӧ, финн ног быдмӧг сокыс — jelse. Лэч либӧ капкан, лэбач-пемӧслы пуктӧм, комиын нимтам октыны кывйӧн, а эрзя мордваын — афтума, мокша мордваын — афтома, мари ног — опташ, абу кадакыв, а эмакыв, сійӧ нимтӧ лэч, вӧв сиысь вӧчӧм лэч. Коми сёрнисикасъясын: Изьва вожын, Эжва йылын, Емваын паныдасьлӧ вальды кыв, сійӧн нимтӧны алебастр, еджыд рӧма сёй пызь сяма вещество. Эрзя мордва: вальдо, мокша: вальда, мари: вальгыды, финн: valkoіnen кывъяс кутӧны вежӧртас — югыд. Коми сёрнисикасъясын ми аддзам важъя ӧтувъя кыввуж вежӧртаслысь векняммӧм. Торъякывъяс вежӧртасныслӧн разалӧмыс (векняммӧмныс, паськалӧмныс) юӧртӧ йӧзкостса кыв сӧвмӧм йылысь, сы йылысь мый быд войтырлӧн сёрниыс вочасӧн вежсьӧ, и тайӧ вежсьӧмыс мунӧ асланыс туйӧд.


Гижӧд
Кыв вежӧртасъяслӧн сӧвмӧм-вежсьӧм

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1